Mua bán sáp nhập: Xu hướng mới của FDI

 - Mới đây, Tập đoàn Siam Cement (Thái Lan) đã chính thức tuyên bố thương vụ mua thâu tóm Tập đoàn Prime Group của Việt Nam đã hoàn tất. Với việc mua lại 85% cổ phần của Prime Group, giá trị của thương vụ này khoảng 240 triệu USD. Đây được coi là một trong những thương vụ đầu tư FDI thông qua hình thức M&A lớn tại Việt Nam. Hiện tại, Prime Group là một trong những công ty lớn nhất Việt Nam về sản xuất gạch lát nền, với 6 nhà máy, có tổng công suất 75 triệu m²/ năm.

Trước đó, Tập đoàn Suntory Holdings Limited - một trong những tập đoàn sản xuất đồ uống lớn nhất Nhật Bản đã thâm nhập và mở rộng sản xuất tại Việt Nam bằng cách mua lại 51% cổ phần của PepsiCo Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất đồ uống. Với cổ phần chi phối tại PepsiCo Việt Nam, Suntory Holdings đã kiểm soát được một trong những công ty lớn nhất tại Việt Nam trong mảng kinh doanh đồ uống.

Ngoài những thương vụ trên, các công ty khác cũng đang mở rộng đầu tư tại Việt Nam thông qua hình thức M&A. Trong lĩnh vực sản xuất thép, 4 công ty từ Nhật Bản bao gồm: Nippon Steel& Sumikin Metal Products, Sumitomo Corporation, Sumisho Tekko Hanbai and Kyoei Steel đã mua lại cổ phần của Công ty Thép Bắc Việt và thành lập liên doanh sản xuất thép xây dựng tại Việt Nam.

Kerry Logistics - một công ty chuyên hoạt động trong lĩnh vực logistics có trụ sở tại Hồng Kông, đầu năm nay cũng đã tuyên bố mở rộng đầu tư tại Việt Nam thông qua việc mua lại cổ phần chi phối của Công ty Tín Thành Express. Thương vụ này sẽ cho phép Kerry cung cấp các giải pháp logistics tại thị trường Việt Nam nhanh chóng.

Một lĩnh vực mới cũng đang được các nhà đầu tư nước ngoài chú ý đến ở Việt Nam là sản xuất xi măng. Trong khi các công ty trong nước đang phải vật lộn tránh lỗ, đây lại là cơ hội cho các công ty nước ngoài mở rộng sản xuất tại Việt Nam. YTL Cement Bhd - công ty sản xuất xi măng của Malaysia, đã bày tỏ ý định mua lại Công ty Xi măng Cẩm Phả. Trước đó, Công ty PT.Semen Indonesia Tbk của Indonesia đã mua lại Công ty Xi măng Thăng Long.

Nhìn nhận về trào lưu này, đại diện Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ kế hoach và Đầu tư) cho hay, vốn FDI cam kết mới vào Việt Nam năm ngoái đạt 15,6 tỷ USD, tăng 4,7% so với cùng kỳ năm trước. 5 tháng đầu năm, vốn FDI cam kết mới đạt 8,51 tỷ USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, nếu xét về số lượng dự án đăng ký mới, con số này đã giảm 17,9%. Số dự án đăng ký tăng vốn cũng giảm 32,8%. “Điều đó cho thấy, sự phục hồi dòng vốn FDI vào Việt Nam thông qua các dự án mới vẫn chưa vững chắc. Mức tăng về số vốn chủ yếu nhờ vào một số dự án đầu tư lớn như dự án 2 tỷ USD của Samsung Electronics tại Thái Nguyên và dự án 1 tỷ USD sản xuất xe ôtô của Công ty Bus Industrial Center (Nga). Tuy nhiên, nếu tính đủ thì số vốn đầu tư vào Việt Nam cao hơn do nhiều công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam thông qua hình thức M&A” - đại diện Cục Đầu tư nước ngoài nói.

Theo ông Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trước đây, chúng ta chủ yếu tiếp nhận FDI thông qua hình thức đầu tư mới, nhưng hiện nay, ngày càng có nhiều công ty nước ngoài đầu tư vào Việt Nam bằng cách thâu tóm lại các công ty đang hoạt động trong nước. Điều này phù hợp với xu thế chung của thế giới. “Đầu tư FDI theo hình thức xây dựng nhà máy mới sẽ vẫn tiếp tục là nguồn FDI chính vào Việt Nam trong tương lai, nhưng đầu tư FDI thông qua hình thức M&A ngày càng trở nên quan trọng hơn” - ông Mại nhận định.

Trước hiện tượng này, các chuyên gia cho rằng, các nhà đầu tư nước ngoài lựa chọn việc mua lại doanh nghiệp, nhà máy đang hoạt động tại Việt Nam nhằm giảm bớt phần việc xin cấp phép, đầu tư xây dựng một cơ sở sản xuất, kinh doanh mới. Đầu tư theo cách này, họ cũng kế thừa được cả nguồn hàng, khách hàng, thị phần và không cần phải tạo dựng và thiết lập vị trí kinh doanh.

Thành Nam