Đề xuất chính sách thiết thực hơn dành cho xe hybrid

Xe hybrid với những ưu điểm

Tại Toạ đàm "Xu thế phát triển xe hybrid tại Việt Nam" diễn ra sáng nay (12/3), một số ý kiến cho rằng, xe hybrid đang đứng trước những cơ hội và được coi như giải pháp trung gian trong lộ trình chuyển đổi từ các phương tiện giao thông sử dụng động cơ đốt trong sang xe sử dụng điện.

Thực tế thì xe hybrid đã được nghiên cứu và phát triển từ rất lâu nhưng gần đây mới được phổ biến trên toàn thế giới trong bối cảnh xu thế điện hóa phương tiện giao thông trở thành yêu cầu cấp bách. Bên cạnh đó xe hybrid có nhiều yếu tố phù hợp với thị trường Việt Nam. Đầu tiên, người người Việt thích những mẫu ô tô mới, nhiều công nghệ và tính năng. Với quãng thời gian sử dụng dài, đây cũng là điểm lợi thế của xe hybrid. Hiện tại ở Việt Nam, xe hybrid cũng là phương án tiện dụng hơn so với ô tô thuần điện.

Tuy nhiên, hybrid là công nghệ mới, thường xuất hiện trên các phiên bản cao cấp trước tiên ở mọi hãng xe. Do chi phí đầu tư khiến giá xe hybrid cao hơn, nhưng cũng có những yếu tố tạo ưu thế cho dòng xe này.

Thứ nhất là giảm phát thải ngay, khiến các nhà sản xuất và các quốc gia có xe hybrid sẵn sàng tham gia ngay vào các chương trình giảm phát thải.

Thứ hai là người dùng có thể có trải nghiệm như xe điện với xe hybrid mà không gặp trở ngại về sạc như xe điện. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam đã chào đón, nhưng vẫn ít lựa chọn về xe hybrid cho nhiều tệp khách hàng khác nhau, chưa đa dạng lựa chọn.

Từ những ưu điểm trên, trong 3 năm gần đây, thị trường ô tô Việt Nam đã chứng kiến sự đột phá về doanh số của dòng xe hybrid, với rất nhiều các thương hiệu khác nhau. Mỗi thương hiệu đóng góp ít nhất từ 1 đến 6 sản phẩm. Riêng Toyota đến nay có đến 6 sản phẩm xe hybrid trải dài từ phân khúc phổ thông đến phân khúc xe sang. Trong năm 2023, Toyota có doanh số bán trên 2.600 xe hybrid, nâng tổng doanh số xe hybrid của liên doanh này bán ra tại Việt Nam đến nay lên 8.600 xe.

Chia sẻ thêm, PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, công nghệ mới bao giờ cũng có chi phí cao hơn so với các công nghệ cũ đã khấu hao nhiều. "Song song với công nghệ hybrid mới, trên các mẫu xe này, các nhà sản xuất ô tô cũng luôn song hành phát triển công nghệ về an toàn trên xe. Do đó, không chỉ tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng xe hybrid, khách hàng còn được hưởng những tính năng công nghệ an toàn tiên tiến, hiện đại hơn. Đây chính là sự hấp dẫn người tiêu dùng của xe hybrid", ông Phúc chia sẻ thêm.

Trả lời câu hỏi "con số nào đo lường mức độ hiệu quả về môi trường và tiết kiệm nhiên liệu khi chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe hybrid?", PGS.TS Đàm Hoàng Phúc cho biết, một nghiên cứu riêng của ông và nhóm cộng sự năm 2023 cho thấy, Hà Nội có 1,125 triệu xe ô tô cá nhân. Nếu chuyển đổi toàn bộ xe xăng hiện nay sang hybrid, sẽ tiết kiệm 3 triệu lít xăng mỗi năm.

"Nếu như một chiếc xe hybrid sử dụng quãng đường khoảng 150.000km trong 7 năm (tương ứng quãng đường, thời gian được bảo hành) thì số nhiên liệu tiết kiệm được sẽ khoảng 10.125 lít xăng. Nếu nhân với giá xăng hiện tại khoảng 23.000 đồng/lít, số tiền tiết kiệm được là hơn 232 triệu đồng. So ngược lại với giá bán xe hybrid cao hơn xe động cơ đốt trong khoảng 100 triệu đồng, thì người tiêu dùng vẫn có lãi", PGS.TS Phúc cho biết.

Cần có những chính sách thiết thực hơn với xe điện hóa

Hiện mục tiêu của các nước cũng như Việt Nam là hướng đến môi trường, giảm phát thải CO2 và người tiêu dùng vẫn có ô tô để đi. Tại Việt Nam, cũng cần có những chính sách ưu đãi khuyến khích cho người tiêu dùng bởi những người mua xe hybrid cũng đóng góp bảo vệ môi trường. Họ sẵn sàng chi tiền cao hơn để mua xe hybrid nên cũng cần được ưu đãi.

Trao đổi về vấn đề này, ông Phan Lê Hoàng Linh, Trưởng phòng Công nghiệp chế tạo, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho hay, thời gian qua Bộ Công Thương cũng nhận được đề xuất của các nhà sản xuất về chính sách hỗ trợ xe hybrid, nhưng trong các đề xuất của doanh nghiệp chưa có con số cụ thể, bằng chứng khoa học về mức độ giảm phát thải của xe hybrid đối với môi trường.

Chiến lược phát triển cần được xây dựng phù hợp với các yếu tố hạ tầng, thói quen của người tiêu dùng, chiến lược của các hãng xe và lộ trình chuyển đổi năng lượng quốc gia.

Các nhà xây dựng chiến lược mong muốn có lộ trình cho tất cả loại xe thân thiện môi trường gồm cả xe hybrid, đồng thời đánh giá xe hybrid có vai trò nhất định trong giai đoạn chuyển đổi xanh.

Theo ông Linh, hiện tại Nhà nước chưa có chính sách ưu đãi cụ thể, đặc thù nào cho xe hybrid. Trong quá trình xây dựng chính sách, có quan điểm cho rằng việc trợ giá xe hybrid chưa phù hợp do còn liên quan đến việc cân đối ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, bản thân người dùng xe hybrid cũng đang có đóng góp vào việc giảm phát thải, bảo vệ môi trường, vì vậy nên có sự hỗ trợ từ nhà nước cho nhóm người dùng này.

Nhiều doanh nghiệp và hiệp hội kiến nghị sửa chính sách ưu đãi cho xe điện hóa dựa trên tiêu chí mức phát thải CO2 - nhiều nước cũng đang dùng phương pháp này. Nếu theo hướng này, xe hybrid cũng sẽ có ưu đãi vì cũng giảm thải.

"Bộ Công Thương sẽ nghiên cứu các đề xuất từ chuyên gia và doanh nghiệp với số liệu, nghiên cứu cụ thể để khi trình lên các cấp cao hơn sẽ có những chính sách thiết thực hơn với xe điện hóa nói chung và hybrid nói riêng", ông Phan Lê Hoàng Linh cho hay.