Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập: Nhiều tiềm năng trong thúc đẩy đàm phán FTA với Ai Cập

Chiều 19/12, tại Tokyo, Nhật Bản, Vụ Thị trường châu Á - châu Phi (Bộ Công Thương) đã tổ chức Hội nghị Tham tán thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ khu vực thị trường châu Á - châu Phi.

Toàn cảnh Hội nghị Tham tán thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ khu vực thị trường châu Á - châu Phi.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng và đại diện các Cục, Vụ trực thuộc Bộ Công Thương: Vụ Thị trường châu Á - châu Phi, Tổng cục Quản lý thị trường, Cục Công nghiệp, Cục Xúc tiến thương mại, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Cục Xuất nhập khẩu, Cục Phòng vệ thương mại, Vụ Tổ chức cán bộ, Vụ Kế hoạch - Tài chính, Văn phòng Bộ, Văn phòng Ban chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế, Viện Nghiên cứu cơ khí, Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Báo Công Thương...

Tại Hội nghị, ông Nguyễn Duy Hưng, Bí thư thứ nhất, Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập, đã trình bày tham luận với chủ đề: Thúc đẩy Đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Ai Cập.

Ông Nguyễn Duy Hưng cho biết: Ai Cập là nước nhập siêu, hiện có thâm hụt thương mại lớn, trung bình trên 40 tỷ USD/năm. Quốc gia này có mức thuế nhập khẩu cao (từ 40-60%), có nhiều rào cản phi thuế quan, và yêu cầu mức giá cạnh tranh.

Tuy vậy, Ai Cập hiện đang có rất nhiều chính sách thu hút đầu tư vào sản xuất trong nước. Hiện nay, quốc gia này đã ký 7 FTA đa phương, 3 FTA song phương, và có 1 FTA đang trong quá trình đàm phán.

Về quan hệ thương mại Việt Nam - Ai Cập, Việt Nam là nước xuất siêu lớn sang Ai Cập, với tổng giá trị xuất khẩu từ 450 - 500 triệu USD/năm, chiếm 90% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu.

Việt Nam chủ yếu xuất khẩu các mặt hàng nông sản nguyên liệu và thủy sản vào Ai Cập, do thuế nhập khẩu thấp. Ngược lại, một số mặt hàng tại Ai Cập khó cạnh tranh tại Việt Nam, do có thuế nhập khẩu cao.

Trong 11 tháng đầu năm, tổng giá trị xuất khẩu đạt 429 triệu USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2023. Một số mặt hàng chiếm thị phần cao của Việt Nam tại Ai Cập bao gồm: Hạt điều (77,1%), cơm dừa sấy khô (72,8%) và phi lê cá đông lạnh (96%).

Ông Nguyễn Duy Hưng, Bí thư thứ nhất, phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập trình bày về một số FTA mà Ai Cập đã ký kết.

Chia sẻ về quá trình đàm phán FTA Việt Nam - Ai Cập, ông Nguyễn Duy Hưng cho biết: Vào tháng 7/2023, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang và Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã đưa ra đề xuất khởi động đàm phán với Thủ tướng Ai Cập Mostafa Madbouly và Bộ trưởng Hợp tác Quốc tế Rania Al-Mashat trong chuyến công tác tại Cairo.

Đến tháng 10/2024, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Mostafa Madbouly đã hội đàm bên lề Hội nghị Sáng kiến Đầu tư Tương lai tại Saudi Arabia và thống nhất thúc đẩy tiến trình đàm phán FTA.

Ngày 1/11/2024, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chính thức gửi thư đề xuất đến Bộ trưởng Bộ Đầu tư và Ngoại thương Ai Cập Hassan El Khatib. Tiếp đó, vào tháng 11/2024, Vụ Thị trường châu Á - châu Phi đã làm việc với Vụ Hiệp định và Ngoại thương Ai Cập để thảo luận chi tiết về nội dung liên quan.

