Bộ Công Thương sẽ sửa đổi Thông tư 07/2012/TT-BCT

Hầu hết các hãng điện tử nổi tiếng toàn cầu đều đã áp dụng các tiêu chuẩn cao của quốc tế về hiệu quả năng lượng

Nhiều bất cập từ một Thông tư

Theo Tổng cục Năng lượng, việc quy định dán nhãn năng lượng cho các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng được thực hiện theo yêu cầu của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Nghị định số 21/2011/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2011 quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Số lượng mã hàng được dán tăng theo từng năm. Nếu như năm 2012 là 655 sản phẩm thì năm 2013 là 1.532 sản phẩm, năm 2014 là 2.655 và đặc biệt năm 2015 lên đến 4.024 sản phẩm. Điều đó chứng tỏ nhu cầu về sản phẩm là rất lớn và công tác quản lý bước đầu đáp ứng được các yêu cầu đề ra.

Trước nhu cầu gia tăng nhanh chóng của các phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng, Tổng cục Năng lượng đã có nhiều cố gắng trong việc giải quyết các hồ sơ thủ tục, đặc biệt là đã trực tuyến hóa công tác đăng ký hồ sơ, thực hiện mô hình 1 cửa và giảm việc xét duyệt hồ sơ xuống mức 10 ngày/hồ sơ.

Tuy nhiên thực tế cho thấy, quy định liên quan đến dán nhãn năng lượng đã gây bức xúc cho doanh nghiệp. Thực tế, nhiều doanh nghiệp coi việc xin cấp Giấy chứng nhận Dán nhãn năng lượng thực chất là một loại "giấy phép con” với vô số khó khăn, phức tạp, tốn kém chi phí.

Trước phản ứng của doanh nghiệp, ngày 26/4/2016, Tổng cục Năng lượng đã ban hành Công văn số 1053 quy định kết quả thử nghiệm, giấy chứng nhận có giá trị nhập khẩu mặt hàng/model cùng loại trong vòng 6 tháng. Tuy nhiên, quy định này vẫn bị coi là giải pháp đối phó, chưa giải quyết cơ bản vướng mắc.

Bên cạnh đó, để được chứng nhận dán nhãn năng lượng, doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu phương tiện, thiết bị phải mang mẫu sản phẩm đến thử nghiệm. Nhưng hiện mới chỉ có 4 tổ chức thử nghiệm (2 ở miền Nam và 2 ở miền Bắc) được chỉ định, khiến việc thử nghiệm một sản phẩm có thể mất vài tuần, thậm chí hàng tháng.

Trong bối cảnh năng lực của hệ thống thử nghiệm rất hạn chế, yêu cầu phải thử nghiệm mẫu của từng lô hàng và phiếu kết quả thử nghiệm chỉ được phép sử dụng cho lô hàng đó đã khiến quy trình thông quan các loại hàng hóa và dán nhãn năng lượng bị chậm trễ đáng kể. Trong khi đó, hầu hết các hãng điện tử nổi tiếng toàn cầu đều đã áp dụng các tiêu chuẩn cao của quốc tế về hiệu quả năng lượng. Sản phẩm của các hãng này đều được thử nghiệm tại các tổ chức thử nghiệm được quốc tế công nhận trước khi được lưu hành trên thị trường.

Rà soát, sửa đổi Thông tư 07 theo hướng phục vụ hoạt động cho doanh nghiệp

Tại một cuộc họp mới đây xung quanh vấn đề Thông tư 07, mặc dù đa phần ý kiến của các vụ chức năng trong Bộ Công Thương đều cho rằng, thực chất những quy định của Thông tư 07 được xây dựng trên cơ sở quy định của luật, của nghị định; song Bộ trưởng Trần Tuấn Anh thẳng thắn: “Đã bao giờ các đồng chí đặt mình vào vị trí của doanh nghiệp hay chưa?”.

Không dừng lại ở đó, Bộ trưởng khẳng định: Nếu luật, nghị định mà không phù hợp thì không thể cứ cố làm cho bằng được mà phải sửa cho phù hợp với thực tế để đỡ phần tốn kém chi phí của doanh nghiệp. “Tôi không hiểu nổi tại sao đã có giấy kiểm định rồi mà vẫn còn phải đi xin cấp nhãn năng lượng?” - Bộ trưởng đặt câu hỏi.

