Tiền ảo tăng chóng mặt, cấp thiết hoàn thiện khung pháp lý

Bitcoin liên tục đạt đỉnh

Theo dữ liệu từ CoinMarketCap, trong phiên giao dịch ngày 12/3 (giờ Việt Nam), giá Bitcoin tăng mạnh, có thời điểm tiến sát mốc 73.000 USD. Đây là mức giá cao nhất mà đồng tiền điện tử này đạt được kể từ khi phát hành.

Cũng theo CoinMarketCap, khối lượng giao dịch Bitcoin trong ngày 12/3 đạt khoảng 63 tỷ USD. Vốn hoá thị trường giữ ở mức 1.422 tỷ USD. Thống kê cũng cho thấy, trong một tuần trở lại đây, giá Bitcoin đã tăng gần 10.000 USD. Kể từ đầu năm đến nay, đồng tiền điện tử lớn nhất thế giới đã tăng hơn 70% giá trị.

Theo Reuters, có rất nhiều động lực khác nhau giúp thúc đẩy giá Bitcoin tăng trưởng mạnh trong những ngày qua. Sau khi quỹ ETF Bitcoin được phê duyệt, dòng tiền lớn từ các quỹ đã liên tục đổ vào thị trường tiền điện tử.

Bên cạnh đó, các nhà đầu tư cũng đặt nhiều kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ cắt giảm lãi suất trong thời gian tới. Điều này khiến các nhà đầu tư mong muốn sở hữu những tài sản có tỷ suất lợi nhuận cao hơn.

“Bitcoin đang được thúc đẩy bởi sự hỗ trợ của dòng vốn ổn định từ các quỹ ETF cùng triển vọng về sự kiện halving dự kiến diễn ra vào tháng 4, cũng như việc cắt giảm lãi suất của FED vào tháng 6”, Ben Laidler, chiến lược gia tại eToro chia sẻ.

Các nhà đầu tư dài hạn tin rằng sự kết hợp giữa nhu cầu về Bitcoin ngày càng tăng thông qua các quỹ giao dịch ETF và nguồn cung thắt chặt hơn dự kiến sau sự kiện halving (diễn ra vào tháng 4) sẽ đẩy giá Bitcoin lên cao hơn.

Trong khi đó, các chuyên gia đánh giá, việc các quỹ ETF Bitcoin giao ngay được chấp thuận sẽ là yếu tố để nâng giá các đồng tiền mã hóa trong năm 2024. Theo dự báo của chuyên gia Sciberras từ Collective Shift, “việc phê duyệt thành lập quỹ ETF có thể kéo theo dòng tiền từ 30 - 300 tỷ USD đổ vào bitcoin”.

Tuy vậy, tương lai của Bitcoin cũng như các đồng tiền ảo khác vẫn hết sức khó đoán, nhất là khi tiền ảo vẫn không được ngân hàng trung ương các quốc gia chấp thuận trở thành phương thức thanh toán.

Lãnh đạo Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) mới đây còn khẳng định, Bitcoin chưa phát huy tiềm năng như một loại tiền kỹ thuật số phi tập trung toàn cầu và giá trị hợp lý chỉ bằng 0. Trong báo cáo vừa phát hành, các cố vấn của ECB tiếp tục chỉ trích Bitcoin, nhấn mạnh nó không thể trở thành một loại tiền điện tử phi tập trung toàn cầu, mà đã trở thành nạn nhân của lừa đảo và thao túng.

Thừa nhận việc cắt giảm lãi suất dự kiến ​​từ FED trong năm nay và sự kiện halving sắp tới tiếp thêm động lực cho đà tăng của tiền điện tử, song các chuyên gia của ECB cho rằng, đây là thành công ngắn ngủi của Bitcoin. Các quan chức ECB cũng kêu gọi các chính quyền cần cảnh giác khi theo dõi tội phạm liên quan đến Bitcoin.

Sớm xây dựng hành lang pháp lý cho tiền ảo

Hiện nay, nhiều quốc gia đã xây dựng chính sách, khuôn khổ pháp lý cho tài sản số nói chung, tài sản ảo, tiền ảo nói riêng như: EU, Nhật Bản, Mỹ, một số nước khu vực châu Á như Trung Quốc, Thái Lan, Singapore…

Tại Việt Nam, từ năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1255/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo. Theo đó, Chính phủ giao các bộ, ngành liên quan như: Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước… phối hợp nghiên cứu đề xuất xây dựng khung pháp lý, song đến nay vẫn chưa được hoàn thiện.

Mới đây nhất, Chính phủ ký Quyết định số 194/QĐ-TTg ngày 23/2/2024 ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt. Trong đó, Thủ tướng giao Bộ Tài chính và các bộ, ngành liên quan xây dựng khung pháp lý đối với tài sản ảo và các tổ chức cung ứng dịch vụ tài sản ảo, thực hiện trong tháng 5/2025.

Theo báo cáo gần đây của Crypto Crunch App, Việt Nam xếp thứ 3 trong bảng xếp hạng về lượng người nắm giữ tiền ảo trên thế giới, với hơn 1/4 dân số sở hữu tiền ảo.

Ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam cho hay, Việt Nam nằm trong nhóm nước dẫn đầu về khối lượng giao dịch tiền mã hóa (đứng trong top 5 quốc gia có khối lượng giao dịch cao nhất trên sàn Binance). Tổng giá trị tiền mã hóa Việt Nam nhận về là hàng chục tỷ USD.

Như vậy, các giao dịch tiền mã hóa diễn ra ở Việt Nam rất mạnh mẽ, nhà đầu tư vẫn thực hiện các giao dịch mua/bán tiền ảo qua tài khoản ngân hàng.

Theo các chuyên gia, việc thiếu khung pháp lý về tiền ảo, tài sản ảo khiến các hoạt động lừa đảo liên quan đến tiền ảo bùng nổ, trong khi Nhà nước thất thu thuế. Vì vậy, xây dựng chính sách quản lý về tài sản ảo, tiền ảo là rất cấp thiết, chú trọng vào các vấn đề như: Công nhận tài sản ảo, tiền ảo; xây dựng chính sách thuế với tài sản ảo, tiền ảo; ngăn chặn rửa tiền thông qua tiền ảo, tài sản ảo; bảo đảm an toàn thông tin và dữ liệu cá nhân khi giao dịch tài sản ảo, tiền ảo…

TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho hay, nhiều giao dịch tiền ảo vẫn được thực hiện thông qua tài khoản ngân hàng, đây là các giao dịch đáng ngờ cần được báo cáo. Tuy nhiên, do chưa có hành lang pháp lý, nên các giao dịch này là thỏa thuận dân sự, ngân hàng không thể can thiệp.

“Giám sát, quản lý tiền mã hóa là nhiệm vụ cấp bách giai đoạn hiện nay, mà muốn quản lý được dòng tiền này thì trước hết phải có khung khổ pháp lý”, TS. Nguyễn Quốc Hùng khẳng định.