TS. Võ Trí Thành: Tỷ giá cản đường giảm của lãi suất

Tín dụng đang tăng trưởng phù hợp với GDP

Thông tin tại Hội thảo “Tháo van tín dụng - Khơi thông tăng trưởng” do Báo Dân trí tổ chức sáng nay (17/11), PGS.TS. Nguyễn Đức Trung - Hiệu trưởng Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh -cho biết, việc tính chỉ tiêu 14% tăng trưởng tín dụng năm nay bắt nguồn từ việc đưa ra chỉ tiêu kế hoạch GDP tăng 6,5%, lạm phát ở mức 4,5% và cân đối xuất nhập khẩu.

Tuy nhiên, trong năm nay bối cảnh đang thay đổi, World Bank khá bi quan khi đưa ra mức dự báo tăng trưởng kinh tế năm nay chỉ khoảng 4,7%. Tăng trưởng tín dụng tới đầu tháng 11 mới đạt khoảng 7,31%, cách xa mục tiêu tín dụng 14%. Do đó, khi thị trường biến động thì mục tiêu cũng phải đổi thay.

“Nếu GDP chỉ tăng 4,7 - 5% thì khả năng hấp thụ tín dụng của nền kinh tế chỉ khoảng 11 - 12%. Nếu như tăng trưởng tín dụng đến 14 - 15% thì vấn đề năm sau sẽ phức tạp về lạm phát” - ông Trung cho hay.

Theo kinh nghiệm từng là Phó Vụ trưởng vụ Dự báo Thống kê, Ngân hàng Nhà nước, ông Trung cho rằng tín dụng tăng 9 tháng vừa rồi là bình thường, theo đúng mùa vụ và đúng chu kỳ. Do vậy, cần lưu ý về mức dự báo tăng trưởng GDP 4,7% của World Bank để tính toán lại mức mục tiêu tăng trưởng tín dụng, để tránh mục tiêu quá cao, khổ cho cả ngân hàng và doanh nghiệp.

“Để phù hợp với nền kinh tế thì và phù hợp với khả năng hấp thụ của nền kinh tế thì mức tăng trưởng tín dụng 11 - 12% là phù hợp, đừng nên nhắc đến 14 - 15% nữa” - ông Trung ước tính.

Bổ sung ý kiến của PGS.TS. Nguyễn Đức Trung, TS. Võ Trí Thành, chuyên gia kinh tế nói thêm, về đặt chỉ tiêu tín dụng, 2 năm tới, trừ khi hệ thống tài chính lành mạnh thì chưa thể bỏ “quota” tín dụng. Còn tăng trưởng tín dụng lớn hơn là vấn đề khó. Việc đặt chỉ tiêu 14 - 15% là Việt Nam dũng cảm.

Ông Thành nêu thực chất là Việt Nam đang dùng đòn bẩy tài chính quá cao, tín dụng/GDP lên tới 130% là quá cao. Trong tương lai, khi thị trường vốn phát triển thì tăng trưởng tín dụng Việt Nam sẽ ở mức 10%, không còn là 13 - 14 - 15% như hiện nay.

Lãi suất điều hành khó giảm

Nêu quan điểm về lãi suất điều hành, TS. Võ Trí Thành, cho rằng, từ nay đến đầu 2024, việc hạ lãi suất điều hành sẽ gặp khó khăn bởi áp lực tỷ giá. “Chúng ta không thể để VNĐ mất giá, bởi nếu tình trạng này xảy ra, không chỉ dòng tiền mà bản thân doanh nghiệp sẽ rất khó khăn. Chúng ta sẽ phải chấp nhận VNĐ mất giá song chỉ ở mức độ nhất định, không thể để mất giá quá lớn” - TS. Võ Trí Thành nhận định.

Theo ông Thành, việc hạ lãi suất điều hành rất khó nhưng hiện Ngân hàng Nhà nước đang thúc giục các ngân hàng hạ lãi suất cho vay. Lãi suất điều hành hạ có độ trễ cho lãi suất của ngân hàng thương mại. “Ngân hàng thương mại huy động lãi suất cuối năm 2022 và đầu năm 2023 rất cao nên nếu hạ nhanh lãi suất cho vay sẽ lỗ nặng. Tuy vậy, các ngân hàng đều có tệp khách hàng riêng, có khẩu vị riêng và có gói tín dụng ưu đãi với từng nhóm khách hàng ưu tiên của mình” - ông Thành nói.

Hiện các ngân hàng thương mại đã giảm khoảng 2 - 2,5%/năm so với đầu năm. Mức giảm này vượt quá kỳ vọng của Ngân hàng Nhà nước đặt ra đầu năm nay song vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của doanh nghiệp.

“Tôi hi vọng lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ giảm từ giữa năm sau, hệ thống ngân hàng trong nước ổn hơn thì có thể Ngân hàng Nhà nước sẽ hạ lãi suất điều hành thêm chút nữa. Hiện tại chúng ta cố gắng giữ lãi suất hiện nay bởi áp lực tỷ giá vẫn còn” - vị chuyên gia nói.

Từ thực tế ngân hàng, ông Trần Hoài Phương - Giám đốc Khối khách hàng doanh nghiệp HDBank - cho biết, lãi suất cho vay hiện nay đã thấp hơn quý trước. Cụ thể, tại HDBank lãi suất cho vay hiện thấp hơn 2-2,5 điểm %, dù dòng cho vay của các ngân hàng cuối năm sẽ khó tạo ra lợi nhuận cho nhà băng nhưng phía ngân hàng đang cố gắng tạo dòng cho doanh nghiệp vay.

“HDBank vừa bổ sung gói tín dụng ưu đãi 5.000 tỷ đồng với lãi suất chỉ 7,5% đến 8%/năm cho cộng đồng doanh nghiệp trước mùa sản xuất kinh doanh cuối năm” - ông Phương thông tin, đồng thời bày tỏ, “các ngân hàng phải bỏ công sức nhiều hơn để tìm doanh nghiệp tốt trong giai đoạn hiện tại. HDBank có chương trình tốt cho khách hàng, thấp hơn cả so với lãi suất huy động. Những nhà cung ứng cho doanh nghiệp mua hàng có sức khỏe tốt sẽ được hưởng lãi suất ưu đãi”.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Bách, Trưởng ban Chính sách tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn (Agribank) cũng chia sẻ, không phải thời điểm này mà từ đầu năm ngân hàng đã tuân thủ chủ trương của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và có rất nhiều lần giảm lãi suất cho vay. Hiện sàn lãi suất cho vay ngắn hạn của Agribank đã giảm từ 1,3% - 4% tùy từng lĩnh vực, sàn lãi suất cho vay trung dài hạn giảm từ 0,3%-1,5%.

“Lãi suất cho vay của Agribank hiện tại thuộc nhóm thấp trên thị trường, bằng mức trước thời điểm dịch Covid-19 diễn ra. Chưa có lúc nào mà lãi suất cho vay lại thấp như lúc này, không chỉ chúng tôi mà các ngân hàng thương mại đều vào cuộc đồng hành” - ông Bách nói.

Lý giải về việc ngân hàng thừa tiền, doanh nghiệp vẫn kêu khó tiếp cận vốn, ông Phương chỉ ra những khó khăn chính yếu, đồng thời khuyên doanh nghiệp nên tránh ba điều để tạo niềm tin cho ngân hàng. Đầu tiên là không nên mất cân đối tài chính, vốn ròng phải lớn hơn 0, không lấy vốn ngắn hạn để sống trong dài hạn. Thứ hai, không nên để nợ quá hạn. Thứ ba là vòng quay vốn không dài.