Con đường đi của thịt bò sau thỏa thuận Mỹ - Trung giai đoạn 1

Có một số phần mang tính kỹ thuật và phức tạp của thỏa thuận giai đoạn một, và sẽ mất một thời gian để đưa ra đánh giá tổng thể. Nhưng một trong những phần được nói đến nhiều nhất của thỏa thuận này là các cam kết của Trung Quốc về việc mua số lượng lớn sản phẩm của Mỹ, bao gồm cả các sản phẩm nông nghiệp. Điều 6.2, đoạn 1 của thỏa thuận có chi tiết về các giao dịch này, cụ thể như sau: “Trong thời gian hai năm từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2021, Trung Quốc sẽ đảm bảo rằng việc mua và nhập khẩu vào Trung Quốc từ Mỹ các hàng hóa sản xuất, hàng nông sản, sản phẩm năng lượng và dịch vụ được xác định trong Phụ lục 6.1 vượt quá giá trị cơ sở của năm 2017 không dưới 200 tỷ USD”.

Tình hình nhập khẩu thịt bò của Trung Quốc từ năm 1998 - 2018

Xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc năm 2017 là khoảng 180 tỷ USD, thêm 200 tỷ USD trong hai năm sẽ là một sự gia tăng lớn. Thỏa thuận tiếp tục phân chia các giao dịch mua hàng này thành hàng hóa sản xuất, hàng nông sản, năng lượng và dịch vụ, với giá trị cụ thể cho từng loại. Sau đó, thỏa thuận có các danh mục phụ, nhưng không công khai chia nhỏ số tiền giao dịch theo danh mục phụ. Đây không phải là một thỏa thuận thương mại điển hình. Một thỏa thuận thương mại bình thường sẽ tập trung vào tự do hóa thương mại theo cả hai hướng (mặc dù các thỏa thuận thương mại hiện đại đã vượt ra ngoài điều đó và thực hiện nhiều quy định). Ngược lại, thỏa thuận thương mại này là một phiên bản cực đoan của thương mại được quản lý, với việc Trung Quốc đồng ý mua số lượng sản phẩm được chỉ định của Mỹ (được cho là "dựa trên điều kiện thị trường").

Ngoài các mục tiêu chính sách có vấn đề, vẫn còn phải xem tất cả những điều này có ý nghĩa như thế nào trong thực tế. Trung Quốc chính xác sẽ nhanh chóng tăng cường mua hàng như thế nào? Vai trò của chính phủ trong cuộc mua sắm này là gì? Chính phủ Trung Quốc sẽ sử dụng quy trình nội địa nào để thúc đẩy các công ty thực hiện các giao dịch mua này? Có thủ thuật nào có thể dựa vào (ví dụ: phân loại lại hàng nhập khẩu Hồng Kông hiện tại là hàng nhập khẩu của Trung Quốc hay không)? Các công ty này sẽ chuyển các giao dịch mua hiện tại của các sản phẩm này khỏi các nhà sản xuất của các quốc gia khác và chuyển sang các nhà sản xuất ở Mỹ (và các quốc gia khác đó có bị ảnh hưởng không)? Các nhà sản xuất Mỹ có thể mở rộng quy mô sản xuất để đáp ứng các mục tiêu này không? Một loạt các sản phẩm đã được đề cập trong bối cảnh này, và cách thức có thể thay đổi theo sản phẩm. Cụ thể đối với thịt bò, trong thỏa thuận giai đoạn một, lượng mua thịt gia cầm và thịt bò - ước tính trị giá 1,5 tỷ USD, với thịt bò Mỹ được tái gia nhập thị trường sau nhiều năm bị lệnh cấm của Trung Quốc đối với một số hormone và chất phụ gia được sử dụng trong chăn nuôi nông nghiệp.

