5 "chìa khóa" cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo

Sáng ngày 25/11, Diễn đàn quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2020 - Vietnam Venture Summit 2020 (VVS 2020) do Bộ Kế hoạch và đầu tư phối hợp với Bộ Khoa học và công nghệ tổ chức. Đây là lần thứ 2 Diễn đàn được tổ chức với chủ đề của năm nay là “Dịch chuyển số” nhằm phản ánh những đổi mới công nghệ, những chuyển động thị trường kinh tế số trong bối cảnh đặc biệt của năm 2020.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại Diễn đàn

Những điểm sáng về khởi nghiệp

Hiện, Việt Nam đang là điểm đến của các nhà đầu tư quốc tế trong cả đầu tư FDI và đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Trong năm 2019, đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam đã tăng đáng kể so với năm 2018. Tiềm năng về đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo Việt Nam vẫn còn cao. Đây là thời điểm thích hợp để tiếp tục kết nối các nhà đầu tư, các quỹ tài chính và các chủ thể hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong khu vực, nhằm mở rộng các cơ hội hợp tác, đầu tư cho doanh nghiệp Việt Nam, đồng thời cũng khẳng định sự chủ động trong thu hút đầu tư đổi mới sáng tạo của Chính phủ Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, năm 2019 là năm tăng trưởng mạnh mẽ của khởi nghiệp Việt Nam với các thương vụ đầu tư công nghệ lớn đạt giá trị hơn 800 triệu USD. Tuy nhiên, bước sang năm 2020, tình hình dịch bệnh đã thay đổi hoàn toàn bức tranh của đầu tư khởi nghiệp sáng tạo. Đại dịch cũng làm bộc lộ ra những hạn chế của nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp, kể cả những doanh nghiệp đã lớn mạnh trên thế giới. Doanh nghiệp khởi nghiệp dường như có khả năng chống chịu ít hơn khi kinh tế trở nên bất ổn.

“Tuy vậy, trong khi nhiều mô hình kinh doanh gặp bất lợi, một số mô hình kinh doanh và công nghệ lại trở nên hấp dẫn và tăng trưởng vượt bậc như: ứng dụng họp trực tuyến, ứng dụng giảng dạy từ xa, các mô hình kinh doanh thương mại, giao vận trực tuyến…”- Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá.

Tại diễn đàn, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam hoan nghênh Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các cơ quan liên quan đã tổ chức sự kiện…. Năm nay, số lượng các nhà đầu tư, quỹ đầu tư cam kết tăng gấp rưỡi, số tiền cam kết tăng gần gấp đôi. Điều đó cho thấy chúng ta có những thành công và tin rằng mặc dù bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nhưng “trong cái khó ló cái khôn”.

Theo Phó Thủ tướng, trong khi nhiều nước trên thế giới đang căng mình chống dịch Covid-19, Việt Nam vẫn tổ chức được các hoạt động phát triển sản xuất, kinh doanh tương đối, kể các hoạt động đối ngoại xuyên biên giới. Điều đó thể hiện tính chủ động, linh hoạt, thích ứng của Việt Nam, các nước trong khu vực và cộng đồng.

Sau 1 năm tăng đột biến các quỹ đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam, đạt mức 800 triệu USD, thì năm 2020 lượng vốn chỉ khoảng hơn 200 triệu USD. Nhưng trong bức tranh chung, cộng đồng khởi nghiệp của Việt Nam có những điểm sáng đáng lưu ý. Đó là việc nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp của Việt Nam đã nằm trong tốp đầu cùng với các DN nước ngoài khi cung cấp các dịch vụ giao thông vận tải, thương mại điện tử, tạo các không gian làm việc chung…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã đề cập đến 5 “chìa khóa” mà cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo cần chú ý

5 "chìa khóa" cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng, kết quả đó đáng mừng nhưng chúng ta cũng không nên quá hài lòng. Đơn cử, nhiều dự đoán cho rằng đại dịch Covid-19 sẽ làm cho thanh toán không dùng tiền mặt, thương mại điện tử tăng đột biến nhưng ở Việt Nam vẫn chưa được như kỳ vọng.

Từ những bài học kinh nghiệm trong phòng chống dịch bệnh Covid-19, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã đề cập đến 5 “chìa khóa” mà cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo cần chú ý: Sẵn sàng, thiết thực, cộng đồng, thích ứng và tự tin.

