Tạo xung lực mới cho hợp tác kinh tế, thương mại Việt Nam - Uruguay

Từ 27 - 28/4, theo lời mời của Chủ tịch Thượng viện nước Cộng hòa Đông Uruguay Beatriz Argimon Cedeira, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sẽ thăm chính thức Cộng hòa Đông Uruguay. Đại sứ Việt Nam tại Argentina kiêm nhiệm Uruguay Dương Quốc Thanh cho biết, chuyến thăm chính thức Cộng hòa Argentina và Cộng hòa Đông Uruguay lần này của Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam do đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội dẫn đầu diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và hai nước Nam Mỹ nói trên đang tích cực chuẩn bị cho sự kiện kỷ niệm 50 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Argentina (25/10/1973-25/10/2023) và 30 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Đông Uruguay (11/8/1993- 11/8/2023).

"Có thể khẳng định chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là điểm nhấn quan trọng nhất trong chuỗi hoạt động kỷ niệm này. Đây cũng là chuyến thăm cấp cao đầu tiên của lãnh đạo Việt Nam đến Argentina kể từ năm 2010 và đối với Đông Uruguay là kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao" - Đại sứ Dương Quốc Thanh khẳng định.

Trong thời gian qua, quan hệ hữu nghị và đoàn kết truyền thống giữa Việt Nam - Đông Uruguay được thể hiện qua sự ủng hộ lẫn nhau trong sự nghiệp giải phóng dân tộc trước đây cũng như phát triển đất nước hiện nay. hai bên duy trì trao đổi đoàn, tiếp xúc song phương khá thường xuyên.

Bên cạnh đó, Việt Nam - Đông Uruguay đã tiến hành phiên Tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao lần III (2019) và lần IV (trực tuyến, 11/2021) và duy trì các tiếp xúc song phương tại các hội nghị bên lề Liên hợp quốc, Diễn đàn hợp tác Đông Á - Mỹ Latinh (FEALAC). Hai bên thường xuyên ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế trên nhiều vấn đề cùng quan tâm; ký Thỏa thuận hợp tác nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Hạ viện Đông Uruguay Aníbal Pereyra tháng 1/2015.

Theo số liệu thống kê, trao đổi thương mại hai chiều Việt Nam - Uruguay tăng từ 27 triệu USD năm 2007 lên hơn 100 triệu USD năm 2019. Do tác động của đại dịch Covid-19, trao đổi thương mại hai chiều giảm nhẹ (năm 2020 đạt 92 triệu USD, giảm 8% so với năm 2019 và năm 2021 đạt 62,3 triệu USD, giảm 11,9% so với 2020). Đến năm 2022, kim ngạch hai chiều Việt Nam - Uruguay tăng rất khả quan 89,7% so với năm 2021 với tổng xuất nhập khẩu đạt 175,1 triệu USD.

Theo Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương), năm 2022, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – Uruguay đạt 190,5 triệu USD, tăng 106,5% so với năm 2021; trong đó xuất khẩu Việt Nam sang Uruguay đạt 102,9 triệu USD, tăng 76,7%, nhập khẩu của Việt Nam từ Uruguay đạt 87,6 triệu USD, tăng 157,2%.

Trong đó, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu là giày thể thao, quần áo, sợi tổng hợp, vali túi xách, hàng thủ công mỹ nghệ, dừa khô, hạt tiêu, thực phẩm chế biến, đồ chơi bằng nhựa, cao su tự nhiên, săm lốp, đồ gốm… và nhập khẩu chính là thịt bò, da thuộc, gỗ nguyên liệu, sợi len, sữa, mực ống, phụ phẩm gia súc, dược liệu…

Các chuyên gia nhận định, Việt Nam - Uruguay còn nhiều tiềm năng hợp tác có thể khai thác trong các lĩnh vực chăn nuôi đại gia súc, công nghiệp chế biến nông thủy sản, công nghệ sinh học-di truyền, giống lúa, công nghệ sản xuất máy lọc nước, công nghệ thông tin... Uruguay đã công nhận Quy chế kinh tế thị trường đầy đủ của Việt Nam (12/2013); mong muốn Việt Nam tạo điều kiện để xuất khẩu thịt bò, hoa quả, rượu Uruguay sang thị trường Việt Nam. Uruguay quan tâm tới việc nhập khẩu một số mặt hàng của Việt Nam như cá, hoa quả nhiệt đới sấy khô, bia.

Song song với tiến trình này, Việt Nam - Uruguay đã tiến hành kỳ họp lần II Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư bằng hình thức trực tuyến vào tháng 10/2021 và kỳ họp lần thứ III đã diễn ra mới đây, vào tháng 4/2023.

Về các văn kiện hợp tác, hai bên đã ký Hiệp định khung về thương mại và đầu tư, Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao và công vụ, Bản ghi nhớ về thiết lập cơ chế tham khảo chính trị giữa Bộ Ngoại giao hai nước, Thỏa thuận hợp tác 3 bên giữa Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam với Phòng Thương mại và Dịch vụ quốc gia Uruguay và Phòng Công nghiệp Uruguay (2007); Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (2009); Hiệp định hợp tác khoa học - công nghệ (2010); Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Cục xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương) và Cơ quan xúc tiến thương mại - đầu tư Uruguay (2012); Hiệp định tránh đánh thuế song trùng; Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư giữa hai Chính phủ (12/2013), Biên bản ghi nhớ hợp tác lĩnh vực giáo dục (4/2019) và Biên bản ghi nhớ hợp tác lĩnh vực văn hóa (4/2019).

Có thể thấy, trong tiến trình phát triển quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước, Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Đông Uruguay chủ trương đẩy mạnh ngoại giao nghị viện, tăng cường hợp tác nghị viện song phương, tích cực tham gia các diễn đàn nghị viện đa phương khu vực và quốc tế với tinh thần là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, đóng góp tích cực cho việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển.

Trong đó, quan hệ hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Đông Uruguay được tăng cường thông qua chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Aníbal Pereyra tháng 1/2015. Hai bên thành lập Nhóm Nghị sĩ hữu nghị Uruguay - Việt Nam và Việt Nam - Uruguay.

Hai bên tăng cường phối hợp, phát huy vai trò của Cơ quan lập pháp trong thúc đẩy quan hệ song phương; giám sát triển khai hiệu quả các thỏa thuận đã ký giữa hai nước; tạo điều kiện hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp cũng như người dân hai nước sinh sống, học tập, đầu tư và kinh doanh tại mỗi nước. Tại các diễn đàn nghị viện đa phương, hai bên hợp tác chặt chẽ, phát huy cơ chế phối hợp như Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU); ủng hộ lập trường của nhau về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Tiếp nối quan hệ hợp tác thời gian qua, chuyến thăm Cộng hòa Đông Uruguay sắp tới của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ không chỉ thúc đẩy quan hệ hai nước nói chung, quan hệ nghị viện song phương nói riêng mà còn có điểm nhấn nghị viện đa phương với cuộc hội đàm giữa Chủ tịch Quốc hội Việt Nam với Chủ tịch nghị viện khối MERCOSUR và các Phó Chủ tịch đại diện cho các nước thành viên của khối này (Uruguay là nơi đặt trụ sở Nghị viện chung của khối MERCOSUR).