Việt Nam - Hoa Kỳ nền tảng quan hệ song phương vững chắc
Phát biểu tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 2023, triển khai nhiệm vụ năm 2024 ngành Công Thương, ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, năm 2023, tình hình kinh tế - chính trị trên thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, lạm phát tăng cao tại nhiều quốc gia, sự bất ổn địa chính trị giữa một số quốc gia và khu vực đã tác động tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu, trong đó có Hoa Kỳ. Tuy nhiên, dưới sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao và các cơ quan hữu quan, quan hệ kinh tế - thương mại và đầu tư song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã được triển khai hiệu quả, thu được nhiều kết quả tích cực.
Cùng với việc Việt Nam - Hoa Kỳ nâng cấp Quan hệ đối tác Chiến lược toàn diện vào tháng 9/2023, việc trao đổi các đoàn công tác của lãnh đạo cấp cao hai nước như: Chương trình dự Phiên họp Đại hội đồng Liên hợp quốc của Thủ tướng Chính phủ vào tháng 10, Hội nghị Thượng đỉnh APEC vào tháng 11 của Chủ tịch nước, Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế APEC tháng 5/2023 và Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng đã đặt nền tảng vững chắc trong quan hệ song phương, với những kết quả được thể hiện ở nhiều khía cạnh.
 |
| Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán Thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ |
Thứ nhất, là việc thúc đẩy trao đổi, tiếp xúc quan chức các cấp và tăng cường nhiều cơ chế, khuôn khổ quan trọng với Mỹ cả song phương và đa phương như: APEC, IPEF, TIFA, Nhóm công tác về gỗ, Nhóm công tác về thể chế kinh tế thị trường, kỹ thuật số, mở thêm nhóm làm việc về Sở hữu trí tuệ…
Theo ông Hưng, tháng 9/2023, Bộ Công Thương đã chính thức đề nghị Bộ Thương mại Hoa Kỳ rà soát lại vấn đề kinh tế thị trường của Việt Nam. Hiện nay, Bộ Công Thương chủ trì, đang phối hợp với các cơ quan liên quan đẩy mạnh công tác này cả ở cấp Chính phủ, vận động ở cấp ngoại giao và kỹ thuật tại địa bàn. “Dự kiến sẽ có kết quả vào khoảng tháng 7/2024. Tuy nhiên, kết quả phụ thuộc vào quy trình nội luật của Hoa Kỳ và sự vào cuộc, chỉ đạo của các cấp, các ngành, hiệp hội doanh nghiệp…”, Tham tán Đỗ Ngọc Hưng thông tin.
Thứ hai, Việt Nam đã bước đầu nắm bắt các cơ hội mới để thu hút đầu tư chất lượng cao vào Việt Nam như: Lĩnh vực bán dẫn - một trọng tâm theo Nghị quyết của Chính phủ, đang rất có triển vọng với việc nhiều doanh nghiệp hàng đầu về bán dẫn như NVIDIA, Marvell, Amkor-USA… đã quyết định đầu tư, hợp tác với Việt Nam. Hoa Kỳ đã đưa Việt Nam vào danh sách 7 nước được hỗ trợ từ Quỹ Sáng tạo và An ninh Công nghệ Quốc tế trong lĩnh vực bán dẫn.
Thứ ba, từ sự chỉ đạo kịp thời của các cơ quan trong nước đã góp phần giảm thiểu những khó khăn nhiều chiều mà Việt Nam đang phải đương đầu, thể hiện qua việc phản ứng kịp thời trước những diễn biến bất lợi từ nền kinh tế Hoa Kỳ, giảm thiệt hại từ các vụ điều tra đối với hàng hóa xuất khẩu, quyết tâm duy trì được chỗ đứng ở thị trường Hoa Kỳ.
Theo thống kê của Trung tâm Thương mại quốc tế, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu số 1 của Việt Nam, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ, cán cân thặng dư thương mại của Việt Nam đứng thứ 3 chỉ sau Trung Quốc và Mexico, đạt 86,5 tỷ USD; trong đó xuất khẩu đạt 94,5 tỷ USD, giảm 13% - thu hẹp khoảng cách đà suy giảm so với 6 tháng đầu năm là gần 20% và nhập khẩu đạt 8 tỷ USD, hướng đến mốc xuất khẩu cũng như thặng dư thương mại đạt trên 100 tỷ USD năm thứ 2 liên tiếp.
Đại diện Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng cho biết, nhiều nỗ lực của Việt Nam được các đối tác đánh giá cao, giúp phía Hoa Kỳ tin tưởng vào môi trường đầu tư, kinh doanh ở Việt Nam. Đặc biệt là việc lãnh đạo Chính phủ, bộ ngành thường xuyên gặp gỡ, lắng nghe các ý kiến, quan tâm tới cộng đồng doanh nghiệp như việc thông qua Quy hoạch điện 8, ký kết Quan hệ đối tác Chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), và tham gia hiệu quả tại các diễn đàn của APEC, tích cực tham gia đàm phán IPEF với tư cách thành viên trách nhiệm,… Ngoài ra Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp tổ chức thành công các sự kiến quan trọng như: Hội chợ thu mua quốc tế Vietnam Sourcing Expo 2023, Diễn đàn Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ vào tháng 11/2023 cũng như Phiên họp Hội đồng TIFA vào đầu tháng 12/2023 được đối tác Hoa Kỳ ghi nhận và đánh giá cao.
