Vai trò của Kiểm toán nhà nước trong nâng cao hiệu quả cơ cấu lại tài chính công

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, GS,TS. Đoàn Xuân Tiên - Phó Chủ tịch Hội đồng khoa học Kiểm toán nhà nước, Chủ tịch Hiệp hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA), nguyên Phó Tổng Kiểm toán nhà nước - nhấn mạnh, cơ cấu lại tài chính công là một bước quan trọng để cải cách quản lý tài chính công, đảm bảo các nguồn lực được phân bổ hợp lý và hiệu quả, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Vừa qua, Việt Nam đã ký cam kết tại Hội nghị lần thứ 28 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP28) với mục tiêu trọng tâm là thực hiện các ESG (môi trường - xã hội - quản trị) hướng tới phát triển bền vững, trong đó có nội dung liên quan đến phát triển bền vững tài chính công. Vì thế, Việt Nam cần quan tâm để cải cách lại tài chính công, cơ cấu lại tài chính công theo hướng bền vững.

Với vị thế là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công và với nguyên tắc hoạt động: “Trung thực, khách quan, công khai, minh bạch”, Kiểm toán nhà nước có nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá và xác nhận tính đúng đắn, trung thực các thông tin, báo cáo về tình hình quản lý và sử dụng tài chính công, việc thực hiện nhiệm vụ cơ cấu lại tài chính công hiệu lực, hiệu quả.

Thực tiễn cho thấy, thông qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước phát hiện nhiều vấn đề hạn chế, bất cập trong quản lý, sử dụng tài chính công, từ đó đưa ra các kiến nghị để khắc phục, chấn chỉnh, đảm bảo trật tự, kỷ luật tài chính - ngân sách. Các kiến nghị, đề xuất xử lý tài chính của Kiểm toán nhà nước đã góp phần không nhỏ làm lành mạnh nền tài chính quốc gia.

Tuy nhiên, việc cơ cấu lại tài chính công, cũng như phát huy vai trò của Kiểm toán nhà nước trong cơ cấu lại tài chính công còn nhiều khó khăn, hạn chế. Vì vậy, tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung phân tích, đánh giá thực trạng; nhận diện rõ những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của quá trình cơ cấu lại tài chính công trên các khía cạnh thu, chi ngân sách nhà nước, cân đối ngân sách nhà nước; nợ công; đầu tư công; cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công; tài chính của doanh nghiệp nhà nước; đánh giá về vai trò của Kiểm toán nhà nước đối với cơ cấu lại tài chính công thông qua hoạt động kiểm toán... từ đó đề xuất các giải pháp căn bản để tiếp tục nâng cao vai trò của Kiểm toán nhà nước đối với cơ cấu lại tài chính công.

Tại hội thảo, các diễn giả đã trình bày tham luận về việc cơ cấu lại tài chính công và vai trò của Kiểm toán nhà nước; khuyến nghị đối với việc phân bổ, sử dụng nguồn lực công; quản lý nợ công và một số vấn đề đặt ra; việc đổi mới tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập - những vấn đề cần lưu ý qua kiểm toán; tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, cơ chế quản lý vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp; tái cơ cấu hệ thống ngân hàng và xử lý nợ xấu dưới góc nhìn của Kiểm toán nhà nước...