Tạo đột phá cho rau, quả xuất khẩu

Theo Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), giá trị XK rau, quả tháng 11/2018 ước đạt 283 triệu USD, đưa giá trị XK rau, quả 11 tháng đầu năm 2018 ước đạt 3,5 tỷ USD, tăng 11,6% so với cùng kỳ năm 2017. Tăng trưởng XK đều đặn, đem về nhiều tỷ USD, tuy nhiên, nhìn vào cơ cấu mặt hàng rau, quả XK lại thấy không ít điều phải bàn. Đó là hiện nay, Việt Nam vẫn chủ yếu XK rau, quả thô hoặc sơ chế, chiếm tới trên 90% tổng lượng XK.

Ông Nguyễn Quốc Toản - Quyền Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) - nhận định: Công nghệ chế biến nông sản của Việt Nam chỉ đạt mức trung bình của thế giới. Hệ số đổi mới thiết bị trong những năm qua mới ở mức 7%/năm, chỉ bằng 1/3 - 1/2 mức tối thiểu của nhiều nước khác. Trong đó, đối với ngành rau, quả, sản lượng sản xuất cả nước đạt trên 25 triệu tấn/năm nhưng hiện chỉ có 150 cơ sở chế biến quy mô công nghiệp tập trung với tổng công suất thiết kế 1 triệu tấn sản phẩm/năm.

Chế biến sâu sẽ giúp nâng cao giá trị của mặt hàng rau, qua

Đặc điểm của nông sản là thu hoạch tập trung theo mùa vụ nhất định, nếu cứ đẩy ra thị trường một lượng nông sản quá lớn sẽ rất khó khăn vì nhu cầu tiêu dùng có hạn. Do vậy, cần phải đẩy mạnh khâu chế biến, bảo quản để kéo dài mùa vụ nông sản. Tín hiệu tích cực là những tháng cuối năm, nhiều nhà máy chế biến rau, quả quy mô lớn sẽ đi vào vận hành như tổ hợp dự án Doveco Tây Nguyên có công suất 30.000 tấn rau, củ, quả/năm, nhà máy Tanifood Tây Ninh công suất 150.000 tấn/năm… bổ sung đáng kể vào năng lực sản xuất, chế biến rau, quả XK của Việt Nam.

Trước đó, vào giữa tháng 8/2018, sau khi tham quan Tanifood Tây Ninh, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, Việt Nam cần có thêm nhiều nhà máy như Tanifood để trở thành trung tâm chế biến sâu của nông nghiệp thế giới, là trung tâm logistics của thương mại nông sản toàn cầu.

Ông Nguyễn Xuân Hồng - nguyên Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) - đánh giá: Hiện nay, Việt Nam đã XK khá nhiều sản phẩm rau, quả chế biến như xoài dẻo, nước trái cây lạc tiên, chanh leo… Tiềm năng XK rau, quả chế biến còn rất lớn. Nếu đẩy mạnh chế biến, con số 10 tỷ USD XK vào năm 2025 là hoàn toàn đạt được. Hiện, Việt Nam đã và đang tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), theo các chuyên gia, đây là cơ hội rất tốt để thúc đẩy XK mặt hàng rau, quả của Việt Nam. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng mà XK rau, quả phải đối mặt là các hàng rào kỹ thuật. Về mặt giải pháp, ông Nguyễn Xuân Hồng cho biết, nếu chế biến, rau, quả Việt sẽ vượt được 2 hàng rào kỹ thuật mà Việt Nam đang rất yếu đó là kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm.