Vụ tranh chấp nhân vật hoạt hình Wolfoo: Cần đảm bảo công bằng cho các nhà sáng tạo số trên Youtube

Vụ tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ giữa hai bộ nhân vật hoạt hình Wolfoo (do doanh nghiệp Việt Nam là Sconnect sở hữu) và Peppa Pig (do doanh nghiệp Anh là Entertaiment One UK sở hữu - gọi tắt là EO hay eOne sở hữu) đang gây nhiều chú ý. Vụ tranh chấp giữa hai bên xảy ra kéo dài nhiều tháng qua, khi EO liên tục thực hiện đánh bản quyền các video của Wolfoo trên YouTube và Facebook.

Sau khi Sconnect gửi đơn kêu cứu tới 4 Bộ trưởng, ngày 4/10/2022, EO cũng đã có văn bản gửi Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương, Bộ Văn hoá - Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ, theo đó EO đã đổ lỗi cho YouTube trong việc xoá/chặn các video Wolfoo.

“eOne (EO) chưa bao giờ yêu cầu quyền sở hữu đối với bất kỳ tập phim Wolfoo nào trên YouTube. Việc xoá/chặn một số video trong bộ phim hoạt hình Wolfoo không phải là quyết định của eOne hoặc bất kỳ bên khiếu nại nào khác, mà là quyết định của YouTube” - văn bản của EO nêu rõ.

Với nội dung này, EO đang đổ hết trách nhiệm cho phía nền tảng YouTube. Theo chính sách của YouTube, chỉ có chủ sở hữu của video mới được phép đánh bản quyền bên vi phạm. Wolfoo là do Sconnect sở hữu (100% sản xuất tại Việt Nam, được Toà án Moscow khẳng định thuộc quyền sở hữu của Sconnect), nhưng EO đã mạo nhận các video này là của EO để khiếu nại với YouTube và đánh bản quyền là sai chính sách của YouTube.

Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Cường - Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông cần sớm trao đổi với YouTube để đảm bảo quyền kinh doanh giữa doanh nghiệp Anh và doanh nghiệp Việt Nam trong vụ tranh chấp bản quyền giữa hai bộ nhân vật hoạt hình Wolfoo (của Sconnect Việt Nam) và Peppa Pig (của Entertaiment One UK).

Theo ông Nguyễn Xuân Cường, Sconnect đã giành nhiều lợi thế khi thắng kiện tại Toà án Moscow (Liên bang Nga). Hiện nay hai bên đang kiện ngược lẫn nhau tại hai toà án, EO khởi kiện Sconnect ở Toà án London (Vương quốc Anh) và Sconnect khởi kiện EO ở Toà án nhân dân TP Hà Nội.

Để đảm bảo công bằng cho cả hai bên trong khi chờ phán quyết của Toà án, Bộ Thông tin và Truyền thông cần có ý kiến với YouTube để đảm bảo công bằng về quyền kinh doanh giữa doanh nghiệp Anh và doanh nghiệp Việt trên nền tảng này.

Hiện nay YouTube đã khoá các video Wolfoo của Sconnect do EO nộp đơn khiếu kiện ở Toà án London, thì YouTube cũng cần khoá các video của Peppa Pig của EO do doanh nghiệp này cũng đang bị Sconnect kiện ở Toà án nhân dân TP Hà Nội.

“Việc YouTube khoá gần 2.000 video Wolfoo gây thiệt hại rất lớn cho Sconnect, trong khi lại không xử lý các video Peppa Pig là đối xử thiên vị, gây thiệt hại cho doanh nghiệp Việt Nam” - ông Nguyễn Xuân Cường nói.

Liên quan tới vụ việc này, Luật sư Trịnh Thị Dung, Văn phòng Luật sư Thế Gia, Đoàn Luật sư tỉnh Bắc Ninh cho rằng, căn cứ theo Điều 41 Hiệp định tương trợ tư pháp và pháp lý về các vấn đề dân sự, gia đình và hình sự giữa Việt Nam và Liên bang Nga ban hành ngày 10/10/1982 thì bản án của Tòa án Moscow có giá trị pháp lý và hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam.

Do đó EO phải tuân thủ phán quyết này ở cả Nga, Việt Nam và các quốc gia có hiệp định tương trợ tư pháp với Nga. YouTube cũng có trách nhiệm tôn trọng và tuân thủ Quyết định của Toà án Moscow.

Dưới góc độ pháp luật về sở hữu trí tuệ, Wolfoo đã được chứng nhận quyền sở hữu bằng một phán quyết của Toà án Moscow, nhưng vẫn bị đánh bản quyền đồng nghĩa với việc EO và YouTube đang không tuân thủ pháp luật quốc tế, không thừa nhận giá trị pháp lý của các Giấy chứng nhận về quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ đã được ban hành. Đây là hành vi xâm hại quyền tác giả, vi phạm Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ.

Dưới góc độ pháp luật cạnh tranh, EO thực hiện các hành vi gây thiệt hại về cả vật chất và danh dự cho Sconnect được xác định là hành vi cạnh tranh không lành mạnh vi phạm Điều 45 Luật cạnh tranh.

Dưới góc độ pháp luật về an ninh mạng, hành vi EO lạm dụng Internet để tung tin không đúng sự thật, bịa đặt rằng Wolfoo là sản phẩm làm lại của Peppa Pig là một trong những hành vi bị cấm theo Điều 16 Luật an ninh mạng. "Đối với những hành vi trên, các đơn vị trung gian như YouTube, Facebook phải có biện pháp ngăn chặn hoặc từ chối cung cấp dịch vụ cho các bên vi phạm như EO theo Điều 26 Luật an ninh mạng" - Luật sư Trịnh Thị Dung cho hay.