Việt Nam - Ireland: Nhiều dư địa hợp tác phát triển ngành nông nghiệp

Tại Hội nghị kết nối Ireland - Việt Nam: Nông nghiệp trong thời đại 4.0 được Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Thương vụ Ireland, phối hợp cùng với một số bộ, ngành tổ chức vào chiều 8/9, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông cho biết: Trong hơn 30 năm đổi mới, nhờ liên tục đổi mới ngành nông nghiệp, Việt Nam đã từ một nước nông nghiệp lạc hậu, phải nhập khẩu lương thực đã chuyển sang một quốc gia có nền nông nghiệp hàng hoá, không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn là một quốc gia xuất khẩu nông sản thuộc nhóm hàng đầu trong khu vực.

Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam trong 8 tháng đầu năm đạt gần 500 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 17,3% và Việt Nam xuất siêu gần 4 tỷ USD. Việt Nam cũng trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu nông sản lớn nhất trên thế giới, trong đó 8 tháng đầu năm có trên 10 mặt hàng nông sản có kim ngạch xuất khẩu hơn 1 tỷ USD.

“Các mặt hàng như cá ngừ, basa, cà phê, tôm, hạt điều đã có vị trí vững chắc trên thị trường, chiếm ưu thế và trở thành thực phẩm quan trọng với người tiêu dùng nhiều nước trên thế giới” - Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết thêm.

Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển nền nông nghiệp công nghệ cao

Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, nhưng theo thông tin đưa ra từ hội thảo, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong tiến trình phát triển bền vững. Trong đó, thách thức thứ nhất là, cơ giới hoá trong sản xuất nông nghiệp là giải pháp quan trọng hàng đầu để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông nghiệp, nhưng ngành công nghiệp hỗ trợ cơ khí hỗ trợ cho nông nghiệp của Việt Nam còn nhiều hạn chế. Hiện nay hầu hết máy móc thiết bị phục vụ cho ngành nông nghiệp phải nhập khẩu từ nước ngoài do ngành chế tạo máy phục vụ nông nghiệp ở Việt Nam chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường.

Thứ 2, khó khăn về giống, vật nuôi, hầu hết doanh nghiệp chăn nuôi hiện nay phải nhập khẩu giống, vật nuôi ở nước ngoài.

Thứ ba, thị trường tiêu thụ không bền vững, chuỗi liên kết giữa các nhà phân phối, bán lẻ lớn còn chưa chặt chẽ. Việc tổ chức sản xuất theo mô hình liên kết còn nhiều hạn chế do khả năng hợp tác, liên kết của người dân, doanh nghiệp còn yếu.

Thứ 4, Nguồn nhân lực có trình độ thấp, chưa được đào tạo về tiến bộ công nghệ, kỹ thuật. Lao động vùng nông thôn tuy dồi dào nhưng tính chuyên nghiệp chưa cao, mối quan hệ giữa lao động nông thôn và các doanh nghiệp cũng chưa gắn bó ổn định.

Trong khi đó, Ireland lại là một quốc gia có nền nông nghiệp phát triển trên thế giới, với nhiều sản phẩm nông nghiệp có chất lượng cao do áp dụng công nghệ cao vào quá trình sản xuất nông nghiệp và nhấn mạnh đến khả năng truy xuất nguồn gốc.

Cụ thể, chiến lược 10 năm của Ireland trong ngành nông nghiệp là trở thành quốc gia cung cấp thực phẩm hàng đầu thế giới hướng tới người tiêu dùng và thông qua phương pháp tiếp cận toàn diện mang tính kết nối sản phẩm dinh dưỡng, môi trường, sản phẩm có chất lượng an toàn và thân thiện, bền vững với môi trường.

Để phát triển ngành nông nghiệp, Ireland cũng đầu tư mạnh mẽ vào hoạt động nghiên cứu, sáng tạo, tâp trung các hoạt động phát triển và nâng cao nhận thức của người dân về nông nghiệp công nghệ cao.

Lĩnh vực nông sản và thực phẩm của Ireland đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và là nhân tố đóng góp chính cho răng trưởng của quốc gia này. Nông nghiệp Ireland có thế nạnh hàng đầu thế giới, do chú trọng phát triển nghiên cứu thị trường để nắm bắt nhu cầu tiêu dùng của các thị trường xuất khẩu; ứng dụng công nghệ cao nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh; áp dụng các tiêu chuẩn cao nhất về quản lý an toàn thực phẩm để đảm bảo chất lượng hàng hoá xuất khẩu ra thế giới; triển khai chương trình bền vững quốc gia về nông nghiệp thực phẩm với sự tham gia của nhà sản xuất, chính phủ, khu vực tư nhân với mục tiêu bền vững ngành nông nghiệp.

Với những phân tích trên, theo ông Martin Heydon - Quốc Vụ khanh Bộ Nông nghiệp, thực phẩm và Hàng hải Ireland: Việt Nam và Ireland đang có cơ hội rất tốt về hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp. Nhất là trong bối cảnh, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu sẽ có hiệu lực từ năm 2023.

Cũng đánh giá cao tiềm năng hợp tác của Việt Nam, nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển ngành nông nghiệp với nhiều loại cây trồng và vật nuôi phong phú, nhiều sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam được người tiêu dùng trên thế giới đánh giá cao. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp của Việt Nam hiện mới ở mức trung bình, và rất cần một cơ chế hợp tác với những quốc gia có nền nông nghiệp phát triển như Ireland.

Cụ thể hơn, TS. Nguyễn Xuân Dương - Phó Chủ tịch Thường trực Hội chăn nuôi Việt Nam - cho rằng: Ngành nông nghiệp của Việt Nam hiện thuộc nhóm trung bình trên thế giới, trong đó hiện chỉ có những trang trại lớn, tập đoàn lớn áp dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, còn lại những cánh đồng nhỏ và nông hộ thì không có công nghệ cao.

Năng suất ngành chăn nuôi cũng thuộc nhóm trung bình trên thế giới, cụ thể năng suất chăn nuôi lợn đạt khoảng 2.000 - 2.400 kg lợn hơi/1 nái/1 năm, trong khi các quốc gia khác có thể đạt 2.800 kg lợn hơi/1 nái/ 1 năm.

Có nhiều cơ hội hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp, song các chuyên gia đến từ Ireland cũng như Việt Nam đều cho rằng, để phát triển nền nông nghiệp bền vững, việc áp dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến các sản phẩm nông nghiệp cũng như tiêu thụ các sản phẩm trong ngành nông nghiệp là yêu cầu tất yếu hiện nay đối với Việt Nam. Để triển khai đồng bộ được các khâu này, cần sự chung tay của Chính phủ, doanh nghiệp và nhà sản xuất.

Trong đó, Chính phủ cần hoàn thiện chính sách đất đai, tín dụng, thương mại, khuyến khích chăn nuôi tập trung và hộ chuyên nghiệp phát triển; tăng cường năng lực phòng, chống dịch; đổi mới nâng cao trình độ khoa học công nghệ; nâng cao năng suất, chất lượng vật nuôi; nâng cao chất lượng, hạ giá thành thức ăn chăn nuôi; đào tạo nguồn nhân lực; có chính sách phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ phục vụ chăn nuôi…