Việt Nam tham gia đầy đủ và tích cực vào các Công ước của UNESCO

Ngày 18/1, Tiểu ban Văn hoá, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2023, phương hướng, nhiệm vụ năm 2024.

Báo cáo tại hội nghị, bà Nguyễn Phương Hòa, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Thường trực Tiểu ban Văn hóa, Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam cho biết, tiếp tục thực hiện Bản Ghi nhớ hợp tác Việt Nam-UNESCO giai đoạn 2021-2025, năm 2023, Tiểu ban Văn hóa đã tích cực triển khai các hoạt động hợp tác văn hóa, góp phần khẳng định vai trò, vị thế của Việt Nam trong cơ chế UNESCO, thể hiện qua sự kiện nổi bật như: Việt Nam trúng cử Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023-2027, đưa Việt Nam lần đầu tiên giữ nhiều vị trí quan trọng trong UNESCO (Phó Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO lần thứ 42, thành viên Hội đồng Chấp hành UNESCO, thành viên Ủy ban liên Chính phủ 03 Công ước về văn hóa); tổ chức thành công Lễ Kỷ niệm 20 năm Công ước UNESCO 2003; Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới; Hồi hương ấn vàng Hoàng đế chi bảo…

Bên cạnh đó, trên tổng số nhiệm vụ đề ra tại Kế hoạch công tác năm 2023, Tiểu ban Văn hóa đã hoàn thành 61/63 nhiệm vụ (chiếm tỉ lệ 96,8%). Trong đó, 2 hoạt động do Tiểu ban Văn hóa triển khai thực hiện nằm trong 10 sự kiện văn hóa, thể thao và du lịch tiêu biểu năm 2023 (Đà Lạt và Hội An chính thức gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO (UCCN); Việt Nam trúng cử Thành viên Ủy ban Di sản thế giới nhiệm kỳ 2023-2027).

Đặc biệt, bà Nguyễn Phương Hòa nhấn mạnh, trong năm 2023, Việt Nam tham gia đầy đủ và tích cực vào các Công ước của UNESCO như: Công ước UNESCO về Bảo vệ Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới; Công ước UNESCO 2003 về Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể; Công ước 1970 về các biện pháp cấm buôn bán, xuất nhập khẩu và chuyển giao trái phép quyền sở hữu tài sản văn hóa; Công ước UNESCO 2005 về bảo vệ và phát huy sự đa dạng các biểu đạt văn hóa; Chương trình Ký ức thế giới; Công ước UNESCO về phòng chống doping trong thể thao…

Đánh giá cao những kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương khẳng định, việc Việt Nam lần đầu tiên đảm nhiệm vị trí quan trọng tại 3 Công ước về văn hóa của UNESCO, trong đó có việc trúng cử thành viên Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023 – 2027 thể hiện uy tín và sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế trong gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị di sản thế giới nói chung, di sản thế giới ở Việt Nam nói riêng; góp phần nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam trong các cơ chế hoạt động của UNESCO, hỗ trợ các địa phương trong việc đề cử UNESCO công nhận Di sản thế giới những năm tới, như: Hồ sơ đề cử Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử, Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn - Kiếp Bạc (Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương), Khu di tích Óc Eo - Ba Thê (An Giang)… Đồng thời, cũng là cơ hội để chúng ta tiếp tục đóng góp kinh nghiệm trong việc bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa và thiên nhiên của Việt Nam với các quốc gia trên thế giới.

Trong năm 2024, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương đã đề nghị Tiểu ban Văn hoá tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các đề án, chương trình bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực về khai quật khảo cổ học, quản lý, bảo vệ di sản văn hóa dưới nước; nghiên cứu, xây dựng chương trình/dự án đầu tư điều kiện cơ sở vật chất để triển khai thực tiễn nhằm từng bước xây dựng, phát triển ngành khảo cổ học dưới nước; nghiên cứu kỹ lưỡng nội dung, các điều khoản của Công ước UNESCO 2001, trên cơ sở đó đề xuất chỉnh sửa, bổ sung các quy định pháp luật, quản lý, bảo vệ di sản văn hóa dưới nước của Việt Nam dần tiệm cận với Công ước và phù hợp với tình hình thực tiễn hiện nay.

Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch Hoàng Đào Cương yêu cầu Tiểu ban Văn hóa tập trung các nguồn lực, tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ di sản văn hóa; phối hợp chặt chẽ với các địa phương và ban, ngành liên quan xây dựng hồ sơ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của Việt Nam trình UNESCO. Đồng thời, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thành viên của Việt Nam tại các Công ước UNESCO, các tổ chức, diễn đàn liên quan đến UNESCO tại khu vực và quốc tế. Ngoài ra, nhanh chóng hoàn thiện kế hoạch nghiên cứu lộ trình gia nhập Công ước UNESCO 2001 về bảo vệ di sản văn hóa dưới nước.

Tại hội nghị, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam Jonathan Wallace Baker đã chúc mừng những thành tựu vượt bậc của Việt Nam trong năm 2023 trên nhiều lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa. Đồng thời khẳng định, Việt Nam với sự chủ động, tích cực đã đạt được nhiều thành tựu trong bảo tồn, phát triển văn hóa trong năm 2023. Những kết quả đó đến từ sự định hướng rõ ràng của Chính phủ, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch và sự nỗ lực của Tiểu ban Văn hóa trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ.

Ông Jonathan Wallace Baker cho rằng, việc Việt Nam trở thành thành viên của 3 Công ước về văn hoá, trúng cử thành viên Uỷ ban Di sản thế giới nhiệm kỳ 2023 – 2027, tích cực tham gia mạng lưới thành phố sáng tạo của UNESCO đã thể hiện uy tín, sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế trước những đóng góp của Việt Nam trong bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hoá, thể hiện Việt Nam là quốc gia giàu kinh nghiệm, có đủ năng lực để thực hiện vai trò cố vấn cho các quốc gia khác thuộc UNESCO. "Việt Nam là hình mẫu về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá"- ông Jonathan Wallace Baker cho hay.