Thúc đẩy thanh khoản cổ phiếu: Thành viên tạo lập thị trường còn ít

Giao dịch cổ phiếu

Ông Nguyễn Hoàng Giang - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần chứng khoán VNDirect cho biết, thị trường cổ phiếu đang có sự phân hóa mạnh giữa cổ phiếu thanh khoản và kém thanh khoản. Tại sàn niêm yết của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), thống kê cho thấy có trên 88% cổ phiếu tính thanh khoản chỉ ở mức độ khiêm tốn, có cổ phiếu thanh khoản là bằng không trong một thời gian khá dài, thậm chí cả quý không có một cổ phiếu nào của họ được giao dịch.

Trên thị trường cổ phiếu, các công ty đại chúng chưa niêm yết (UPCoM), các dữ liệu từ hệ thống giao dịch cũng phản ánh, có những cổ phiếu trung bình hàng quý, 6 tháng, hoặc 1 năm chỉ có khoảng 12.000 cổ phiếu giao dịch/phiên. Top 10 cổ phiếu có tính thanh khoản nhất thị trường UPCoM hiện vẫn chiếm tới trên 50% khối lượng giao dịch, trong khi sàn UPCoM đã có tới gần 700 mã cổ phiếu.

Mục tiêu chính các doanh nghiệp đưa cổ phiếu lên niêm yết hoặc đăng ký giao dịch UPCoM là nhằm huy động vốn. Tính thanh khoản cổ phiếu kém thì doanh nghiệp rất khó huy động được vốn và chất lượng thị trường chứng khoán cũng không được cải thiện. Một trong những giải pháp để làm tăng tính thanh khoản cho các cổ phiếu là thực hiện nghiệp vụ tạo lập thị trường. Nghiệp vụ này do các thành viên tạo lập thị trường là các công ty chứng khoán thực hiện, thực chất là chào giá cổ phiếu 2 chiều (mua và bán) giới thiệu cổ phiếu tới các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, theo ông Giang, khi thành viên tạo lập thị trường thực hiện nghiệp vụ thì các doanh nghiệp niêm yết cổ phiếu chưa hiểu nên họ nghĩ đây là việc làm giá chứng khoán nên còn gặp khó khăn. Giải pháp cho vấn đề này là cần tuyên truyền, tập huấn cho các công ty niêm yết kiến thức về hoạt động tạo lập thị trường, mang lại lợi ích gì cho họ. Ngoài ra, các công ty chứng khoán khi thực hiện nghiệp vụ tạo lập thị trường ở chiều chào giá bán cổ phiếu cũng gặp khó khăn do không có hàng (cổ phiếu), trong khi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chưa có cơ chế cho họ có thể vay mượn được cổ phiếu từ các tổ chức niêm yết để chào giá bán. Đây là những lý do khiến số công ty chứng khoán tham gia tạo lập thị trường còn rất ít.

Thị trường chứng khoán có nhiều cổ phiếu thanh khoản kém là một mảng tiềm năng cho các công ty chứng khoán khai thác nghiệp vụ tạo lập thị trường làm cho cổ phiếu của doanh nghiệp thanh khoản để có điều kiện huy động vốn, mang lại lợi ích cho cả hai bên. Chỉ tính trên 2 sàn của HNX tổng cộng hiện nay đã có khoảng trên 1.000 cổ phiếu, toàn hệ thống thành viên thị trường hiện có 70 công ty chứng khoán, mỗi công ty chỉ cần thực hiện nghiệp vụ tạo lập cho 01 cổ phiếu có tính thanh khoản thôi cũng đã tạo ra lợi ích rất lớn cho thị trường. Khi cổ phiếu trên thị trường chứng khoán cơ sở có tính thanh khoản cao, các công ty chứng khoán lại có thêm cơ hội khác khai thác lợi ích trên thị trường chứng khoán phái sinh, bởi thanh khoản của tài sản trên thị trường cơ sở tốt thì chứng khoán phái sinh mới hoạt động hiệu quả./.