Bộ trưởng nhấn mạnh, trong quá trình rà soát, sửa đổi Thông tư số 07 cần quán triệt tinh thần đổi mới, thay đổi cách thức quản lý, kiểm tra, không gây khó khăn, phiền hà cho doanh nghiệp, đặc biệt là các giấy tờ thủ tục làm kéo dài thời gian thông quan. Bởi mục tiêu chính của việc dán nhãn năng lượng đối với phương tiện, thiết bị nhập khẩu là để không cho phép nhập khẩu các loại sản phẩm hàng hóa có mức hiệu suất năng lượng thấp hơn mức hiệu suất năng lượng tối thiểu, do vậy cần bám sát mục tiêu này để đưa ra các quy định quản lý, kiểm soát phù hợp.

Đối với một số vấn đề cụ thể đã được cộng đồng doanh nghiệp phản ánh trong thời gian qua, Bộ trưởng chỉ đạo tập trung rà soát, xử lý theo các hướng. Một là, cho phép việc doanh nghiệp sử dụng kết quả thử nghiệm hiệu suất năng lượng tối thiểu cho các lô hàng nhập khẩu cùng số serial/model, cùng nhà sản xuất, cùng xuất xứ, tạo điều kiện cho quy trình thông quan được nhanh chóng. Hai là, xét để giảm bớt các thủ tục cho doanh nghiệp theo hướng cho phép sử dụng phiếu kết quả kiểm nghiệm để thông quan, không sử dụng Giấy chứng nhận Dán nhãn năng lượng để thông quan. Ba là, rà soát, điều chỉnh lại các quy định để bảo đảm nguyên tắc tăng cường sự công nhận lẫn nhau giữa Việt Nam và các nước, tránh tình trạng kiểm tra nhiều lần đối với cùng một loại hàng hóa. Cho phép việc doanh nghiệp sử dụng kết quả thử nghiệm hiệu suất năng lượng tối thiểu cho các lô hàng nhập khẩu cùng số serial/model, cùng nhà sản xuất, cùng xuất xứ, tạo điều kiện cho quy trình thông quan được nhanh chóng.

Bộ trưởng yêu cầu Tổng cục Năng lượng hoàn thiện lại các quy trình tiếp nhận, xem xét hồ sơ để cấp Giấy chứng nhận Dán nhãn năng lượng theo hướng ngắn gọn, rõ ràng và công bố công khai để doanh nghiệp, người dân giám sát. Tổng cục Năng lượng cùng Vụ Pháp chế khẩn trương rà soát lại căn cứ pháp lý của quy định liên quan tới việc yêu cầu Giấy chứng nhận Dán nhãn năng lượng ở thời điểm trước khi hay sau khi thông quan hàng hóa để có quy định thống nhất, rõ ràng, tránh bất đồng trong cách hiểu với cơ quan quan hải quan, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Tinh thần là sửa đổi theo hướng không yêu cầu doanh nghiệp cần phải có giấy chứng nhận này mới được làm thủ tục thông quan, tránh gây ùn tắc, mất thời gian trong khâu thông quan.

Bên cạnh đó, cần sớm nghiên cứu, xây dựng văn bản hướng dẫn để thực hiện quy định “Công nhận nhãn năng lượng của phương tiện, thiết bị nhập khẩu” theo tiết đ, khoản 4 Điều 39 Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả để giảm nhanh số lượng các trường hợp phải làm thủ tục kiểm tra, dán nhãn.

Trong lúc chờ rà soát và sửa đổi Thông tư 07, Bộ trưởng giao Chánh Văn phòng Bộ, Tổ cải cách hành chính của Bộ giúp Tổng cục Năng lượng tin học hóa thủ tục hành chính, sử dụng nền tảng Internet để nâng cấp dịch vụ công trực tuyến lên mức 4 cho doanh nghiệp. Bởi như ông Trần Hữu Linh - Chánh văn phòng Bộ Công Thương - nhìn nhận, với doanh nghiệp, rút ngắn được quy trình, giảm thời gian khai báo, bớt phiền hà, minh bạch thủ tục cũng đã là một sự hỗ trợ rất lớn.