Gần đây nhất, ngày 20/11/2024, Vụ Hiệp định và Ngoại thương Ai Cập đã gửi thư đề xuất thành lập nhóm nghiên cứu thương mại chung để trao đổi kỹ thuật. Đề xuất này dự kiến sẽ được bàn thảo bên lề Phiên họp lần thứ 3 của Tiểu ban hợp tác thương mại và công nghiệp Việt Nam - Ai Cập, dự kiến tổ chức vào quý I/2025.

Cùng với đó, ông Nguyễn Duy Hưng đã có chia sẻ nhận định về những trở ngại và cơ hội trong quá trình đàm phán FTA với Ai Cập. Về trở ngại, Ai Cập có xu hướng hạn chế ký kết hiệp định thương mại song phương, trong khi thâm hụt thương mại giữa Việt Nam và Ai Cập ở mức cao, khiến nước này khó cân bằng cán cân thương mại. Bên cạnh đó, quan hệ đầu tư giữa hai nước Việt Nam - Ai Cập còn hạn chế, và phía các nhà đầu tư hiện đang thiếu sự quan tâm vào thị trường này.

Ngược lại, quá trình đàm phán cũng có nhiều tiềm năng trong thời gian tới. Hiện nay, quan hệ giữa Việt Nam và Ai Cập là vô cùng tốt đẹp, và Ai Cập cũng đang mong muốn mở rộng thị trường sang khu vực Đông Nam Á thông qua Việt Nam. Nền kinh tế Ai Cập cũng đang phát triển mạnh mẽ đi kèm nhu cầu thu hút đầu tư và vốn. Đặc biệt, giới chức Ai Cập đã có phản hồi tích cực với đề xuất đàm phán FTA từ Việt Nam, và gần đây đã ký FTA với Serbia, dù quan hệ thương mại giữa hai quốc gia này là không lớn.

Ông Nguyễn Duy Hưng khẳng định: Phía Ai Cập đã có phản hồi tích cực với đề xuất đàm phán FTA từ Việt Nam.

Bàn về nội dung đàm phán FTA, Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập cho rằng quốc gia này có thể yêu cầu Việt Nam mở cửa thị trường cho một số mặt hàng nông sản chủ lực như nho, lựu, chà là, khoai tây và hành tây. Đồng thời, Ai Cập có thể đặt vấn đề chuyển giao công nghệ kỹ thuật và nuôi trồng thủy sản từ Việt Nam, và thúc đẩy nước ta đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp sản xuất của Ai Cập. Ai Cập cũng có thể yêu cầu thời hạn cụ thể và chứng minh xuất xứ hàng hóa cho hàng công nghiệp xuất khẩu từ Việt Nam, do lo ngại về gian lận thương mại.

Cùng với đó, ông Nguyễn Duy Hưng đã có một số đề xuất đề thúc đẩy đàm phán FTA giữa 2 nước trong thời gian tới. Cụ thể, Việt Nam cần đẩy mạnh tổ chức Phiên họp lần thứ 3 của Tiểu ban thương mại và công nghiệp, đồng thời phản hồi tích cực về đề xuất thành lập nhóm nghiên cứu thương mại chung. Ngoài ra, cần sớm tổ chức Kỳ họp lần thứ 6 của Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam - Ai Cập với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và đầu tư.

Bên cạnh đó, Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập cũng đề xuất Bộ Công Thương xây dựng cơ sở dữ liệu chi tiết về doanh nghiệp xuất khẩu theo ngành hàng và khu vực thị trường, đồng thời công bố danh sách doanh nghiệp xuất khẩu uy tín hàng năm. Theo ông Nguyễn Duy Hưng, việc hỗ trợ tìm kiếm các doanh nghiệp có năng lực cung cấp và kinh nghiệm xuất khẩu sang khu vực mới là rất quan trọng, nhằm khắc phục những khó khăn hiện tại trong việc mở rộng thị trường.