Thúc đẩy thương mại và đầu tư EU – Việt Nam trong giai đoạn bình thường mới

Sự kiện diễn ra tại khách sạn Melia Hà Nội, quy tụ hơn 150 lãnh đạo các bộ, ban ngành và cộng đồng doanh nghiệp cùng thảo luận về cách thức Chính phủ và khu vực tư nhân có thể phối hợp để thúc đẩy thương mại và đầu tư EU - Việt Nam trong giai đoạn 'bình thường mới' sau đại dịch.

Tạo mọi điều kiện doanh nghiệp EU đầu tư vào lĩnh vực Việt Nam ưu tiên

Phát biểu khai mạc, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, EU là một trong những đối tác hàng đầu về hợp tác phát triển, là đối tác thương mại lớn thứ 5, nhà đầu tư lớn thứ 6 của Việt Nam và dấu mốc quan trọng trong hợp tác kinh tế giữa hai bên chính là Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp hai bên. Bất chấp những khó khăn bởi đại dịch, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - EU tiếp tục tăng trưởng gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái, riêng năm 2020 đạt hơn 56 tỷ USD.

Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục tạo mọi điều kiện để EuroCham và các thành viên đầu tư vào các lĩnh vực Việt Nam đang ưu tiên và có nhiều ưu đãi đặc biệt như công nghệ cao, công nghệ thông tin, công nghiệp phụ trợ, nông nghiệp thông minh, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, xây dựng kết cấu hạ tầng và các dự án phục vụ an sinh xã hội, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, vận dụng khoa học quản lý tiên tiến, hiệu quả; đẩy mạnh nghiên cứu - phát triển, đổi mới sáng tạo.

Đánh giá cao Việt Nam đã tiến hành những cải cách vô cùng đáng kể để triển khai thực hiện EVFTA, trong đó, có nhiều nỗ lực liên quan đến chứng nhận xuất xứ, chỉ dẫn địa lý, song theo ông Giorgio Aliberti - Đại sứ, Trưởng phái đoàn EU tại Việt Nam, còn 35% lãnh đạo doanh nghiệp được hỏi cho rằng thủ tục hành chính đang là rào cản trong việc thực thi EVFTA. Chính vì vậy, cải thiện hệ thống chính sách và khuôn khổ pháp lý dựa trên thực tiễn thương mại quốc tế là một trong những yếu tố quan trọng để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu và thu hút vốn đầu tư từ châu Âu, cũng như tạo ra sân chơi bình đẳng cho các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.

“Hiện nay tiềm năng đầu tư từ khu vực châu Âu vẫn còn rất lớn, đặc biệt là trong các lĩnh vực có giá trị cao. Eurocham cam kết sẽ cùng Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong lộ trình phát triển bền vững để mang lại những cơ hội đầu tư tốt hơn trong tương lai cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước”- ông Giorgio Alberti nhấn mạnh.

Cũng đề cập về kết quả Hiệp định EVFTA sau hơn 1 năm thực thi, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) - nhận định, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam - EU đã có những tăng trưởng đáng ghi nhận, nhưng cũng phải thẳng thắn thừa nhận, hiệu quả của khai thác EVFTA chưa được như kỳ vọng. Tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đối với nhóm hàng nông, thủy, hải sản, dệt may, da giày vào EU vẫn còn nhỏ, mới chỉ chiếm 1-2% so với kim ngạch nhập khẩu của EU từ các nước khác. Bên cạnh đó, hầu hết sản phẩm Việt Nam có lợi thế xuất khẩu vào EU chưa mang thương hiệu của Việt Nam hay ít nhất của doanh nghiệp EU sản xuất tại Việt Nam. Hay vấn đề tuân thủ, năng lực tuân thủ quy định tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm các mặt hàng nông, thủy ,hải sản nói chung và tiếp cận thị trường của doanh nghiệp, nông dân vẫn còn hạn chế.

