Tăng tuổi nghỉ hưu: Lộ trình phù hợp

Xu thế tất yếu

Phương án tăng tuổi nghỉ hưu được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) đưa vào nội dung của Dự án sửa đổi bộ Luật Lao động năm 2012, sẽ được Chính phủ trình Quốc hội vào năm 2019. Hiện, Bộ LĐ-TB&XH đưa ra 2 phương án đề xuất. Phương án 1, từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, mỗi năm tăng 3 tháng đối với nam cho đến khi đạt tuổi 62, mỗi năm tăng 6 tháng đối với nữ cho đến khi đạt tuổi 60. Theo đó, tuổi nghỉ hưu của nam sẽ đạt 62 vào năm 2028 và nữ đạt tuổi 60 vào năm 2030. Phương án 2, từ năm 2021, thực hiện điều chỉnh tuổi nghỉ hưu, mỗi năm tăng 3 tháng đối với nam cho đến khi đạt tuổi 62, mỗi năm tăng 4 tháng đối với nữ cho đến khi đạt tuổi 60. Tuổi nghỉ hưu của nam sẽ đạt 62 vào năm 2028 và nữ đạt 60 vào năm 2035.

Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Doãn Mậu Diệp phân tích, tăng tuổi hưu là xu thế chung trong bối cảnh già hóa dân số. Hiện, hầu hết các nước trên thế giới đều đã có kế hoạch điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu. Thậm chí, các nước trong khu vực như Indonesia đang trong lộ trình điều chỉnh tuổi nghỉ hưu từ 55 lên 65; Malaysia từ 60 lên 65 tuổi, Hàn Quốc dự kiến tăng từ 62 lên 65 tuổi… Khả năng thiếu hụt lao động sẽ diễn ra trong tương lai không xa nếu không tính toán và điều chỉnh tuổi nghỉ hưu kịp thời. Đánh giá về tăng tuổi nghỉ hưu, ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề Xã hội của Quốc hội - cho rằng, việc nâng tuổi hưu đồng nghĩa với việc người lao động phải đóng tiền bảo hiểm xã hội (BHXH) cao, quỹ lương hưu an toàn, tiền lương hưu cao, bảo đảm cuộc sống tốt hơn cho người về hưu.

Gắn với tăng trưởng kinh tế

Về lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu, nhiều ý kiến cho rằng, cần thực hiện phù hợp với các yếu tố tăng trưởng kinh tế gắn với giải quyết bài toán về việc làm và thất nghiệp; sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực; trình độ kỹ thuật và công nghệ áp dụng vào sản xuất; quy mô, chất lượng và cơ cấu dân số; cân đối Quỹ BHXH trong dài hạn; xu hướng già hóa dân số, tính chất, loại hình lao động và giữa các ngành nghề, lĩnh vực. Đặc biệt, việc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu cần có tầm nhìn dài hạn nhưng phải được thực hiện sớm và tiến hành theo lộ trình, không tạo sốc cho thị trường lao động.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, điều chỉnh tuổi nghỉ hưu bắt đầu từ năm 2021 là hợp lý vì thời điểm này gắn với cải cách BHXH và cải cách chính sách tiền lương, nhưng lộ trình và bước đi phải bảo đảm yếu tố bình đẳng giới. Nếu không giải quyết được vấn đề tuổi hưu, sẽ gặp khó khăn về nguồn nhân lực của đất nước trong tương lai. “Cách đi và hướng đi, nhóm tuổi cần tính toán cẩn thận. Nên lấy ý kiến người lao động theo hướng không tập trung ở một nhóm mà lấy đồng đều ở các nhóm lao động” - ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.Ngoài việc nâng tuổi nghỉ hưu, Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH cũng sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 xuống 15 năm và 10 năm với mức hưởng phù hợp. Đánh giá về điều chỉnh này, Thứ trưởng Doãn Mẫu Diệp cho hay, quy định về thời gian tối thiểu để nhận lương hưu giảm xuống không hề ảnh hưởng đến khả năng cân đối của Quỹ BHXH như một số ý kiến lo ngại, vì nguyên tắc BHXH là mức hưởng được tính toán phù hợp với mức đóng và thời gian đóng.