 |
| Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ 8 của Hoa Kỳ |
Tận dụng cơ hội để thu hút đầu tư, hợp tác kinh doanh
Dù đạt được kết quả khả quan, song Tham tán thương mại Đỗ Ngọc Hưng cũng đánh giá, quan hệ kinh tế với Hoa Kỳ trong năm qua cũng gặp nhiều khó khăn. Việc nền kinh tế lớn đương đầu với đa khủng hoảng, dù chuỗi cung ứng được phục hồi, lượng hàng tồn kho giảm đáng kể nhưng nhu cầu của người tiêu dùng giảm sút đã ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng, là nguyên nhân chính khiến cho xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ giảm khoảng 13% so với cùng kỳ. Việt Nam cũng phải đương đầu với 58 vụ kiện phòng vệ thương mại, đặc biệt là vụ kiện chống trợ cấp sản phẩm tôm nước ấm đông lạnh của Việt Nam gần đây.
“Với chính sách tập trung vào người lao động, Mỹ đã triển khai mạnh mẽ Đạo luật lao động cưỡng bức, điều này đã khiến một số chuyến hàng xuất khẩu của Việt Nam bị chậm trễ trong quá trình thông quan, làm phát sinh nhiều chi phí, một số chuyến hàng bị trả lại. Bên cạnh đó, xu hướng doanh nghiệp Việt Nam sang Mỹ tìm kiếm cơ hội đầu tư đang tăng, nhưng cũng gặp một số khó khăn nhất định”, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ lưu ý.
Phiên họp cuối kỳ của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã quyết định dừng tăng lãi suất và neo ở mức 5,25%, theo đó, dự kiến sẽ có 3 đợt cắt giảm lãi suất trong năm 2024 với đợt cắt giảm đầu tiên sẽ giảm khoảng 75 điểm phần trăm đã cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực của nền kinh tế lớn nhất thế giới này.
Theo ông Đỗ Ngọc Hưng, Chính phủ và các doanh nghiệp Mỹ tiếp tục bày tỏ quan tâm và cam kết mạnh mẽ hợp tác làm ăn với Việt Nam. Các chuỗi bán lẻ lớn đã bắt đầu nối lại đơn hàng. Về đầu tư, Việt Nam đang có nhiều cơ hội lớn để thu hút đầu tư, hợp tác kinh doanh với các đối tác Mỹ và các đồng minh của nước này trong lĩnh vực công nghệ, sinh dược, công nghiệp, năng lượng, đất hiếm,… phù hợp với các ưu tiên đặt ra trong chương trình hành động giữa hai nước.
Dưới góc độ là Cơ quan đại diện thương mại tại địa bàn Hoa Kỳ, kiến nghị lãnh đạo Bộ Công Thương tích cực thúc đẩy các trao đổi, tiếp xúc hai bên về kinh tế, ở cả cấp độ Chính phủ, doanh nghiệp, địa phương, phát huy mạnh mẽ cơ chế TIFA và các nhóm làm việc; tiếp tục tích cực tham gia trong đàm phán IPEF, APEC,… Đồng thời, cam kết sẽ tiếp tục chủ động hợp tác với Hoa Kỳ để giải quyết một cách toàn diện các quan tâm của cả hai nước, qua đó duy trì quan hệ thương mại ổn định, hướng tới cán cân thương mại hài hòa, bền vững, cùng có lợi.
Bên cạnh đó, đẩy mạnh, nhanh quá trình xử lý vấn đề kinh tế thị trường của Việt Nam nhằm tạo điều kiện thuận lợi về mức thuế trong các vụ kiện phòng vệ thương mại nếu xảy ra.
Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ kiến nghị Bộ Công Thương tranh thủ hỗ trợ của nước bạn, tận dụng cơ hội để thu hút đầu tư, hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp Mỹ về bán dẫn, công nghệ, năng lượng, đất hiếm…
Ngoài ra, thường xuyên cập nhật thông tin cho các cơ quan đại diện về các chủ trương, chính sách, biện pháp của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan đến việc phát triển và hợp các quốc tế về các lĩnh vực ưu tiên mới như: Năng lượng sạch, hạ tầng số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, nông nghiệp công nghệ cao, ứng phó biến đổi khí hậu... Thường xuyên tổ chức các đoàn công tác, xúc tiến thương mại, tham dự các hội chợ, triển lãm quốc tế, hoạt động kết nối giao thương để mở rộng thị trường cũng như tìm kiếm cơ hội xuất khẩu.
Trong quá trình làm việc với chính quyền Hoa Kỳ, Chính phủ, Bộ Công Thương tiếp tục thể hiện quan ngại trước tần suất ngày càng gia tăng của các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ trong bối cảnh chính quyền Hoa Kỳ tiếp tục triển khai các biện pháp hạn chế thương mại với Trung Quốc.
“Đề nghị các hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương, các bộ ngành hữu quan, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong việc vận động đối tác, cung cấp thông tin để tạo thuận lợi cho tiến trình vận động kinh tế thị trường của Việt Nam giảm thiểu tác động tiêu cực trong việc đưa ra phán quyết của cơ quan liên quan”, ông Đỗ Ngọc Hưng nêu ý kiến.
