Chiến sự Trung Đông: Israel và Hezbollah chính thức đạt thỏa thuận ngừng bắn

Theo Reuters, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã công bố lệnh ngừng bắn nhằm chấm dứt 13 tháng xung đột đẫm máu giữa Israel và Hezbollah tại Lebanon. Thỏa thuận này sẽ có hiệu lực từ 04h00 sáng giờ địa phương ngày 27/11.

"Xung đột ở khu vực biên giới Lebanon-Israel sẽ chấm dứt vào thời gian này", ông Biden phát biểu, đồng thời ông cũng nhấn mạnh mục tiêu là một "sự chấm dứt thù địch vĩnh viễn".

Israel và Hezbollah chính thức đạt thoả thuận ngừng bắn. Ảnh EPA

Phản ứng từ các bên

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố Israel sẽ không do dự tấn công nếu Hezbollah vi phạm bất kỳ phần nào của thỏa thuận.

Tuy nhiên, phía Hezbollah vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức. Lực lượng vũ trang Hezbollah đã liên tục giao tranh với Israel kể từ tháng 10/2023. Xung đột này leo thang mạnh vào cuối tháng 9 khi Israel gia tăng các cuộc không kích và tiến hành một cuộc xâm lược bộ binh hạn chế vào lãnh thổ Lebanon.

Theo các quan chức địa phương tại Lebanon, cuộc chiến này đã khiến hơn 3.823 người thiệt mạng, biến đây trở thành cuộc xung đột đẫm máu nhất trong nhiều thập kỷ tại quốc gia này.

Trước thời hạn chót 4 giờ, Israel đã ra lệnh sơ tán tại một số khu vực ở Beirut và tiến hành các đợt không kích ngay trước thời điểm ngừng bắn. Trong khi đó, Hezbollah cũng phóng máy bay không người lái vào lãnh thổ Israel trước khi chấm dứt các hoạt động chiến đấu.

Nội dung thỏa thuận ngừng bắn

Theo thỏa thuận được Mỹ làm trung gian và công bố vào ngày thứ Ba, Israel sẽ dần rút quân khỏi miền nam Lebanon trong vòng 60 ngày. Trong thời gian này, lực lượng Chính phủ Lebanon sẽ giành lại quyền kiểm soát khu vực do Hezbollah nắm giữ.

Cụ thể, các chiến binh Hezbollah cùng vũ khí của họ sẽ rút khỏi vùng phía nam sông Litani. Đây là ranh giới từng được thiết lập vào năm 2006 sau cuộc chiến trước đó giữa Israel và Hezbollah.

Tuyên bố chung từ hai quốc gia tham gia giám sát thỏa thuận là Mỹ và Pháp đó là nhấn mạnh rằng, thỏa thuận này "tạo điều kiện để phục hồi sự yên bình lâu dài" và giúp người dân hai quốc gia trở lại cuộc sống bình thường.

Tuy nhiên, Israel khẳng định họ có quyền phản ứng bằng các biện pháp quân sự nếu Hezbollah vi phạm thỏa thuận. Tổng thống Biden cũng đồng tình, nhấn mạnh rằng Israel "giữ quyền tự vệ phù hợp với luật pháp quốc tế".

Thủ tướng Netanyahu cảnh báo: "Nếu Hezbollah vi phạm thỏa thuận hoặc cố gắng tái trang bị vũ khí, chúng tôi sẽ tấn công. Nếu họ cố gắng xây dựng lại cơ sở hạ tầng khủng bố gần biên giới, chúng tôi cũng sẽ tấn công".

Ông Netanyahu nhấn mạnh rằng, việc chấm dứt xung đột với Hezbollah sẽ cho phép Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tập trung vào "mối đe dọa từ Iran".

Tương lai nào cho lực lượng Hezbollah?

Hezbollah từ lâu được coi là tuyến phòng thủ đầu tiên của Iran. Tuy nhiên, với phần lớn kho vũ khí tên lửa bị phá hủy, cán cân quân sự giữa Iran và Israel hiện nghiêng về phía Israel.

Dù Hezbollah không bị xóa sổ hoàn toàn, lực lượng này đã chịu tổn thất nặng nề. Nhiều lãnh đạo cấp cao đã thiệt mạng, bao gồm thủ lĩnh lâu năm Hassan Nasrallah, người bị Lực lượng Phòng vệ Israel tiêu diệt trong một cuộc không kích tại Beirut ngày 27/9. Một tuần sau, người kế nhiệm dự kiến của ông Hassan Nasrallah là ông Hashem Safieddine cũng bị tiêu diệt trong một cuộc tấn công khác.

Cơ sở hạ tầng của Hezbollah bị tàn phá nặng nề, đặt ra câu hỏi về cách lực lượng này sẽ tái thiết sau chiến tranh.

Cuộc chiến đã để lại những hậu quả kinh hoàng cho Lebanon. Hơn một triệu người phải rời bỏ nhà cửa tại các khu vực do Hezbollah kiểm soát. Ngoài con số hơn 3.800 người thiệt mạng, khoảng 15.859 người khác bị thương theo thống kê của chính quyền địa phương.

Ngân hàng Thế giới ước tính thiệt hại kinh tế của Lebanon lên đến 8,5 tỷ USD và quá trình phục hồi được cho là sẽ kéo dài.

Thủ tướng Lebanon Najib Mikati hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn, gọi đây là "bước tiến cơ bản để khôi phục bình yên và ổn định". Ông hy vọng thỏa thuận sẽ cho phép người dân trở về nhà, đồng thời kêu gọi Israel rút toàn bộ quân khỏi các vị trí chiếm đóng và tuân thủ các nghị quyết của Liên hợp quốc từ sau cuộc chiến năm 2006.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng, thỏa thuận có thể làm gia tăng xung đột nội bộ, đặc biệt khi Hezbollah vẫn là lực lượng chính trị - quân sự có ảnh hưởng lớn tại Lebanon.

Israel thành công giảm áp lực chiến tranh đa mặt trận

Các nhà bình luận tại Israel từng chỉ ra rằng, quân đội nước này không đủ sẵn sàng và trang bị để chiến đấu trên hai mặt trận trong thời gian dài. Việc chấm dứt xung đột với Hezbollah sẽ giúp Israel giải phóng nguồn lực cho cuộc chiến tại Gaza nơi vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc.

Theo đó, ông Netanyahu nhấn mạnh rằng, việc loại bỏ Hezbollah khỏi cuộc chiến sẽ khiến Hamas bị cô lập hơn. "Hamas đã trông cậy vào sự hỗ trợ của Hezbollah từ ngày thứ hai của cuộc chiến. Khi Hezbollah rút lui, Hamas sẽ phải chiến đấu một mình", ông nói.

Việc ngừng xung đột cũng giúp IDF có thời gian bổ sung vũ khí, đạn dược và lực lượng cho các chiến dịch tại Gaza.

Cũng theo Reuters, được hỏi về khả năng ngừng bắn tại Gaza, Tổng thống Biden tiết lộ, Chính phủ Mỹ đang làm việc với Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập và Qatar để thúc đẩy một thỏa thuận tương tự.