 |
Dưới thời Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Jean-Claude Juncker, EU liên tục khuyến khích Tổng thống Trump tham gia các quy tắc thương mại toàn cầu tại Tổ chức Thương mại Thế giới, nhưng vị Chủ tịch kế nhiệm Ursula von der Leyen đang chỉ ra rằng khối thương mại lớn nhất thế giới có thể phải đóng vai của tổng thống Mỹ trong cuộc chơi này.
Chuẩn bị bắt đầu nhiệm kỳ mới của Chủ tịch Ủy ban Châu Âu vào tháng 11 tới, bà Von der Leyen đã yêu cầu Cao ủy thương mại Châu Âu nâng cấp "quy định thực thi" của EU để cải thiện các vũ khí phòng thủ thương mại của châu Âu. Từ quan điểm của EU, biện pháp đối phó mới này là cần thiết bởi vì Washington đang ngăn chặn việc bổ nhiệm các thẩm phán tại Cơ quan Phúc thẩm WTO. Khiếu nại chính của Mỹ là họ cho rằng cơ quan có trụ sở tại Geneva quá mềm mỏng đối với Trung Quốc, nhưng áp lực của Mỹ có nghĩa là toàn bộ hệ thống tòa án sẽ sụp đổ vào tháng 12.
Châu Âu lo ngại rằng sự tê liệt của tòa án WTO tại Geneva sẽ đồng nghĩa với việc không có phán quyết nào nếu Trump áp thuế đối với ngành công nghiệp ô tô châu Âu vào cuối năm nay, sau khi áp thuế trước đó đối với thép, máy bay và hàng nông sản của EU. "Quy định thực thi" của Tân Chủ tịch Ủy ban Châu Âu là một cách để trả đũa thuế quan khi cơ quan phúc thẩm WTO sụp đổ. Việc EU củng cố các công cụ thương mại của mình sẽ bao gồm nâng cấp quy định thực thi của EU để cho phép khối này sử dụng các biện pháp trừng phạt khi những nước khác áp dụng các biện pháp bất hợp pháp và đồng thời ngăn chặn quá trình giải quyết tranh chấp của WTO. Điều đó có vẻ như các thuế quan mới sẽ được hướng vào Mỹ, vì chính Mỹ đã làm tê liệt cơ quan giải quyết tranh chấp của WTO.
Các nhà ngoại giao EU cho biết Ủy ban Châu Âu đang soạn thảo một văn bản pháp lý về vũ khí thương mại mới này, nhưng nói thêm Brussels sẽ chỉ đưa ra thủ tục lập pháp chính thức cho việc nâng cấp công cụ thương mại khi tòa án WTO bị tê liệt. Điều có ý nghĩa là Ủy ban đang chuẩn bị luật này, để EU có thể phản ứng nhanh chóng vào tháng 12, trong bối cảnh thế giới đang ngày càng trở nên bảo hộ hơn, và Châu Âu phải chuẩn bị sẵn sàng. Kế hoạch của EU là giải phóng chính mình khỏi các quy tắc của WTO chỉ cho phép trả đũa trong các trường hợp được xác định rất hẹp sau phán quyết của WTO. Một phần sự hấp dẫn trong quy định thực thi đối với Brussels là EU sẽ có thể trả đũa bằng thuế quan tương tự như các quy định của WTO hiện tại có nghĩa là EU có quyền trả đũa hạn chế. Khi Trump áp thuế đối với hơn 6,4 tỷ euro thép và nhôm của EU vào năm 2018, EU chỉ có thể trả đũa 2,8 tỷ euro sản phẩm của Mỹ.
Kế hoạch của EU đã được thực hiện kể từ mùa hè năm nay, xuất hiện trong một bản ghi nhớ mà các chuyên gia của Ủy ban châu Âu đã chuẩn bị cho nhiệm kỳ mới của cơ quan này. Nhiều người ở Brussels lo lắng về ý nghĩa của vũ khí thương mại mới vì nó có thể được coi là một sự chấp nhận rằng thế giới đang quay trở lại các công cụ thuế quan thương mại. Và đó là chủ đề nóng ở Brussels. Một số nước EU cũng lo lắng rằng cách tiếp cận mới có thể gây căng thẳng một cách nguy hiểm với Washington, bởi vì rõ ràng quy định này được thiết kế riêng để đáp trả chính quyền Trump. Hiện Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) chưa đưa ra bình luận nào về vấn đề này.