Phó Thủ tướng đặt câu hỏi: Cộng đồng khởi nghiệp đã thực sự sẵn sàng đón nhận nhận thách thức và cơ hội mới trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hay chưa? Chẳng hạn, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, người dân hạn chế ít tiếp xúc trực tiếp nhưng các nền tảng dịch vụ thương mại điện tử chưa vận hành suôn sẻ ngay và qua nhiều tháng điều chỉnh, thích ứng vẫn còn nhiều khó khăn.

Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo đẩy mạnh triển khai nhiều dự án, chương trình để đón bắt cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp mới, tạo sân chơi, thị trường cho cộng đồng khởi nghiệp lớn mạnh. Từ phát triển hạ tầng, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin đến mục tiêu mỗi người dân đều có điện thoại thông minh bằng cách phát huy sức mạnh của doanh nghiệp và cộng đồng để cung cấp điện thoại thông minh giá rẻ. Gần đây, nhiều nền tảng y tế, giáo dục, văn hóa, du lịch, nhân đạo… đã ra đời.

Bên cạnh đó, Chính phủ tập trung đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công, yêu cầu kết nối tất cả các cơ sở, trước hết là trong lĩnh vực y tế, giáo dục với khoảng 14.000 cơ sở y tế, gồm cả các phòng khám tư nhân, hàng chục nghìn nhà thuốc, hơn 50.000 trường học, dữ liệu của hơn 1 triệu giáo viên, hơn 20 triệu học sinh, sinh viên… Công việc này tới đây cần phải đẩy mạnh hơn nữa, mở rộng ra những lĩnh vực khác.

“Tất cả các nỗ lực của Chính phủ, có sự góp sức của cộng đồng, chúng ta sẽ tạo nên những nền tảng dữ liệu rất bổ ích cho cộng đồng doanh nghiệp, trong đó có những doanh nghiệp khởi nghiệp”- Phó Thủ tướng nói.

Trong điều kiện thế giới có nhiều biến động, khó dự báo dài hạn, sát thực tế thì từ những công ty rất lớn đến doanh nghiệp non trẻ phải có khả năng điều chỉnh linh hoạt ngay lập tức mới có cơ hội phát triển. “Nền kinh tế mới trong tương lai có tới 70% sản phẩm, dịch vụ phương thức mới mà chưa hình dung được hoặc chưa chắc chắn. Quan trọng là cách thích ứng”- Phó Thủ tướng chia sẻ lại ý kiến của một người làm khởi nghiệp có nhiều kinh nghiệm.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo một số bộ ngành và đại diện các DN, quỹ đầu tư mạo hiểm tham dự Diễn đàn

Hiện, Nghị quyết số 52 năm 2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 cũng đã khẳng định chủ trương phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo lấy doanh nghiệp làm trung tâm.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đang chủ trì xây dựng dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030, trong đó xác định hai trụ cột quan trọng tạo động lực bứt phá cho phát triển kinh tế - xã hội cho giai đoạn tới. Đó là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển con người. Dự thảo Chiến lược cũng xác định định hướng hoàn tất quá trình chuyển đổi sang kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập theo thông lệ quốc tế. Xây dựng, hoàn thiện, thử nghiệm khung khổ pháp lý cho các loại hình kinh doanh mới, kinh tế số...

Bước sang năm 2020, Bộ tiếp tục đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định số 94 về các cơ chế chính sách ưu đãi đặc thù cho Trung tâm nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho hoạt động kết nối, thúc đẩy đổi mới sáng tạo của Trung tâm. Trung tâm được bố trí cơ sở hoạt động tại Hoà Lạc và Hà Nội. Tại Hoà Lạc, Trung tâm dự kiến xây dựng cơ sở với tổng diện tích sử dụng 35.000 m2 sẽ là nơi quy tụ các doanh nghiệp, tập đoàn công nghệ lớn trong và ngoài nước, nơi cung cấp các phòng lab nghiên cứu, thử nghiệm sản phẩm theo chuẩn mực quốc tế nhằm đem đến điều kiện hạ tầng tốt nhất cho nghiên cứu phát triển các ý tưởng công nghệ.

Sự ra đời và đi vào hoạt động của Trung tâm sẽ đưa các ý tưởng đổi mới sáng tạo vào một hệ sinh thái đầy đủ, hoàn chỉnh với kết nối trực tiếp tới các chủ thể của hệ sinh thái và sử dụng các cơ chế thuận lợi để thúc đẩy nghiên cứu và thương mại hoá sản phẩm.

Lễ ký cam kết đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam

Cũng tại diễn đàn, 33 quỹ đầu tư trong nước và quốc tế cam kết giá trị đầu tư vào doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam 815 triệu USD.