Phát triển kinh tế tư nhân: Tiếng nói “người trong cuộc”

Hơn 2 năm sau khi Nghị quyết 10-NQ/TW được ban hành, Cuộc vận động “Doanh nghiệp, doanh nhân đóng góp ý kiến hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển kinh tế” đã được Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với cơ quan có liên quan tổ chức từ tháng 9/2019. Và, chỉ một tháng sau khi được phát động, một số DN đầu tiên đã chủ động nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách…

Ảnh minh họa

Ông Phạm Đình Đoàn - Chủ tịch Tập đoàn Phú Thái - bày tỏ, các DNTN trong đó có những DNTN lớn đã dần thể hiện được vai trò của mình và bứt phá phát triển. Nhiều thương hiệu cũng như sản phẩm, dịch vụ của DNTN khẳng định được vị thế và quốc tế hóa. Giá trị xuất khẩu cũng như tăng trưởng GDP có đóng góp không nhỏ của khu vực KTTN.

Tuy nhiên, dù Nghị quyết 10-NQ/TW đã thay đổi nhận thức đối với vai trò của KTTN nhưng thực tế vẫn chưa được như kỳ vọng của cộng đồng DN, vẫn còn sự bất bình đẳng giữa DNTN với DN nhà nước và DN FDI. Bà Hương Trần Kiều Dung - Phó Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Tập đoàn FLC - nêu ví dụ: Khi DNTN làm ăn thua lỗ, sẽ lập tức phá sản, trong khi DN nhà nước sẽ được tái cơ cấu, giãn nợ,… điều đó khiến nợ công ngày càng tăng cao; chính sách với DNTN cũng chưa được đảm bảo sự công bằng nếu so với DN nhà nước, họ khó khăn hơn rất nhiều trong việc tiếp cận nguồn lực như vốn, đất đai…

Gợi mở chính sách để phát triển khu vực KTTN, các chuyên gia kinh tế và đại diện một số DN cho rằng, cần tạo ra môi trường kinh doanh và hệ thống pháp luật và thực thi luật lệ một cách công bằng, minh bạch để DNTN không sợ lớn, có thể lớn.

Phân tích sâu hơn về vấn đề này, TS. Nguyễn Đình Cung - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ - nêu quan điểm: Trên thực tế, khu vực tư nhân vẫn chưa cảm nhận được sự an toàn vì hệ thống pháp luật chưa rõ ràng cụ thể, đặc biệt, tạo cho quan chức từ trung ương đến địa phương có quyền rất lớn can thiệp vào hoạt động kinh doanh của DN... Rủi ro này rất lớn khiến DNTN không thể yên tâm.

Từng tham gia nhiều hoạt động, diễn đàn góp ý chính sách và thấy rằng tính hiệu quả của việc góp ý ở nhiều lần trước đây không được như mong muốn, ông Phạm Đình Đoàn nhấn mạnh: Nếu được cởi trói bởi sự thông thoáng của chính sách hoặc chính sách được xây dựng trên cơ sở các DN trong ngành nghề đó đề xuất theo từng giai đoạn mà Chính phủ có thể giải quyết kịp thời thì sức bật của DNTN sẽ rất tốt. Minh chứng cho ý kiến này, ông Đoàn dẫn giải, trong việc cung cấp mặt bằng xây dựng trung tâm phân phối bán lẻ, theo quy định, các địa phương yêu cầu phải đấu thầu. Như vậy, DN bán lẻ phải dồn rất nhiều nguồn lực để mua đất. Và, câu chuyện này không chỉ diễn ra riêng đối với DN bán lẻ mà còn cả với DN đầu tư trong lĩnh vực y tế, giáo dục. Tiền thuê đất xây trường và bệnh viện thường chiếm phần lớn trong tổng vốn đầu tư, khiến đôi khi các công ty bán lẻ, DN trong lĩnh vực giáo dục lại trở thành công ty bất động sản! Mấu chốt của vấn đề là các thủ tục như về đất đai hay các thủ tục khác đều rất lâu.