Vì sao phát triển logistics xanh là xu hướng tất yếu?

Logistics xanh là xu hướng tất yếu

Chiều 9/7, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp cùng Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) tổ chức Tọa đàm Phát triển Logistics xanh, thích ứng nhanh và công bố FIATA World Congress 2025.

Báo cáo Logistics Việt Nam cho thấy, có tới 73,2% doanh nghiệp cho rằng, logistics xanh đã nằm trong chiến lược kinh doanh của họ. Theo Phó Chủ tịch VCCI, ông Nguyễn Quang Vinh, khảo sát của Hội đồng doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững của VCCI cho thấy, chuyển đổi chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị theo hướng bền vững hơn là một trong những xu thế mà cộng đồng doanh nghiệp quốc tế đang rất quan tâm và dành nhiều ưu tiên.

Quản lý chuỗi cung ứng xanh gắn liền với quản trị các mắt xích của nó, bao gồm thiết kế xanh, sản xuất xanh, vận hành xanh, thu mua xanh, logistics xanh, quản lý chất thải… khi các mắt xích đó đều “xanh” thì doanh nghiệp sẽ có thể nâng cao năng lực sản xuất, năng lực vận hành, đồng thời hình thành nên hệ sinh thái xanh, bền vững xoay quanh doanh nghiệp, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh và gia tăng khả năng thích ứng, chống chịu, phục hồi của doanh nghiệp trước các cú sốc của thị trường.

Từ yêu cầu đó, phát triển logistics xanh không còn là xu hướng mà dần trở thành yêu cầu tất yếu với các hoạt động xuyên suốt từ khâu mua nguyên vật liệu, sản xuất, phân phối, giao hàng, xử lý phế thải, với toàn bộ chu kỳ sống của sản phẩm. Nghị quyết số 163/NQ-CP của Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam cũng đã xác định “phát triển logistics gắn với chuỗi cung ứng bền vững”.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Đào Trọng Khoa - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cho biết, với ngành logistics, xanh hóa không còn là xu hướng mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc với các doanh nghiệp. Thậm chí, theo ông Đào Trọng Khoa, nhiều doanh nghiệp logistics lớn trên thế giới như các hãng tàu, doanh nghiệp cảng biển… đã có lộ trình cắt giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng xanh sớm hơn lộ trình của các quốc gia cam kết.

“Phát triển chuỗi cung ứng xanh không còn là câu chuyện của tương lại, mà phải là ngay bây giờ, không còn là lựa chọn mà là sự bắt buộc mà nếu không thực hiện nhanh và ngay các tiêu chí để xanh hóa ngành logistics thì trong tương lai doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn, dần bị “đào thải” ra khỏi các hoạt động kinh doanh, thương mại và xuất nhập khẩu trong nước và toàn cầu”, ông Đào Trọng Khoa nhận định.

Cần nhận thức đồng bộ về logistics xanh

Chia sẻ tại Tọa đàm, các chuyên gia cũng cho rằng, ngành logistics thực sự cần có những thay đổi về “chất” để trụ vững trong bối cảnh hiện nay. Phát triển chuỗi cung ứng xanh chính là sự thay đổi cần thiết, gắn với mục tiêu giảm phát thải ròng về 0% mà Việt Nam đã cam kết.

Theo đó, để thúc đẩy logistics xanh thời gian tới, ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho rằng, cần thống nhất nhận thức về vai trò của ngành logistics, từ đó có chìa khóa triển khai đồng bộ.

Bởi “Nếu không có nhận thức tương đối đồng bộ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, từ trung ương đến địa phương, giữa các hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ xúc tiến cho đến các doanh nghiệp và chủ hàng… những giải pháp logistics đưa ra có vẻ tốt và hay nhưng quá trình triển khai sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Khi có sự thống nhất sẽ tạo ra quyết tâm để cải thiện vai trò của logistics”, ông Hải khẳng định.

Trong khi đó, ông Đào Trọng Khoa chia sẻ, việc chuyển đổi xanh ngành logistics đương nhiên sẽ tiêu tốn chi phí của doanh nghiệp, tuy nhiên, doanh nghiệp không nên nhìn nhận đó là chi phí mà nên coi đó như những khoản đầu tư cần phải có để đảm bảo cho tương lai cạnh tranh được trong chuỗi ngành logistics toàn cầu.

Cụ thể, doanh nghiệp logistics Việt cần tận dụng lợi thế, đưa xanh hóa thành động lực, yêu cầu bức thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh, nâng cao hình ảnh thương hiệu, hướng tới phát triển bền vững và toàn diện hơn trong hoạt động kinh doanh, thương mại.

Để đạt được các mục tiêu xanh hóa logistics, theo Phó Chủ tịch VCCI Nguyễn Quang Vinh, Chính phủ và các bộ ngành liên quan đã và đang có nhiều nỗ lực trong chuyển đổi xanh, phát triền bền vững. Trong đó xác định, tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với phát triển bền vững.

Tuy nhiên theo ông Nguyễn Quang Vinh, Chính phủ cần xây dựng Chiến lược và Quy hoạch phát triển logistics đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó, chú trọng định hướng phát triển logistics xanh và các giải pháp thân thiện với môi trường. Đặc biệt, Chính phủ xem xét có nhiều chính sách hơn nữa nhằm khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp hướng đến phát triển logistics xanh, đặc biệt các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ví dụ như có cơ chế ưu đãi về thuế, tạo động lực và giảm chi phí cho doanh nghiệp, khuyến khích sử dụng các nguồn năng lượng thay thế trong vận tải đường bộ, khuyến khích thay đổi phương thức vận tải theo mô hình vận tải đa phương thức, xây dựng tín dụng các-bon để bảo vệ và kiểm soát lượng khí thải nhà kính…

Ở góc độ doanh nghiệp, cần nhanh chóng xây dựng, bổ sung chiến lược để phù hợp với định hướng phát triển xanh và bền vững trong hoạt động sản xuất - kinh doanh hiện nay. Đối với các doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư phát triển logistics xanh, thậm chí đã xác định mục tiêu phát triển logistics xanh trong chiến lược của doanh nghiệp, cần thường xuyên rà soát nội dung chiến lược và tình hình thực hiện phát triển logistics xanh để có điều chỉnh phù hợp, đúng thực tiễn.