Hà Nội Xanh và quyết tâm “hồi sinh” những con sông ô nhiễm tại Hà Nội

“Đi đến đâu sạch đến đó”

Nhóm phóng viên Báo Công Thương tới gặp anh Nguyễn Tiến Huy, trưởng nhóm Hà Nội Xanh, trong một buổi chiều hè nắng gắt để nghe những chia sẻ chân thành nhất của anh. Dưới lòng sông Nhuệ đen kịt là các bạn trẻ đang miệt mài vớt từng tảng bèo, từng cái bàn mục ruỗng lên ven sông. Dù trên đầu là nắng nóng oi ả, dưới sông là mùi hôi thối khó chịu đang bốc lên thì vẫn không có ai than thở một câu nào, như thể đây là công việc đã quá đỗi quen thuộc với các bạn trẻ.

Nhóm Hà Nội Xanh thực hiện dọn vệ sinh tại một khúc sông Nhuệ. (Ảnh: Linh Chi)

Được biết gần đây, người dùng Tiktok và Facebook lan tỏa rất nhiều video và bài đăng về một nhóm thanh niên tình nguyện có tên là Hà Nội Xanh. Nhóm được biết tới qua những buổi dọn vệ sinh tại các con sông đen kịt do rác thải sinh hoạt của người dân thải ra. Những lời tâm sự rất đỗi chân thành của anh Huy cùng các thành viên đã giúp người đọc có cái nhìn chân thực nhất về chân dung người trẻ Hà Nội cống hiến hết mình vì một môi trường xanh – sạch – đẹp.

Nguyễn Tiến Huy (29 tuổi), trưởng nhóm Hà Nội Xanh (Ảnh: Linh Chi)

Là một người con đã sinh sống và làm việc tại Hà Nội được khoảng 7 – 8 năm, anh Huy có thể ghi nhớ hết tên các con sông bị ô nhiễm trên địa bàn. Chính vì vậy, năm 2021, anh đã thành lập một nhóm thanh niên tình nguyện để hàng tuần đi dọn sạch rác trên các con kênh, con sông nơi chưa được các cơ quan có thẩm quyền để ý tới.

Nhóm lội bùn để vớt bèo, gỗ và cả rác thải sinh hoạt (Ảnh: Linh Chi)

Ban đầu, khi mới thành lập, nhóm chỉ có 3 thành viên, tới hiện tại thì anh tự hào rằng nhóm đã có hơn 180 thành viên là các bạn trẻ ở nhiều lứa tuổi trên khắp thành phố Hà Nội. Nhóm đã thực hiện hơn 30 buổi lao động ở các khu vực như Linh Đàm, Định Công, Hoàng Mai, sông Tô Lịch, trả lại sự trong sạch vốn có cho chúng và hiện tại là ở sông Nhuệ.

Bởi tính chất công việc, thành viên phải có chứng nhận vaccine uốn ván để lội sông (Ảnh: Linh Chi)

Với tiêu chí “Đi đến đâu sạch đến đó”, nhóm thường thực hiện dọn vệ sinh ở từng đoạn ngắn và luôn cố gắng đảm bảo không bỏ lại dù chỉ là một cái túi nilon. Ví dụ như sông Nhuệ, sau khi khảo sát, nhóm đặt ra kế hoạch dự kiến là làm sạch trong khoảng 30 buổi để đảm bảo dọn sạch rác dưới lòng sông, lòng kênh.

Hà Nội Xanh ưu tiên các dòng sông, dòng kênh đang bị ô nhiễm, rác thải tồn đọng từ lâu mà chưa được xử lý; những dòng sông “chết” như sông Tô Lịch, sông Nhuệ, những nơi phải hứng chịu rác thải sinh hoạt của người dân sống tại khu vực đó.

Ngay khi nhóm nghỉ giải lao, người dân bên kia sông đã tiện tay vứt hai túi rác xuống, bất chấp công sức của các thành viên (Ảnh: Linh Chi)

Anh Huy chia sẻ, Hà Nội Xanh là một câu lạc bộ độc lập, tự phát, không trực thuộc một cơ quan hay đơn vị, đoàn thể nào; trong tương lai, anh không có ý định đưa nhóm gia nhập tổ chức nào để đảm bảo tính tự do. Tuy nhiên, nếu các đoàn thanh niên sinh viên, trường đại học mong muốn được tham gia cùng nhóm thì Hà Nội Xanh sẽ hỗ trợ hết mình.

