| Giảm công nghệ lạc hậu cho FDI: Cần tiêu chí thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng “Hai mặt” FDI và công cụ “sàng lọc” để hạn chế những bất cập |
TP. Hồ Chí Minh giữ ngôi vị quán quân
Kinh tế toàn cầu diễn biến phức tạp, nhiều nền kinh tế gặp khó do ảnh hưởng hậu Covid, xung đột Nga - Ukraina, cũng như lạm phát tăng. Tuy nhiên, việc thu hút vốn FDI Việt Nam vẫn thu được những tín hiệu tích cực. Tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam năm 2022 đạt gần 27,72 tỷ USD, bằng 89% so với cùng kỳ năm 2021. Vốn đầu tư đăng ký mới tuy giảm song số dự án đầu tư mới tăng lên, vốn đầu tư điều chỉnh cũng tăng so với cùng kỳ.
 |
| Các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam đạt gần 27,72 tỷ USD trong năm 2022 |
Các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 54 tỉnh, thành phố trên cả nước trong năm 2022. Trong đó, TP. Hồ Chí Minh dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 3,94 tỷ USD, chiếm 14.2% tổng vốn đầu tư đăng ký và tăng 5,4% so với cùng kỳ năm 2021. Bình Dương đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư hơn 3,14 tỷ USD, chiếm 11,3% tổng vốn, tăng 47,3% so với cùng kỳ. Quảng Ninh xếp thứ ba với tổng vốn đầu tư đăng ký gần 2,37 tỷ USD, chiếm 8,5% tổng vốn và tăng gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2021.
Về số dự án mới, các nhà đầu tư nước ngoài tập trung đầu tư nhiều tại các thành phố lớn, có cơ sở hạ tầng thuận lợi như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội. Trong đó, TP. Hồ Chí Minh dẫn đầu về số dự án mới (43,9%), số lượt góp vốn mua cổ phần (67,6%) và đứng thứ hai về số lượt dự án điều chỉnh vốn (17,3% sau Hà Nội là 18,6%).
Tính đến nay khu vực đầu tư trực tiếp FDI đóng góp hơn 15% vào ngân sách của thành phố. Chính quyết thành phố cũng đang đẩy mạnh chuẩn bị hệ sinh thái để đón dòng vốn FDI mới theo hướng "xanh", phục vụ phát triển bền vững. Hiện tập trung đầu tư vào TP. Hồ Chí Minh nhiều nhất vẫn là lĩnh vực điện tử và công nghệ cao.
Nâng cao chất lượng vốn FDI
Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Duy Đông việc phát triển khu chế xuất - khu công nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh cũng bộc lộ hạn chế như chất lượng, hiệu quả thu hút đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu phát triển theo chiều sâu và nâng cao hơn nữa hiệu quả sử dụng đất, mô hình phát triển của các khu công nghiệp chậm được đổi mới, liên kết, hợp tác trong chính các khu, giữa các khu với nhau và giữa khu chế xuất, khu công nghiệp với khu vực bên ngoài còn lỏng lẻo. Mặt khác, hạ tầng phục vụ khu công nghiệp còn chưa đồng bộ, chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng nhu cầu chuyển dịch cơ cấu đầu tư. Vì thế cần tháo gỡ nhanh những điểm nghẽn này để tạo sức hấp dẫn hơn cho môi trường đầu tư.
Bên cạnh đó, để thu hút vốn FDI hiệu quả và bền vững, nhiều chuyên gia cho rằng các chính sách như ưu đãi thuế là cần nhưng không đủ, TP. Hồ Chí Minh cần dựa vào nền tảng sản xuất trình độ cao - bao gồm các yếu tố như con người, khoa học công nghệ và hệ sinh thái ngành. Cụ thể là các cơ chế ưu đãi, hỗ trợ cả về phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao và các đề án về khoa học công nghệ. Cần đơn giản hóa các thủ thục hành chính về đầu tư nhanh hơn, tinh gọn hơn nữa.
Theo ông Nguyễn Anh Thi - Trưởng Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TP. Hồ Chí Minh, các thủ tục hành chính giờ được thụ lý bởi nhiều cơ quan khác nhau. Sự khác biệt về quan điểm giải quyết đã gây khó khăn cho doanh nghiệp. Vì thế các cơ quan có thẩm quyền để triển khai triệt để cơ chế một cửa liên thông. Trong đó Ban Quản lý là cơ quan đầu mối tiếp nhận hồ sơ để giải quyết những khó khăn hiện tại.
Hiện nay, với xu thế trình độ phát triển, cũng như mối liên kết của TP. Hồ Chí Minh với các địa phương trong vùng, TP. Hồ Chí Minh sẽ cấu trúc lại các ngành kinh tế của thành phố để tập trung hút vốn FDI vào các ngành then chốt. Với các khu, cụm công nghiệp sẽ chuyển công năng theo hướng công nghệ cao, ít sử dụng lao động để phát triển các ngành tạo ra giá trị gia tăng cao hơn.
Theo ông Sivert Skarn - Hiệp hội Doanh nghiệp Bắc Âu tại Việt Nam việc khuyến khích và kêu gọi đầu tư việc đầu tư bền vững, hay công nghệ cao của Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng trong thời gian gần đây đang tạo ra cơ hội tốt cho các nhà đầu tư nước ngoài. Rất nhiều công ty Bắc Âu đang quan tâm đầu tư vào khu vực phía Nam với các dự án xanh. Việc theo đuổi mục tiêu bền vững, cơ hội hút vốn FDI chất lượng cao sẽ càng mạnh hơn. Một số yếu tố nền tảng như hạ tầng giao thông, chất lượng dịch vụ giáo dục, y tế cũng cần được chính quyền tăng cường đầu tư, cải thiện vì ảnh hưởng rất lớn đến quyết định đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài.
