Thuốc lá và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch

Thuốc lá và mối liên quan đến bệnh tim mạch

Khi vào cơ thể, khói thuốc có thể gây ra một số tác động tức thì lên mạch máu và tim. Nhiều nghiên cứu cho thấy, chỉ trong vòng phút đầu tiên sau hút thuốc, nhịp tim đã bắt đầu tăng lên, thậm chí tăng đến 30% chỉ trong vòng 10 phút và không thể trở về bình thường nếu không ngừng hút thuốc.

Người hút thuốc lá có nguy cơ cao mắc bệnh lý về tim mạch

PGS.TS.BS Phạm Nguyễn Vinh - Giám đốc Trung tâm tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. Hồ Chí Minh - cho biết: Một số bệnh lý tim mạch thường gặp ở những người có thói quen hút thuốc lá gồm xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, đột tử, bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim, phình động mạch chủ và tăng huyết áp.

Về cơ chế gây bệnh xơ vữa động mạch liên quan đến khói thuốc lá, giới chuyên gia phân tích, nồng độ chất carbon monoxide (một chất có nhiều trong thuốc lá) tăng lên làm tổn thương đến sự mềm dẻo của lòng mạch, dẫn đến hình thành các mảng xơ vữa. Hút thuốc lá cũng có thể làm giảm chất HDL-cholesterol (một cholesterol có lợi) và tăng nồng độ LDL-cholesterol (một cholesterol có hại), tăng triglyceride (còn gọi là mỡ máu) gây nên tình trạng xơ vữa động mạch.

Đối với bệnh mạch vành, đây là tình trạng một hoặc nhiều nhánh của động mạch vành bị hẹp hoặc tắc do nhiều nguyên nhân khác nhau. Mảng xơ vữa động mạch dẫn đến hẹp mạch vành, ảnh hưởng khả năng cung cấp oxy cho tế bào cơ tim. Hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ gây bệnh mạch vành. Đặc biệt, người hút thuốc thụ động thông qua tiếp xúc với môi trường nhiều khói thuốc, cũng có 20-30% nguy cơ mắc bệnh. Ở những người hút thuốc chủ động thì xác suất mắc bệnh cao hơn, gấp 2-4 lần và tỷ lệ tử vong do bệnh khoảng 70%.

Ngoài ra, việc hút thuốc lá thường xuyên cũng sẽ có nguy cơ cao hình thành các mảng xơ vữa động mạch ở động mạch chủ nhiều hơn, cản trở việc cung cấp máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể. Khi động mạch chủ bị hẹp do các mảng xơ vữa sẽ tạo thành những chỗ phình to, song song đó động mạch trở nên yếu dần, có thể bị vỡ, đe dọa đến tính mạng.

Nghiên cứu cho thấy, người thường xuyên hút thuốc lá có nguy cơ bị phình động mạch chủ cao gấp 8 lần so với người bình thường.

Thậm chí hút thuốc lá thường xuyên có thể gây phá hủy mạch máu trầm trọng. Thường xuyên hút thuốc có thể gặp những cơn đau thắt ngực và nhồi máu cơ tim nhiều hơn so với không hút thuốc. Thêm vào đó, độ tuổi bắt đầu xuất hiện tình trạng nhồi máu cơ tim cũng sớm hơn, nhiều biến chứng nguy hiểm hơn, và cao gấp 2 lần so với người không hút thuốc lá.

Hãy bỏ thuốc trước khi quá muộn

Nhiều người nghĩ rằng, khi hút thuốc lá không khói hoặc thuốc lá điện tử sẽ vô hại, đây là quan niệm sai lầm. Trên thực tế, thuốc lá không khói và thuốc lá điện tử vẫn làm tăng nồng độ nicotine và nhiều chất khác có trong máu, làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và mắc một số bệnh ung thư.

Một điều cần đặc biệt lưu ý, việc hút thuốc lá thụ động cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh nghiêm trọng, đặc biệt ở trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai. Chỉ với 30 phút tiếp xúc với khói thuốc lá đã có thể làm tổn thương chức năng của nội mạc động mạch vành, tương tự như ở những người hút thuốc lá thường xuyên.

Trước những mối liên quan đến bệnh tật do hút thuốc lá gây ra, giới chuyên gia khuyến cáo, hãy bỏ hút thuốc ngay trước khi quá muộn để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Trong một tổng kết các nghiên cứu theo dõi lâu dài của việc bỏ hút thuốc so với những người vẫn tiếp tục hút thuốc lá được đăng tải báo cáo sức khỏe của Hoa Kỳ năm 1995, qua 16 năm theo dõi cho thấy, những người bỏ hút thuốc lá đã làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch của họ một cách đáng kể so với người tiếp tục hút.

Đặc biệt, nguy cơ này giảm chỉ còn 1/3 so với 2,0 lần ở người hút thuốc lá nhiều đã bỏ so với người không bỏ hút thuốc lá. Bên cạnh đó, việc bỏ hút thuốc lá ở người chưa từng có biểu hiện của bệnh tim mạch sẽ giảm nguy cơ bệnh tim mạch về sau một cách rất rõ ràng. Còn đối với người đã bị bệnh tim mạch thì việc bỏ hút thuốc lá làm giảm nguy cơ tái phát bệnh hoặc làm nặng bệnh.

Ở những người đã hút thuốc lá trong một giai đoạn dài (nhiều chục năm) thì khi bỏ hút thuốc lá vẫn có lợi ích đối với việc giảm nguy cơ của bệnh tim mạch. Việc bỏ hút thuốc lá thậm chí còn có lợi ích giảm đáng kể tỷ lệ bệnh tim mạch ngay trong những ngày đầu tiên…