Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 sẽ diễn ra từ 5-7/9: Tập trung vào 4 trụ cột chính

Theo thông báo của Indonesia - nước Chủ tịch ASEAN năm 2023, Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các hội nghị cấp cao liên quan sẽ được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Jakarta, Indonesia vào ngày 5-7/9.

Khác so với Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Labuan Bajo, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 sẽ không chỉ có sự tham dự của các nhà lãnh đạo từ các nước ASEAN, mà còn có sự tham dự của các nước đối tác như Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, New Zealand, Australia, Liên bang Nga và Mỹ. Lãnh đạo Diễn đàn Đảo Thái Bình Dương, Thủ tướng Canada, Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) cũng dự kiến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta.

Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta có chương trình nghị sự sôi nổi trong ba ngày. Tổng thống Indonesia Joko Widodo ước tính sẽ chủ trì 12 cuộc họp trong thời gian hội nghị thượng đỉnh. Tổng thống Joko Widodo sẽ trực tiếp tham dự một số hội nghị, bao gồm Cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 26, Cấp cao ASEAN - Nhật Bản lần thứ 26, Cấp cao ASEAN - Hàn Quốc lần thứ 24 và Cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ nhất.

Bên cạnh đó, Tổng thống Joko Widodo sẽ chủ trì Hội nghị Cấp cao ASEAN - Australia lần thứ 3, Hội nghị Cấp cao ASEAN - Canada lần thứ 45, Hội nghị Cấp cao ASEAN - Ấn Độ lần thứ 20 và Hội nghị Cấp cao ASEAN - Liên hợp quốc lần thứ 13. Sau đó, Tổng thống Jokowi cũng sẽ chủ trì Hội nghị cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 18 gồm 18 thành viên, trong đó có 10 nước ASEAN, Mỹ, Liên bang Nga, New Zealand, Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ.

Các sự kiện mà Tổng thống Jokowi cũng sẽ chủ trì bao gồm lễ khai mạc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta, lễ khai mạc Diễn đàn ASEAN - Ấn Độ - Thái Bình Dương, các buổi tiệc chiêu đãi, sự kiện xã hội cũng như lễ bế mạc và bàn giao nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN tiếp theo cho Lào.

Khác với Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Labuan Bajo thảo luận các vấn đề nội bộ ASEAN cũng như các vấn đề quan trọng trong và ngoài khu vực, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta sẽ thảo luận về việc phát triển và tăng cường hợp tác ASEAN với các đối tác bên ngoài. Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 sẽ thảo luận một số chủ đề quan trọng như Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông, Khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân (SEANWFZ), Tầm nhìn Hàng hải ASEAN, Tầm nhìn ASEAN ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP) và các vấn đề liên quan đến Myanmar.

Là nơi diễn ra các cuộc gặp song phương giữa lãnh đạo các nước Đông Nam Á và các nước đối tác, Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta có mục tiêu rõ ràng: củng cố thành tựu và nền tảng của Tầm nhìn ASEAN 2045. Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta có thể sẽ là cơ hội nền tảng của việc tăng cường thể chế ASEAN trong việc ra quyết định hiệu quả và hiệu lực.

Ngoài ra, dự kiến Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 tại Jakarta cũng sẽ đạt được một số thỏa thuận quan trọng, như các thỏa thuận liên quan đến tăng cường cơ sở hạ tầng ASEAN, an ninh lương thực, nền kinh tế xanh, cũng như nền kinh tế kỹ thuật số và hệ sinh thái thanh toán.

Ngày 28/8, Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Retno Marsudi cho biết có 4 trụ cột chính trong vai trò Chủ tịch ASEAN tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 43 và các cuộc họp liên quan. Điều quan trọng là phải duy trì tầm nhìn dài hạn của khu vực, tầm nhìn phải được thực hiện trên cơ sở coi tầm quan trọng đóng vai trò định hướng và đảm bảo tương lai của ASEAN.

ASEAN đã thông qua Tuyên bố Hòa hợp ASEAN I năm 1976, Tuyên bố Hòa hợp ASEAN II năm 2003 và Tuyên bố Hòa hợp ASEAN III năm 2011, và các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp tục phê chuẩn Tuyên bố Hòa hợp ASEAN IV làm nền tảng cho Tầm nhìn ASEAN 2045 tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới. Trụ cột thứ hai là tăng cường khả năng tự cường của ASEAN trước các thách thức. Trụ cột thứ ba là thúc đẩy ASEAN trở thành trung tâm tăng trưởng kinh tế.

Bộ trưởng Ngoại giao Retno cho biết thêm, Indonesia sẽ nhấn mạnh việc tăng cường an ninh lương thực trong khu vực như một trong những yếu tố thiết yếu của tăng trưởng kinh tế, đồng thời nhấn mạnh rằng điều này cũng phù hợp với chủ đề Chủ tịch ASEAN của Indonesia “Tầm vóc ASEAN: Tâm điểm của tăng trưởng”. Trụ cột cuối cùng là biến Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương thành một khu vực hòa bình và an ninh.

Để đạt được mục tiêu đó, Indonesia sẽ khuyến khích các nước thành viên ASEAN khác quảng bá Tầm nhìn ASEAN về Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP) tới các đối tác ASEAN. Về trụ cột thứ tư, bên lề Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43, Chủ tịch ASEAN sẽ tổ chức Diễn đàn tập hợp các quan chức ra quyết định và khu vực tư nhân để thảo luận về hợp tác kinh tế ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Đây là một trong những động thái quan trọng nhằm triển khai và cụ thể hóa AOIP.

AIPF nhằm mục đích khuyến khích hợp tác, chuyển từ trọng tâm trước đây là hợp tác an ninh sang hợp tác kinh tế cụ thể. AIPF sẽ tập trung thảo luận ba lĩnh vực chính bao gồm cơ sở hạ tầng xanh và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng; số hóa và các ngành công nghiệp sáng tạo; và các nguồn tài trợ.

Đặc biệt, hai lĩnh vực đầu tiên được kỳ vọng sẽ trở thành động lực tăng trưởng của khu vực ASEAN và Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong tương lai. ASEAN cần đảm bảo nguồn tài trợ đổi mới bền vững cho tăng trưởng trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Tổng giá trị các dự án trong khuôn khổ AOIP hiện lên tới 120 tỷ USD. Hiện có 93 dự án với tổng giá trị 38 tỷ USD là khả thi, còn lại vẫn nằm trong danh mục tiềm năng.

AIPF sẽ được Tổng thống Joko Widodo chính thức khai mạc vào ngày 5/9 và dự kiến sẽ trở thành diễn đàn thảo luận, giới thiệu các dự án đang triển khai hoặc tiềm năng.