Dù giá cam Xã Đoài được cho là “không tưởng”, nhiều người tiêu dùng vẫn sẵn sàng chi tiền triệu mua cam về thưởng thức. Giá bán mỗi quả từ 70.000 - 80.000 đồng/quả tại vườn, cá biệt có vườn bán được 100.000 đồng/quả, khách vẫn giành nhau mua.
Ông Phan Cao Dương, Chủ tịch UBND xã Nghi Diên cho biết, toàn xã Nghi Diên còn khoảng 40 hộ trồng cam Xã Đoài với hơn 10.000 gốc, trên diện tích 17 ha. Trong đó, hơn 8ha là các hộ dân trồng nhỏ lẻ tại vườn nhà. Đây là giống cam quý, giá trị kinh tế cao, gấp 5-8 lần so với các loại cây trồng khác tại địa phương. Dịp Tết 2021 năm nay, mỗi quả cam Xã Đoài giá 80.000 - 100.000 đồng mà vẫn không đủ bán.
Cam Xã Đoài ở xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc (Nghệ An) ra hoa vào mùa đông. Mùa chính bắt đầu từ cuối tháng 9 đến hết tháng 12 Âm lịch |
Theo người dân Nghi Diên - cho hay cam Xã Đoài là giống cam đặc biệt thơm ngon, ngọt, được coi là cây ăn quả đặc sản "tiến vua" nức tiếng ở xứ Nghệ lưu truyền hơn 150 năm và chỉ trồng được một nơi duy nhất tại vùng đất xã Nghi Diên, huyện Nghi Lộc mới cho ra quả ngon ngọt đúng vị.
Thời điểm cận Tết, khi những vườn cam nơi đây nổi bật với từng chùm quả vàng óng, ẩn hiện sau lớp lá xanh. Thực khách và cả thương lái luôn tới tấp điện thoại đến các nhà vườn đặt mua cam. Không bán theo kilogam như những loại cam khác, cam Xã Đoài được bán theo quả, cam chín người mua đến tận vườn hái. Theo những hộ trồng cam, hầu như tết năm nào cam Xã Đoài cũng đều được bán tại vườn chứ không có cam đề bán ra thị trường. Thực khách hoặc thương lái đến ngày thu hoạch sẽ đến vườn giao tiền và tự tay hái.
Cam Xã Đoài có vỏ ngoài mịn màng, căng mọng, thơm ngon |
"Hiện nay, một số địa phương có lấy giống cam Xã Đoài về để trồng nhưng chất lượng thì không thơm ngon như cam được trồng ở vùng đất Nghi Diên. Giá cam Xã Đoài ở các vùng khác chỉ từ 40.000 - 45.000 đồng/kg, nhưng cam Xã Đoài tại đất Nghi Diên chúng tôi có giá từ 70.000 - 80.000 đồng/quả, khoảng 5-6 quả mới được 1kg. Khách mua chủ yếu dùng để làm quà biếu ngày tết hoặc ngâm rượu cam…", Chị Nguyễn Thị Hoa – thôn Quyết Thắng (Nghi Diên) nói.
Ông Nguyễn Văn Thọ - xã Nghi Diên cho hay, năm nay cam được mùa hơn, mỗi cây cho gần 500 quả, hiện gia đình ông còn khoảng 8.000 quả cam ‘treo’ trên cây chờ tết. Mỗi quả cam được bán với giá từ 70.000 - 80.000 đồng, thời điểm này, vẫn còn khá nhiều người đã liên hệ đặt trước nhưng ông không nhận vì lo không đủ hàng cung ứng.
Nhờ vườn cam nhà ông Nguyễn Văn Thọ (Nghi Diên) còn 71 gốc, mỗi mùa cam gia đình ông thu về hàng trăm triệu đồng |
Lý giải về mức giá “chát” của cam Xã Đoài, ông Thọ cho rằng, vì diện tích trồng và sản lượng cam Xã Đoài ở địa phương ngày càng bị thu hẹp, nên không đủ đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Ngoài ra, cam Xã Đoài xưa nay nổi tiếng nhờ vị ngọt dịu, thơm ngon lạ thường, từng trở thành sản vật ‘tiến vua’. Cam có vỏ ngoài mịn màng, căng mọng, có mùi thơm dịu. Múi cam màu vàng óng, vị ngọt thanh nên rất được ưu chuộng. Vì quý hiếm mà cam thường được khách hàng đặt mua từ trước Tết vài tháng, chủ yếu là dân buôn hoặc người có điều kiện mua về để làm quà biếu.
Theo ông Thọ, không chỉ bán quả tươi, những quả cam nhỏ, có sẹo còn được dùng để ngâm rượu. Một lít rượu cam Xã Đoài có giá bán khoảng 100.000 đồng. Thường giống Cam có hai vụ nhưng người dân Nghi Diên chỉ ưu tiên một vụ để cây sinh trưởng tốt, khỏe và cho trái ngon nhất. Nhiều năm nay, có nhiều người ở các địa phương khác cũng tìm về nghiên cứu và mua cành chiết để nhân giống cam quý này…", ông Thọ cho biết thêm.
Vì sợ lẫn với các loại cam khác mà khi cam chín, khách thường đến tận vườn tự tay cắt cam. |
Ngoài việc bán quả, sản xuất rượu cam, và nhân giống bằng phương pháp chiết cành, chọn nhánh nhỏ ở cây cam lớn khỏe mạnh để chiết. Mỗi bầu cam khi được chiết như thế này được bán giá 250.000 - 500.000 đồng.
Theo người dân địa phương, tuổi đời trung bình của cây cam khoảng 20 - 25 năm, nhưng nếu có kỹ thuật chăm sóc tốt sẽ kéo dài được tuổi thọ lên gấp đôi, cây cam trồng sang tuổi thứ hai thì bắt đầu cho quả. Tuy nhiên, theo ông Phan Cao Dương các vườn cam trong xã đang bị thu hẹp dần vì thiếu đất và vì hiện tượng thoái hóa giống.
Trước đây, ở Nghi Diên hầu như nhà nào cũng trồng cam Xã Đoài. Tuy nhiên, đến nay, diện tích cam dần bị thu hẹp. Nguyên dân là do diện tích đất ở trong dân ngày càng tăng lên. Nhiều hộ phải phá bỏ vườn cam để chia đất làm nhà ở cho con cái. Trong khi đó, chính quyền xã vẫn không thể đứng ra quy hoạch được khu trồng cam quý này.” ông Dương cho biết.
Theo cuốn Lịch sử xã Nghi Diên (huyện Nghi Lộc, Nghệ An), cam Xã Đoài có nguồn gốc từ châu Phi, được các cố đạo người Pháp mang đến Xã Đoài cách đây cả 100 năm. Sau thời gian ngắn, nó tạo nên một thương hiệu cam nổi tiếng mang tên ngôi làng mà nó hợp duyên, làng Xã Đoài. Các vị cao niên trong làng cho rằng, Cam Xã Đoài còn được người dân địa phương gọi là cam 'tiến vua', do thời trước loại cam này chỉ có tầng lớp vua quan mới có điều kiện thưởng thức. Quả bổ ra có màu vàng như mật ong, khi thưởng thức thấy vị ngọt nhẹ xen dịu mát, tan nhanh trong miệng. Nước cam có độ dính tay, khác hẳn các loại thông thường. Điều đặc biệt hơn là chỉ có đất ở vùng Xã Đoài mới trồng được loại cam cho vị ngon ngọt đặc trưng, nếu đưa giống đi nơi khác trồng sẽ không còn hương vị này. |