Để thúc đẩy thực thi EVFTA có hiệu quả, ông Vũ Bá Phú cho rằng, doanh nghiệp Việt Nam và EU cần hợp tác một cách chặt chẽ, gần gũi, hiệu quả hơn. Điều này cũng thể hiện vai trò của Eurocharm trong việc thúc đẩy thương mại, đầu tư giữa 2 phía. Ngoài ra, mong các doanh nghiệp EU cung cấp, hỗ trợ cho doanh nghiệp, nhà sản xuất Việt Nam những giải pháp canh tác trong nông nghiệp thông minh hơn, xanh hơn, sạch hơn và tuân thủ theo tiêu chuẩn của EU; cùng nhau hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái số và phối hợp trong logistics…

Tích cực lắng nghe ý kiến cộng đồng doanh nghiệp

Tại sự kiện lần này đã chứng kiến lễ ra mắt Sách Trắng EuroCham 2021 phiên bản lần thứ 13, ấn phẩm thường niên của EuroCham tập hợp ý kiến và khuyến nghị của hơn 1.200 doanh nghiệp thành viên.

Trong phiên bản Sách Trắng năm nay, 18 tiểu ban ngành nghề tổng hợp những kinh nghiệm hoạt động và chuyên môn quốc tế của họ nhằm đưa ra các khuyến nghị thiết thực đối với môi trường thương mại và đầu tư tại Việt Nam.

Ông Alain Cany - Chủ tịch EuroCham - cho biết, giờ đây, với việc bước sang một giai đoạn mới trong cuộc chiến chống lại đại dịch, chúng ta nên bắt đầu tập trung vào tương lai. Mục tiêu của chúng tôi không còn chỉ là để tồn tại, mà là để phát triển. Có những cơ hội lớn cho thương mại và đầu tư giữa EU - Việt Nam sau đại dịch, với việc EVFTA mở ra việc cắt giảm dần thuế quan và mở cửa thị trường. Nếu chúng ta có thể khai thác toàn bộ tiềm năng của thỏa thuận này - thông qua quan hệ đối tác giữa Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp - thì các công ty và người tiêu dùng ở cả hai phía sẽ cùng được hưởng lợi.

“Sách Trắng của EuroCham là một trong những công cụ có thể giúp đạt được điều này. Trong ấn phẩm lần thứ 13 này, các thành viên của chúng tôi đưa ra các khuyến nghị thực tiễn nhằm cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam. Nếu được thực hiện, các đề xuất từ 18 tiểu ban ngành nghề của chúng tôi sẽ giúp Việt Nam phục hồi nhanh chóng, góp phần thúc đẩy thương mại và thu hút đầu tư nhiều hơn từ châu Âu”- ông Alain Cany nhấn mạnh.

Đánh giá cao Sách Trắng 2021, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI - cho rằng, Sách Trắng 2021 không chỉ góp phần để Việt Nam ngày càng hoàn thiện môi trường đầu tư-kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, mà còn rất hữu ích cho phục hồi kinh tế hậu Covid-19. Chủ tịch VCCI khẳng định, VCCI sẽ tiếp tục đồng hành cùng EuroCham xây dựng những chương trình hành động hiệu quả, thiết thực hơn nữa vì lợi ích của cộng đồng doanh nghiệp hai bên. Hội đồng Doanh nghiệp Việt Nam - EU (EVBC) mới được thành lập là một minh chứng cho sự hợp tác này, nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam - EU tận dụng lợi thế từ EVFTA mạng lại.

“Chúng tôi cũng sẽ tích cực lắng nghe ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp để kịp thời đề xuất lên Quốc hội, Chính phủ nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật của Việt Nam tương thích với cam kết của EVFTA và thực thi Hiệp định này thành công, hiệu quả hơn nữa”- Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công cho biết.

Tại sự kiện, các vấn đề mà Sách Trắng 2021 nêu ra đã được thảo luận thông qua ba phiên đối thoại chuyên đề: Chăm sóc sức khỏe cộng đồng; các kiến nghị về thương mại và dịch vụ; phát triển bền vững và phục hồi kinh tế. Mỗi phiên họp đều bao gồm ý kiến của đại diện các doanh nghiệp lớn của châu Âu cùng với phản hồi của các bộ, ban ngành về những khuyến nghị đã được nêu ra.

Trong phiên hai của sự kiện, Bộ Ngoại giao đã chủ trì cuộc đối thoại kéo dài một tiếng giữa các doanh nghiệp châu Âu và lãnh đạo các tỉnh thành. Với chủ đề ‘Gặp gỡ châu Âu 2021’, lãnh đạo chính quyền địa phương đã nêu bật các cơ hội hợp tác đầu tư với các doanh nghiệp châu Âu, trong khi các doanh nghiệp như Decathlon, Bosch, Temix và Sanofi chia sẻ quan điểm về phát triển chiến lược tại Việt Nam.