Vậy làm thế nào để thịt bò Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc như một phần trong các giao dịch mua hàng được hứa hẹn của Trung Quốc? Việc loại bỏ các hạn chế của Trung Quốc đối với thịt bò Mỹ - vốn được nhiều nước áp dụng vào năm 2003 - là một thành phần chính của Kế hoạch hành động 100 ngày đạt được giữa chính quyền Tổng thống Trump và các quan chức Trung Quốc vào tháng 5/2017. Trung Quốc đã trở thành nước tiêu thụ thịt bò lớn và nhập khẩu thịt bò vào Trung Quốc đang tăng lên. Trong khi nhiều quốc gia chứng kiến ​​doanh số xuất khẩu thịt bò tăng lên, xuất khẩu thịt bò của Mỹ sang Trung Quốc không đáng kể do các hạn chế của bệnh bò điên, do đó, việc xóa bỏ các hạn chế của Trung Quốc có khả năng cải thiện tình hình này.

Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đã cản trở sự nối lại xuất khẩu thịt bò Mỹ. Do thuế quan trả đũa mà Trung Quốc áp đặt để đáp trả thuế quan của Mỹ, hầu hết xuất khẩu thịt bò của Mỹ sang Trung Quốc phải đối mặt với thuế quan bổ sung, vượt mức thuế quan thông thường của Trung Quốc, từ 10% đến 35%, cao hơn nhiều so với các đối thủ khác. Trong khi một số đối thủ cạnh tranh đã đàm phán các hiệp định thương mại tự do với Trung Quốc, mang lại cho họ lợi thế thậm chí còn lớn hơn.

Sau Kế hoạch hành động 100 ngày, Mỹ đã tăng xuất khẩu thịt bò sang Trung Quốc từ một số tiền không đáng kể lên 63 triệu USD vào năm 2018. Đó là một khởi đầu tốt. Tuy nhiên, con số đó chỉ là một phần nhỏ trong tổng tăng trưởng nhập khẩu thịt bò vào Trung Quốc trong giai đoạn đó, từ 2,6 tỷ USD đến 4,9 tỷ USD. Nhập khẩu từ các nước xuất khẩu thịt bò lớn khác, bao gồm Argentina, Australia, Brazil, New Zealand và Uruguay, tất cả đều chứng kiến ​​một bước nhảy lớn hơn nhiều so với thịt bò Mỹ. Trong một thời gian dài, người tiêu dùng Trung Quốc ưa thích các sản phẩm thịt khác hơn thịt bò, nhưng khi Trung Quốc ngày càng giàu có, thị hiếu của người tiêu dùng đã thay đổi. Sự quan tâm của họ đối với thịt bò đã tăng lên đáng kể. Đây là một sự phát triển mà các nhà sản xuất Mỹ có thể tận dụng, nhưng cho đến nay chỉ thực hiện được ở một mức độ hạn chế, trong khi các đối thủ của Mỹ đang di chuyển nhanh hơn nhiều. Không còn nghi ngờ gì nữa, thuế quan trả đũa của Trung Quốc là một yếu tố quan trọng.

Bây giờ với thỏa thuận giai đoạn một, có khả năng sẽ miễn trừ thuế đối với các sản phẩm nông nghiệp có liên quan, điều này sẽ tạo cơ hội cho các nhà sản xuất Mỹ có cơ hội cạnh tranh tốt hơn. Ngoài ra, ngôn ngữ trong thỏa thuận về một số vấn đề quy định cũng có thể giúp thúc đẩy xuất khẩu thịt bò sang Trung Quốc.

Chẳng hạn, Trung Quốc hứa sẽ xóa giới hạn độ tuổi đối với gia súc của Mỹ, nơi đã cấm bán thịt từ gia súc trên 30 tháng tuổi tại thời điểm giết mổ. Tuy nhiên, doanh số bán thịt bò của Mỹ vẫn sẽ gặp một số trở ngại: Đối thủ cạnh tranh của họ có một khởi đầu lớn và đã phát triển mối quan hệ với khách hàng Trung Quốc trong nhiều năm; một số đối thủ cạnh tranh có thỏa thuận thương mại tự do với Trung Quốc và do đó, các sản phẩm của họ chỉ chịu mức thuế đặc biệt thấp; và Trung Quốc đã có những hạn chế đối với việc bán thịt bò được xử lý bằng hormone, đây là một phần quan trọng trong sản xuất của Mỹ. Theo Phụ lục 4 của Chương 3, có vẻ như vấn đề hạn chế đối với thịt bò được xử lý bằng hormone sẽ được giải quyết ở một mức độ nào đó, đây sẽ là một vấn đề lớn đối với các nhà sản xuất Mỹ.