EVFTA được phê chuẩn: Thời khắc lịch sử sau 10 năm đàm phán

Cơ hội vàng tham gia sâu chuỗi toàn cầu

Phát biểu tại buổi họp báo, ông Pier Giorgio Aliberti - Đại sứ EU tại Việt Nam – vui mừng cho biết, hôm nay là ngày đặc biệt quan trọng, là sự kiện mang tính lịch sử trong quan hệ giữa hai nước Việt Nam và EU. Việc Quốc hội Việt Nam thông qua EVFTA và EVIPA với đa số phiếu, cũng như trước đó Nghị viện châu Âu cũng phê chuẩn hai hiệp định này, đã thể hiện mạnh mẽ, rõ ràng trong cam kết thúc đẩy thực thi 2 hiệp định của hai bên.

“Đây là thời khắc lịch sử sau 10 năm hai bên đàm phán”- ông Pier Giorgio Aliberti đánh giá.

Hiệp định EVFTA là một thành tố quan trọng, đóng góp vào sự tăng trưởng cho kinh tế, cũng như trao đổi thương mại giữa hai bên.

Khi EVFTA đi vào thực thi, sẽ có nhiều tác động tích cực đến từ hiệp định này. Theo đó, người tiêu dùng Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận các sản phẩm của EU tiêu chuẩn cao, giá cả phải chăng hơn, nhà sản xuất Việt Nam cũng có cơ hội tiếp cận dễ dàng hơn vào thị trường tiêu chuẩn cao, có sức mua lớn, từ đó nâng cao cạnh tranh, xuất khẩu hàng hóa của mình…

Ông Pier Giorgio Aliberti thông tin thêm, Hiệp định EVFTA dự kiến sẽ đi vào thực thi từ ngày 1/8/2020. Kể từ ngày đầu tiên có hiệu lực, hiệp định sẽ giảm ngay về 0% thuế đối với 71% hàng hóa xk của VN. Trong lộ trình giảm dần 7 năm sau đó, dự kiến hầu hết hàng hóa xuất khẩu sang EU giảm 0%.

Theo nghiên cứu của WB, dự kiến, tác động của Hiệp định này đóng góp tăng trưởng GDP tăng 2,4% và xuất khẩu của Việt Nam tăng 20%, 800 nghìn người thoát khỏi nghèo đói nhờ hiệp định này.

Đại sứ đánh giá, đây là cơ hội vàng dành cho các doanh nghiệp Viẹt Nam để tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đặc biệt trong thời điểm hậu Covid-19, các nước đều nhận thấy không chỉ nên tập trung một quan hệ thương mại mà cần phải đa dạng hóa thị trường. Trong khi đó, Việt Nam đang có lợi thế số 1 tiếp cận thị trường EU nếu so sánh với các nước trong khu vực có nền kinh tế tương đồng. Bởi Singapore chỉ tập trung vào dịch vụ tài chính còn Việt Nam sản xuất hàng hóa, nên Việt Nam cần nắm bắt lợi thế này.

Ngoài ra, từ 2001-2018, tăng trưởng xuất khẩu EU tăng 16%, tuy nhiên, giá trị thương mại trong tỷ trọng thương mại toàn cầu đang nhỏ dần đi, trong khi, Việt Nam đứng trước nhiều tiềm năng, cơ hội để cải thiện, nắm bắt hơn nữa.

“Tuy nhiên, cơ hội này diễn ra như nào phụ thuộc vào Việt Nam thực thi đến đâu và quá trình cải cách của Việt Nam ra sao.” – Đại sứ Pier Giorgio Aliberti nhấn mạnh.

Cần tạo môi trường kinh doanh thuận lợi

Để tận dụng cơ hội mà EVFTA mang lại, Đại sứ Pier Giorgio Aliberti cho rằng, thách thức đặt ra cho nhà nước, Chính phủ Việt Nam chính là tạo ra môi trường, chính sách thuận lợi cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư EU. Chẳng hạn việc số hóa các quy trình, thủ tục, tạo thuận lợi đơn giản hóa, thủ tục hành chính cũng cần phải được thúc đẩy.

Theo Đại sứ, để có được sự cải thiện trong xuất khẩu cần tập trung sản xuất nhiều hàng hóa đạt tiêu chuẩn chất lượng cao như tiêu chuẩn SPS, tiêu chuẩn lao động, tiêu chuẩn thị trường quan trọng khác. “FTA này chính là cơ hội nhưng thách thức ở chỗ không phải dành cho tất cả mọi người mà cần phải chiến đấu, nỗ lực giành lại cơ hội đó, như tiếp cận thị trường, thông tin thị trường, tìm hiểu quy tắc xuất xứ. Cơ hội đó nhưng phải vượt lên để nắm bắt.”- Đại sứ Pier Giorgio Aliberti cho hay.

Các rào cản phi thuế cũng là một thách thức cần chú ý, vì chúng “có thể khó khăn ngang với các rào cản thuế quan. Trong hiệp định đã có những điều khoản hướng tới gỡ bỏ các hàng rào phi thuế quan, và thách thức nằm sẽ ở việc thực thi cụ thể” - Đại sứ cho biết thêm.

Ngoài ra, để tận dụng EVFTA và thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao từ EU, vị Đại sứ này cho rằng, các chính sách của Việt Nam cần đặt trong bối mang tính toàn diện, không chỉ mang lại những ưu đãi cắt giảm thuế đối với các doanh nghiệp hoạt động tại đây. Điều quan trọng là tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, hấp dẫn, có sự minh bạch trong thủ tục hành chính, thực thi chính sách của mình, có thể có đoán định từ phía nhà đầu tư đối với chính sách của Việt Nam, cũng như cơ chế giải quyết tranh chấp hoạt động hiệu quả. “Đấy là các yếu tố thu hút đầu tư từ EU, nếu chỉ có cắt giảm thuế thì họ không đến”- Đại sứ nhấn mạnh.

Trước câu hỏi về khả năng hiệp định EVIPA sau này có thể dẫn đến các vụ kiện giữa nhà đầu tư và chính phủ, đại sứ EU bình luận rằng giải quyết tranh chấp là yếu tố quan trọng trong mọi thỏa thuận thương mại. Việt Nam vốn cũng có các thỏa thuận song phương với các thành viên EU về điều này, nhưng EVIPA là hiệp định rộng hơn và bao trùm các thỏa thuận trước đây.

“Đầu tư từ nước ngoài chỉ đến nếu có hệ thống giải quyết tranh chấp rõ ràng, và đây là phần bình thường của thương mại quốc tế. Khi có các hệ thống luật pháp khác nhau, sẽ có trường hợp nhà đầu tư và chính phủ bất đồng”.