Ngành Công Thương: Hướng đến mục tiêu giảm 25-30% khí nhà kính

Lồng ghép với kế hoạch, chiến lược phát triển của ngành

Ông Tăng Thế Hùng - Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững (Bộ Công Thương) cho biết, ứng phó với biến đổi khí hậu (BĐKH) là nhiệm vụ quan trọng của ngành công thương. Theo đó, lấy thích ứng với biến đổi khí hậu là nhiệm vụ trọng tâm và lâu dài, thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0” là cơ hội để phát triển theo hướng carbon thấp, phù hợp với điều kiện quốc gia và xu hướng quốc tế.

Kế hoạch đã chỉ rõ, các nhiệm vụ, giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu phải được lồng ghép trong mọi chương trình, kế hoạch, quy hoạch, chiến lược phát triển ngành công thương. Việc này nhằm đảm bảo sự thích ứng linh hoạt với các tác động ngắn hạn, trung hạn và dài hạn do biến đổi khí hậu gây ra, đảm bảo cho sự phát triển, tăng trưởng ổn định của ngành, hạn chế tối đa các thiệt hại do thiên tai, bão lũ, các tác động từ thời tiết và khí hậu cực đoan.

Đồng thời, ứng phó với biến đổi khí hậu là trách nhiệm của mọi tổ chức, cá nhân thuộc ngành Công Thương từ Trung ương đến địa phương và các doanh nghiệp. Việc thực hiện các giải pháp giảm phát thải khí nhà kính phải gắn liền với bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia theo hướng phát triển đồng bộ các nguồn năng lượng, khai thác và sử dụng tiết kiệm các nguồn năng lượng, chuyển đổi cơ cấu nguồn năng lượng theo hướng giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch.

Mặt khác, từng bước kiểm soát đối với các nguồn phát thải khí nhà kính lớn, gây ô nhiễm, suy thoái môi trường, tạo điều kiện cho các ngành sản xuất xanh phát triển.

Phấn đấu giảm từ 25-30% tổng phát thải khí nhà kính

Kế hoạch đặt ra mục tiêu đến năm 2030 tỷ lệ các nguồn năng lượng tái tạo trong tổng cung năng lượng sơ cấp đạt khoảng 15 - 20% vào năm 2030; 25 - 30% vào năm 2045; phát thải khí nhà kính từ lĩnh vực sản xuất điện khoảng 42 triệu tấn CO₂ tương đương vào năm 2050.

Thúc đẩy các mô hình sản xuất kinh doanh theo hướng tăng trưởng xanh, trong đó áp dụng các giải pháp khai thác và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và năng lượng dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng bền vững để nâng cao chất lượng tăng trưởng, phát huy lợi thế cạnh tranh và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, chủ động các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro thiên tai giảm thiệt hại tối đa do tác động của biến đổi khí hậu đến công trình, cơ sở hạ tầng ngành Công Thương, đặc biệt là cơ sở hạ tầng lĩnh vực năng lượng, công nghiệp, thương mại và các công trình trọng yếu đảm bảo ổn định đời sống, kinh tế xã hội trong mọi điều kiện khắc nghiệt của thời tiết, khí hậu và rủi ro thiên tai.

Cụ thể, giai đoạn đến năm 2025, các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch phát triển ngành Công Thương giai đoạn 2021-2030 được rà soát, đánh giá tác động và lồng ghép các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu; các công trình, cơ sở hạ tầng năng lượng, công nghiệp và thương mại quốc gia được đánh giá rà soát và xây dựng các biện pháp ứng phó, nâng cao khả năng chống chịu với tác động của thiên tai, mưa bão, lũ lụt, khí hậu cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Phấn đấu giảm từ 25%-30% tổng phát thải khí nhà kính so với kịch bản phát thải trong điều kiện phát triển thông thường của lĩnh vực năng lượng (không bao gồm giao thông vận tải). Đồng thời, 100% các cơ sở thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ thực hiện kiểm kê và có kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính. Nỗ lực tối đa trong việc kiểm kê và thực hiện các biện pháp kiểm soát, giảm phát thải khí mê-tan trong quá trình khai thác than, dầu khí, đốt nhiên liệu hóa thạch.

Kế hoạch cũng đặt ra cho công tác tăng trưởng xanh đến năm 2025 của ngành Công Thương phải thúc đẩy các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững trong công nghiệp, thương mại nhằm đạt mục tiêu giảm 5-8% mức tiêu hao nhiên vật liệu của các ngành sản xuất như dệt may, thép, nhựa, hóa chất, rượu bia nước giải khát, giấy,... Theo đó, 85% các siêu thị, trung tâm thương mại phân phối, sử dụng sản phẩm bao bì thân thiện môi trường thay thế dần cho sản phẩm bao bì nhựa dùng một lần, khó phân hủy; xây dựng, thúc đẩy phát triển chuỗi cung ứng bền vững và các mô hình kinh tế tuần hoàn; khuyến khích phân phối các sản phẩm thân thiện môi trường, được dán nhãn tiết kiệm năng lượng và các nhãn sinh thái khác tại các siêu thị, trung tâm thương mại.

Giai đoạn 2026-2030, về thích ứng với biến đổi khí hậu, kế hoạch đặt ra mục tiêu: Tất cả các chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành Công Thương được lồng ghép, đánh giá tác động của biến đổi khí hậu và có các giải pháp ứng phó; các công trình, cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng có kế hoạch, phương án ứng phó với các điều kiện khắc nghiệt của thời tiết khí hậu cực đoan, năng lực chống chịu với tác động của biến đổi khí hậu được nâng cao.

Đối với giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, giảm từ 30% đến 40% tổng phát thải khí nhà kính so với kịch bản phát thải trong điều kiện phát triển thông thường của lĩnh vực năng lượng (không bao gồm giao thông vận tải); 100% các cơ sở thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ thực hiện tốt quy định về kiểm kê và kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính.

Về tăng trưởng xanh, phấn đấu thúc đẩy các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững trong công nghiệp, thương mại nhằm đạt mục tiêu giảm 7 - 10% mức tiêu hao nguyên, nhiên vật liệu của các ngành sản xuất chính như dệt may, thép, nhựa, hóa chất, rượu bia nước giải khát, giấy và một số ngành sản xuất khác; 100% các siêu thị, trung tâm thương mại sử dụng sản phẩm bao bì thân thiện môi trường thay thế cho sản phẩm bao bì nhựa sử dụng một lần, khó phân hủy.

Với vai trò là cơ quan đầu mối của Bộ Công Thương, thời gian qua Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững đã phối hợp với USAID để nghiên cứu, rà soát kinh nghiệm quốc tế và chính sách quốc biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và đề xuất khung nhiệm vụ, giải pháp thực hiện các nhiệm vụ về biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với USAID để thiết kế và triển khai các kế hoạch chiến lược để đẩy nhanh quá trình sản xuất và truyền tải năng lượng sạch trong nước nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng trong quá trình Việt Nam chuyển dịch cơ cấu năng lượng từ một hệ thống dựa vào than đá sang một hệ thống dựa vào năng lượng tái tạo và khí thiên nhiên.

Hàng năm, Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững chủ trì, phối hợp với các đơn vị ngành Công Thương tổ chức đánh giá kết quả thực hiện, cập nhật, sửa đổi kế hoạch theo các định hướng, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban quốc gia về biến đổi khí hậu, Ban Chỉ đạo quốc gia triển khai kết quả Hội nghị COP26.