Lợi ích kép cho ngành da giày

Hiệu ứng tốt từ EVFTA

Tập đoàn ECCO - DN sản xuất giày lớn, nổi tiếng của Đan Mạch - đã quyết định đầu tư xây dựng nhà máy mới tại Khu công nghiệp Bàu Bàng (tỉnh Bình Dương) với tổng vốn đầu tư 90 triệu USD, dự kiến, đến năm 2020 sẽ khánh thành. Cùng đó, một số DN EU đã đến Việt Nam tìm hiểu môi trường kinh doanh, khảo sát năng lực sản xuất của DN trong nước để đầu tư nhà máy và đặt đơn hàng. Theo bà Phan Thị Thanh Xuân - Tổng Thư ký Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam (Lefaso), đây là một hiệu ứng tốt do EVFTA mang lại cho ngành.

Trước đó, trong khuôn khổ dự án hợp tác với Lefaso, Chính phủ Italia đã hỗ trợ phát triển đội ngũ thiết kế, quản lý cấp cao, đặc biệt là chuyển giao dây chuyền sản xuất giày dép hiện đại nhất hiện nay cho ngành. Hàng năm, Chính phủ Italia cũng tài trợ cho DN da giày của Việt Nam sang các thị trường khối EU để tìm hiểu và tiếp cận với công nghệ mới, xu hướng thời trang và thị hiếu tiêu dùng.

Như vậy, cùng với những nhà đầu tư lớn đến từ Đài Loan, Hàn Quốc, Nhật Bản, DN EU đã trở thành những nhà đầu tư triển vọng của ngành da giày Việt Nam. Như sự kỳ vọng của lãnh đạo Lefaso, đối tác EU có lợi thế về nguồn vốn, công nghệ, kỹ thuật, khi đầu tư vào Việt Nam, họ cần hợp tác với DN sở tại để nắm bắt thủ tục, văn hóa kinh doanh. Việt Nam có lợi thế về nhân công dồi dào kết hợp với vốn, công nghệ từ nhà đầu tư EU sẽ là sự kết hợp hài hòa, phát huy được thế mạnh của cả hai phía.

Kiểm soát gian lận thương mại

Quy tắc xuất xứ trong EVFTA không quá khó khăn với DN Việt Nam, bởi da giày Việt Nam từ trước đến nay vẫn được hưởng thuế suất ưu đãi GSP do EU dành cho các nước có nền kinh tế đang phát triển. Để hưởng ưu đãi này, DN trong nước đã phải đáp ứng các quy tắc xuất xứ từ GSP, trong khi đó, so với GSP, quy tắc xuất xứ trong EVFTA gần như không thay đổi. Vì vậy, đây là thuận lợi rất lớn cho DN khi EVFTA đi vào thực thi và sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu tăng đáng kể.

Tuy nhiên, bà Phan Thị Thanh Xuân khuyến cáo, gian lận thương mại là thách thức lớn trong các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, trong đó có EVFTA. Do được hưởng những lợi ích hấp dẫn nên khả năng làm giả quy tắc xuất xứ hoàn toàn có thể xảy ra. Điều này không chỉ gây tổn thất cho DN làm sai, mà sẽ gây hại cho cộng đồng DN khi EU áp đặt biện pháp chống gian lận thương mại cho cả ngành công nghiệp.

Giải pháp cho vấn đề này, bà Phan Thị Thanh Xuân cho rằng, DN phải nhận thức đầy đủ tác hại của gian lận thương mại, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định trong quá trình xuất khẩu, nhất là với DN bắt đầu tham gia xuất khẩu. Đối với DN đã xuất khẩu thành công vào EU, cần có giải pháp kiểm soát chặt chẽ tất cả các dòng hàng cũng như đối tác ký kết hợp đồng để tránh trường hợp bị mượn tư cách.

Cơ quan quản lý nhà nước cần theo dõi chặt chẽ số liệu xuất khẩu, chuyển cảng; trong trường hợp có dữ liệu bất thường, nhanh chóng kiểm tra và kịp thời ngăn chặn. Bên cạnh đó, cần có chính sách cụ thể để ngăn ngừa gian lận thương mại, tránh tình trạng vụ việc xảy ra, gây tổn thất mới có biện pháp. "Đây là vấn đề rất quan trọng, phải được cơ quan quản lý nhà nước nghiên cứu nghiêm túc, tạo thuận lợi cho DN trong quá trình xuất khẩu, đồng thời vẫn kiểm soát được thị trường mới có thể bảo đảm môi trường minh bạch" - bà Xuân nhấn mạnh.