Doanh nghiệp khoa học-công nghệ dài cổ chờ ưu đãi

CôngThương - Khó tiếp cận vốn ưu đãi

Công ty Giải Thoát được công nhận doanh nghiệp KHCN vào năm 2010. Có được chứng nhận này, ông Tôn Thất Hoàng Hải, Giám đốc công ty, đã tiếp cận Quỹ Phát triển KHCN của TP.HCM với hy vọng được vay vốn ưu đãi để thương mại hoá sáng chế. Sở KHCN TP.HCM - đầu mối quản lý quỹ - rất nhiệt tình, nhưng công ty của ông Hải vẫn không thể vay được vốn từ quỹ.

Thiếu vốn, không thể triển khai sản xuất, gần bốn năm sau ngày thành lập, công ty của ông Hải vẫn chưa đưa được sản phẩm ra thị trường. “Để được công nhận doanh nghiệp khoa học công nghệ đã khó, nhưng để được tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi càng khó hơn,” ông Hải chua chát.

Tương tự, ông Thân Thế Hào, Giám đốc công ty Ninh Phong, đã nghiên cứu ra sản phẩm hố ga ngăn mùi, được Cục Sở hữu Trí tuệ bảo hộ. Khi nghe thành phố có quỹ để hỗ trợ các doanh nghiệp thương mại hoá các sáng chế, ông Hào đến làm hồ sơ tiếp cận, nhưng sau gần bốn năm, ông đành phải tìm vốn bằng đường khác.

Cần thay đổi tiêu chí

Quỹ Phát triển KHCN của TPHCM chính thức đi vào hoạt động từ năm 2009. Doanh nghiệp được vay vốn hỗ trợ từ quỹ chỉ chịu mức lãi tối đa bằng 50% lãi suất ngân hàng ở cùng thời điểm. Thời gian cho vay với nguồn quỹ là 4 năm và ân hạn thêm 2 năm cho một dự án. Vốn vay cho một dự án không quá 10 tỉ đồng và không quá 70% tổng vốn cần cho dự án.

Tuy nhiên, đến nay nguồn quỹ KHCN của TP.HCM mới chỉ giải ngân cho vỏn vẹn 6 doanh nghiệp, với số vốn khoảng 20 tỉ đồng. Từ hơn hai năm nay nguồn quỹ này đang bị tắc lại, không thể giải ngân thêm.

Giải thích điều này, ông Phan Minh Tân, Giám đốc Sở KHCN - đơn vị quản lý quỹ - thừa nhận: Vì cần bảo toàn nguồn quỹ, vay không cần thế chấp nên điều kiện để được vay không dễ cho doanh nghiệp. Trong khi đó đa số các doanh nghiệp KHCN là những doanh nghiệp mới thành lập, nhỏ, năng lực tài chính giới hạn.

Hiện nay Sở Khoa học – Công nghệ cùng với các bên liên quan đang bàn bạc lại điều kiện cho vay. “Có thể trong thời gian tới Quỹ Phát triển KHCN sẽ kết hợp với chương trình kích cầu đầu tư cho doanh nghiệp của thành phố để có kết quả tốt hơn cho cả nguồn quỹ lẫn doanh nghiệp,” ông Tân nói.

Ông Tân cam đoan vốn cho nguồn quỹ thành phố không thiếu, nhưng khúc mắc chính đang nằm ở điều kiện để được quỹ chấp nhận cho vay.

Ưu đãi mỗi nơi hiểu một kiểu

Theo luật, các đơn vị được công nhận là doanh nghiệp KHCN sẽ được miễn, hoặc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp với điều kiện: doanh thu từ việc sản xuất kinh doanh từ kết quả nghiên cứu KHCN, sáng chế năm thứ nhất đạt ít nhất 30% tổng doanh thu, năm thứ hai đạt ít nhất là 50% tổng doanh thu và từ năm thứ ba trở đi đạt ít nhất là 70% tổng doanh thu.

Tuy nhiên thực tế lại không đơn giản như vậy. Ông Nguyễn Tiến Hiệp, Giám đốc tài chính Công ty Giống cây trồng miền Nam, chia sẻ câu chuyện của đơn vị mình. Công ty này được công nhận doanh nghiệp KHCN vào tháng 7-2012. Dựa vào hiệu quả kinh doanh từ các sản phẩm KHCN, doanh nghiệp phải được hưởng ưu đãi thuế thu nhập.

Nhưng Cục Thuế TPHCM không chấp nhận cho Công ty giống cây trồng miền Nam được hưởng ưu đãi này, mà trừ vào các khoản ưu đãi trước đó - là khoản ưu đãi mà doanh nghiệp ông được hưởng khi cổ phần hoá vào năm 2002. Trong khi các công ty cùng lĩnh vực ở các địa phương khác không bị trừ kiểu vậy.

Ông Hiệp bức xúc: “Lý thuyết là một chuyện, văn bản mỗi nơi hiểu mỗi khác, mỗi đơn vị hiểu một kiểu. Một chính sách nhưng lại không nhất quán giữa các địa phương. Bộ KHCN, Sở KHCN muốn doanh nghiệp được ưu đãi, nhưng ngành thuế lại không phải hoàn toàn như vậy.”

Không đồng ý với cách làm này, Công ty Giống cây trồng miền Nam đã khiếu nại lên Tổng cục Thuế. Tuy nhiên, mất cả năm cũng chưa có kết quả, nên doanh nghiệp tiếp tục có văn bản kiến nghị lên Bộ Khoa học – Công nghệ và Bộ Tài chính.

Theo Kinh tế SG