Một năm sau xung đột ở Dải Gaza và 'vết thương chưa lành' giữa Israel-Hamas

Một năm sau cuộc xung đột ở Dải Gaza, vẫn chưa có dấu hiệu cho thấy hòa bình sẽ sớm lập lại ở khu vực này. Giao tranh hiện cũng đang lan sang các mặt trận khác trong khu vực, đáng chú ý là Liban - nơi cuộc chiến giữa Israel với lực lượng Hezbollah đang leo thang.

Tên lửa và UAV định hình lại chiến trường

Mỹ từng là quốc gia duy nhất sở hữu công nghệ UAV. Giờ đây, công nghệ này đã có mặt ở khắp mọi nơi - các UAV giá rẻ vẫn luôn sẵn hàng trên sàn thương mại điện tử Amazon. Nó cũng nhanh chóng trở thành một thành phần chính trong cuộc chiến Nga-Ukraine, nơi các cải tiến công nghệ đang nhanh chóng thúc đẩy tác chiến UAV và chống UAV.

Cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10/2023 vào Israel được đánh giá là cuộc tấn công công nghệ thấp. Mối đe dọa Hezbollah tạo ra nỗi sợ hãi hoàn toàn khác. Vào những năm 1950 và đầu 1960, pháo binh Syria từ Cao nguyên Golan thường xuyên dội vào các cộng đồng ở miền Bắc Israel. Điều này kết thúc sau khi Israel kiểm soát Cao nguyên Golan trong cuộc chiến tranh 6 ngày vào năm 1967.

Kho vũ khí của Hezbollah ước tính bao gồm 150.000 tên lửa và rocket, cũng như cả tên lửa dẫn đường chính xác với tầm bắn hàng trăm km và một số lượng lớn UAV. Một cuộc tấn công tên lửa toàn diện của Hezbollah có thể tàn phá cơ sở hạ tầng quan trọng của Israel.

Học thuyết quân sự của Israel chủ yếu dựa trên sự răn đe. Các cuộc không kích tức thì và dữ dội của Israel vào Dải Gaza không chỉ nhằm mục đích ngăn chặn các đợt tấn công tiếp theo của Hamas mà còn cảnh báo Hezbollah rằng, sự can thiệp của họ sẽ khiến Liban phải chịu mức độ ảnh hưởng tương tự. Hezbollah đã can thiệp, nhưng thay vì một cuộc tấn công toàn diện, họ đã bắn hơn 12.000 quả rocket vào miền Bắc Israel.

Phải tới gần đây, cán cân giữa Israel và Hezbollah mới thay đổi, sau khi Israel tiêu diệt các nhà lãnh đạo của Hezbollah và vô hiệu hóa một phần lớn hệ thống tên lửa tầm xa của lực lượng này.

Cuộc chiến trong lòng đô thị

Cuộc chiến ở Dải Gaza đã làm nổi bật tính chất khó khăn và phức tạp của cuộc chiến đô thị. Ở Dải Gaza, không chỉ đặt ra thách thức về mặt tác chiến mà cuộc chiến đô thị còn khiến Israel gặp bất lợi.

Việc triển khai các loại tên lửa dẫn đường chính xác vào cuối thế kỷ 20, kết hợp với tình báo và trao đổi thông tin theo thời gian thực đã làm biến đổi chiến tranh hiện đại. Nó cho phép các chỉ huy cân nhắc sử dụng vũ lực trong các trường hợp có thể xảy ra thương vong ngoài mong muốn. Nhưng những tính toán đó không thể áp dụng với các thành phố đông đúc, đặc biệt là nơi đối phương cố tình đặt các trung tâm chỉ huy quân sự, kho vũ khí và bệ phóng tên lửa bên cạnh hoặc bên trong các nhà thờ, bệnh viện, trường học, hoặc bên dưới các tòa nhà chung cư cao tầng.

Các nghiên cứu do Lầu Năm Góc tài trợ về các trận chiến đô thị gần đây chỉ ra, cuộc tấn công vào thành trì của IS ở Raqqa, Syria, cho thấy nỗ lực của Mỹ nhằm tránh thương vong cho dân thường là đáng kể nhưng không đủ. Phát hiện đó đã dẫn tới những nỗ lực mới nằm làm giảm thiểu thiệt hại cho dân thường.

Theo thống kê của Cơ quan Y tế Dải Gaza, cuộc chiến tại vùng lãnh thổ này cho đến nay đã khiến 43.799 người Palestine thiệt mạng và 103.601 người khác bị thương. Ngoài ra, nhiều cơ sở vật chất ở trung tâm và miền nam Dải Gaza bị phá hủy nặng nề vì phải hứng chịu loạt pháo kích dữ dội của Israel.

Sau hơn 1 năm xung đột, Dải Gaza đã bị tổn hại nặng nề về mọi mặt, cả về người và tài sản. Một số tính toàn về sự tàn phá tại Dải Gaza cho hay, Dải Gaza là một trong những mảnh đất có mật độ dân số cao nhất thế giới, trung bình cứ 100 m2 có hơn 500 người cùng chung sống. Tuy nhiên, hiện 70% số công trình tại đây đã bị tàn phá. Với số đất, đá từ những căn nhà đổ nát hiện lên tới khoảng 40 triệu tấn, sẽ phải mất khoảng 15 năm mới có thể dọn dẹp được hết.