Với tình yêu to lớn dành cho môi trường, bản thân anh Huy cũng đang ấp ủ một dự án nhằm nâng cao ý thức của người dân về bảo vệ môi trường, tuyên truyền để người dân biết cách phân loại rác thải. Tại mỗi địa điểm mà Hà Nội Xanh đi qua, nhóm sẽ đặt các thùng rác công cộng để người dân có thể vứt rác vào thùng, giúp cho công việc thu gom dễ dàng hơn.

Trong giờ nghỉ giải lao, các thành viên thường giải trí hoặc ngủ một chút để hồi sức (Ảnh: Linh Chi)

Đảm bảo an toàn cho các thành viên

Tâm sự với phóng viên, anh Huy chia sẻ khi mới thành lập, gia đình và bạn bè của anh đều rất ủng hộ. Riêng bố mẹ anh cũng cảm thấy sót khi biết con mình phải ngâm mình dưới những con sông đen kìn kịt, nồng mùi hôi thối, dặn dò anh phải biết cách bảo vệ bản thân cũng như các tình nguyện viên của nhóm: “Hãy để những dự án Hà Nội Xanh đi đúng đường và thể hiện đúng ý nghĩa cao cả của nó, tránh những sự cố đáng tiếc xảy ra.”

Bạn Nhật Ly (22 tuổi) nhiệt tình chia sẻ: “Khi tham gia, gia đình mình đã phản đối vì tính chất nguy hiểm của công việc. Kể từ khi tham gia, đã có những lúc mình nhụt chí bởi có bị ốm sốt và bị ngứa sau khi đi lao động về. Mỗi khi nghĩ tới chuyện muốn bỏ cuộc, thấy sự quyết tâm và nhiệt huyết của các bạn trẻ khác, mình đã có động lực để tiếp tục.”

Nhật Ly (22 tuổi) chia sẻ: “Khi mới tham gia, mình đã rất bỡ ngỡ và e dè, hôm đó là hôm đầu tiên mình phải mặc đồ bảo hộ và lội xuống bùn. Thuộc địa phận xã Đình Đông, đoạn sông rất bẩn và có rất nhiều kim tiêm nên phải thật cẩn thận, nếu không sẽ bị kim tiêm đâm phải. Sau khi dọn thì mình cảm thấy rất vui và tự hào khi đã góp phần giúp cho Hà Nội có lại một con sông xanh – sạch – đẹp.” (Ảnh: Linh Chi)

Mỗi buổi lao động sẽ kéo dài khoảng 4 – 5 tiếng, bắt đầu từ 12h trưa và kết thúc lúc 5h chiều. Các loại đồ bảo hộ, dụng cụ lao động thường được chuẩn bị trước bởi trưởng và phó nhóm. Các thành viên sẽ tới đúng giờ, mặc đồ bảo hộ rồi thực hiện nhiệm vụ được giao.

Các thành viên trêu đùa trong giờ nghỉ giải lao để xả hơi sau thời gian lao động nặng nhọc (Ảnh: Linh Chi)

Theo anh Huy, các tình nguyện viên bắt buộc phải tiêm phòng uốn ván trước khi tham gia. Những thành viên thực hiện công việc lội dưới lòng sông đều là những người gắn bó lâu dài với nhóm và từng có kinh nghiệm lội nước, phải đi lại nhẹ nhàng và cẩn trọng bởi có rất nhiều mối nguy tiềm ẩn trong lòng sông ô nhiễm. Họ sẽ được trang bị đồ bảo hộ lao động chống nước đầy đủ để được đảm bảo an toàn nhất có thể.

Thành viên được trang bị đồ bảo hộ lao động trước khi lội xuống sông (Ảnh: Linh Chi)

Anh Huy cũng cho hay, đa số rác tại các con sông đều là những loại túi nilon, các mảnh chai thủy tinh, rác thải sinh hoạt và có một số chất thải rắn như bàn ghế gỗ, bàn thờ, đồ dùng của các hộ dân đã qua sử dụng đều được nhóm phân loại kĩ càng.

Cuối buổi lao động, nhóm sẽ nhờ xe môi trường tới chở đi các loại rác thải đã được để gọn, nếu không thì nhóm sẽ tự thuê xe thu gom rác về nơi xử lý rác của thành phố để được xử lý.

Những đồ đạc to như ghế sofa cũng được các thành viên phối hợp kéo lên (Ảnh: Linh Chi)

Với slogan “Hà Nội Xanh, môi trường sạch”, anh Tiến Huy muốn nhắn gửi rằng: “Bảo vệ môi trường là trách nhiệm của tất cả mọi người chứ không phải của riêng ai, bảo vệ môi trường là bảo vệ chính sức khỏe của chúng ta. Chúng ta đã được sinh ra trên một mảnh đất màu mỡ thì hãy chung tay bảo vệ môi trường để sau này, con cái của chúng ta không phải sống trong rác thải.”