Giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia

Hệ thống điện mặt trời tại nhà máy của ABB ở Bắc Ninh

Là tập đoàn đã có mặt tại Việt Nam 25 năm, ông có thể cho biết tại sao Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển NLTT, đặc biệt là điện mặt trời và điện gió?

Trước hết, do các cam kết của Việt Nam trong việc phòng chống biến đổi khí hậu, hay nói cách khác là nghĩa vụ của Việt Nam trong việc chung tay với thế giới ứng phó với biến đổi khí hậu.

Nguyên nhân thứ hai, do sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam kéo theo nhu cầu sử dụng điện năng của người dân và của ngành công nghiệp tăng trung bình 10% mỗi năm. Việt Nam khó có thể đáp ứng được nhu cầu này nếu chỉ sản xuất điện theo các phương pháp thông thường như sử dụng than và khí đốt - những dự án này đòi hỏi đầu tư rất lớn. Và đôi khi, các nhà đầu tư nước ngoài cũng không muốn đầu tư vào những dự án như vậy bởi họ lo ngại việc sử dụng công nghệ cũ sẽ đi đôi với vấn đề về môi trường. Do đó, tôi nghĩ chuyển hướng sang phát triển các nguồn NLTT như điện gió hay điện mặt trời sẽ giúp Việt Nam thực hiện các nghĩa vụ quốc tế, đồng thời đáp ứng một cách bền vững nhu cầu sử dụng điện năng ngày một tăng cao.

ABB được chọn là nhà cung cấp chính cho hơn 20 dự án điện mặt trời (hơn 2GW) tại Việt Nam trong năm 2018 với quy mô đa dạng. Đâu là lý do ABB được các đối tác tin tưởng lựa chọn? Thiết bị, giải pháp của ABB có gì đặc biệt?

NLTT là lĩnh vực còn mới mẻ đối với Việt Nam. Khi bạn thử sức mình ở một lĩnh vực mới, bạn cần tìm một đối tác tin cậy.

Với ABB, nhiều năm qua, chúng tôi đã triển khai dự án điện mặt trời ở các nước trong khu vực, như Thái Lan, Ấn Độ... Sẽ rất tốt cho bạn khi tham gia một lĩnh vực mới với sự đồng hành của những đối tác đáng tin cậy và có nhiều kinh nghiệm.

Hơn nữa, chúng tôi đã có hơn 25 năm hợp tác chặt chẽ với ngành điện Việt Nam. Một lý do khác nữa, chúng tôi là một tập đoàn sản xuất thiết bị gốc (OEM) toàn cầu có các nhà máy sản xuất tại Việt Nam. ABB sản xuất máy biến thế tại Hà Nội, máy cắt và trạm hợp bộ tại Bắc Ninh để phục vụ khách hàng 60 quốc gia trên thế giới. Điều này khiến cho khách hàng của chúng tôi cảm thấy tin tưởng vì họ biết rõ thiết bị được chế tạo tại Việt Nam theo tiêu chuẩn quốc tế. Chúng tôi hiểu rõ nhu cầu của thị trường Việt Nam.

Cuối cùng, theo tôi, đầu tư vào các nguồn NLTT như gió và mặt trời không phải chỉ trong thời gian ngắn mà kéo dài nhiều năm. ABB có đội ngũ hơn 50 kỹ sư sẵn sàng cung cấp các dịch vụ bảo dưỡng giúp cho nhà đầu tư yên tâm rằng, khi họ đầu tư vào ABB, họ được đảm bảo các thiết bị sẽ hoạt động hiệu quả, lâu dài.

Phát triển NLTT tại Việt Nam đang có sự chênh lệch lớn giữa điện gió và mặt trời. Nhận định của ông về vấn đề này?

Theo tôi, chính sách giá điện mà Chính phủ Việt Nam đã từng áp dụng cho các dự án điện gió không hấp dẫn các nhà đầu tư bằng dự án điện mặt trời. Cuối năm 2018, Chính phủ đã sửa đổi chính sách này và tôi nghĩ trong năm 2019 và các năm tiếp theo, đầu tư vào điện gió ở Việt Nam sẽ tăng lên. Tuy nhiên, nhà đầu tư luôn muốn thu được lợi nhuận tối đa từ các dự án, và cho tới lúc có sự thay đổi về chính sách, họ sẽ chọn các dự án điện mặt trời với lợi nhuận cao hơn.

Theo các kết quả nghiên cứu thực tế, tiềm năng điện gió ở Việt Nam khá lớn. Nhiều người cho rằng, vấn đề vướng mắc hiện nay chính là thiết bị, công nghệ nên suất đầu tư cao. Ông đánh giá như thế nào về quan điểm trên?

Tôi nghĩ Việt Nam có tiềm năng lớn để phát triển điện gió. Qua một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, tôi được biết Việt Nam có tiềm năng phát triển điện gió với tổng công suất lên tới 309GW. ABB đã cung cấp công nghệ cho nhiều nhà phát triển điện gió lớn trên thế giới, ví dụ như Vestas. Các tua-bin gió sử dụng công nghệ của chúng tôi có mặt trên toàn thế giới. Bởi vậy, tôi nghĩ công nghệ không phải là một vấn đề lớn đối với các nhà phát triển điện gió ở Việt Nam. Tôi tin các doanh nghiệp Việt Nam sẽ vượt qua thử thách về công nghệ. Còn về chi phí đầu tư, ABB đã làm việc với một công ty khởi nghiệp của Việt Nam Indefol trong lĩnh vực điện gió và điện mặt trời. Họ đã sử dụng công nghệ và học hỏi kinh nghiệm của chúng tôi. Tôi tin rằng, họ sẽ tạo ra được công nghệ và chế tạo thiết bị của riêng mình trong tương lai. Điều này sẽ giúp họ giải được bài toán chi phí và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.

Với vai trò là nhà sản xuất, cung cấp thiết bị hàng đầu về NLTT, ABB có giải pháp gì để góp phần phát triển NLTT tại Việt Nam trong tương lai, thưa ông?

Tôi nghĩ luôn có các giải pháp sáng tạo. Bản chất của NLTT là không liên tục. Điều này tạo áp lực cho lưới điện quốc gia. ABB có thể cung cấp các giải pháp kỹ thuật cho vấn đề này, như các hệ thống tích trữ ắc quy, tích trữ năng lượng. Bạn cần có một tổ hợp các hệ thống kiểm soát để giám sát thực trạng của các nguồn NLTT. Và đó chính là những giải pháp mà ABB muốn cung cấp cho Việt Nam. Mới đây, Chính phủ Việt Nam tuyên bố sẽ áp dụng chính sách giá cho phép những dự án phát triển điện mặt trời có sử dụng giải pháp dự trữ ắc quy được bán điện với giá cao hơn. Tôi nghĩ Chính phủ Việt Nam có thể áp dụng chính sách này với các dự án điện gió. Điều này sẽ giúp việc đầu tư vào công nghệ được bền vững và hiệu quả hơn. Một vấn đề khác mà chúng ta cần quan tâm, đó là ở Việt Nam có nhiều khu vực hẻo lánh và nhiều đảo. Lưới điện siêu nhỏ chính là giải pháp cho các khu vực này. Các tua-bin gió, trang trại điện năng lượng mặt trời và máy phát điện dự phòng sẽ tạo nguồn điện năng đáng tin cậy.

Trân trọng cảm ơn ông!