Sửa đổi, bổ sung Luật Điện lực cần bảo đảm thận trọng, chặt chẽ

Ngày 4/1, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày trước Quốc hội Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số quy định của 8 luật. Cụ thể các luật này bao gồm: Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật xuất phát từ yêu cầu thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng, hoàn thiện pháp luật nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội, nhất là trong điều kiện vừa phòng, chống dịch COVID-19, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời, để đáp ứng yêu cầu phát sinh từ thực tiễn liên quan tới hoạt động đầu tư, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp; công tác bảo vệ an ninh mạng; thi hành án dân sự; thực hiện chính sách xã hội hóa đầu tư vào hệ thống truyền tải điện quốc gia; khuyến khích đầu tư sản xuất và sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường.

Đáng chú ý, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các bộ luật liên quan tới các mảng kinh tế được đặc biệt quan tâm. Đơn cử, về Luật Điện lực, Bộ trưởng Lê Thành Long cho hay, Điều 5 dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 4 Luật Điện lực theo hướng quy định nhà nước độc quyền trong "vận hành lưới điện truyền tải, trừ lưới điện do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng".

Theo tờ trình, Nhà nước thu hút mọi thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải trừ các dự án lưới điện do nhà nước đầu tư được xác định trong quy hoạch phát triển điện lực quốc gia theo từng thời kỳ". "Các tổ chức hoạt động điện lực và sử dụng điện đáp ứng các điều kiện, tiêu chuẩn kỹ thuật được quyền đấu nối vào lưới điện do thành phần kinh tế đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải thực hiện theo đúng quy hoạch phát triển điện lực"- Tờ trình nêu cụ thể.

Thẩm tra sửa đổi Luật này này, theo ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế, quy định về quản lý, vận hành lưới truyền tải như tại dự thảo luật sửa đổi chưa chặt chẽ. Ông phân tích, lưới điện truyền tải do các thành phần kinh tế ngoài nhà nước đầu tư xây dựng nhưng có vai trò quan trọng với an toàn hệ thống điện quốc gia thì Nhà nước cần vận hành.

Mặt khác, dự thảo luật chưa nêu được tinh thần, đảm bảo yếu tố "độc lập" trong vận hành lưới điện truyền tải "dưới sự kiểm soát của Nhà nước", như tại Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị. Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế nói, Chính phủ cần quy định cụ thể, phù hợp hơn.

Đa số ý kiến Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (cơ quan chịu trách nhiệm thẩm tra về nội dung) tán thành với quan điểm trước mắt cần sửa đổi, bổ sung một số điều liên quan đến truyền tải điện tại Luật Điện lực; việc sửa đổi, bổ sung Luật cần bảo đảm thận trọng, chặt chẽ. Bên cạnh đó, phải đẩy nhanh tiến độ sửa đổi tổng thể Luật Điện lực, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với các quy định có liên quan trong Luật.

Về thu hút các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng lưới điện truyền tải, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị Chính phủ đẩy nhanh tiến độ ban hành Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 để giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực truyền tải điện. Đồng thời, trong Quy hoạch điện cần xác định 2 danh mục dự án do Nhà nước đầu tư xây dựng và do tư nhân đầu tư xây dựng.

Liên quan tới quyền đấu nối vào đường dây truyền tải do tư nhân đầu tư, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế cho rằng nên đưa vào là quyền, nghĩa vụ của đơn vị truyền tải điện.

Góp ý về việc cho tư nhân tham gia đầu tư lưới truyền tải, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, cần làm rõ giá điện, các chi phí liên quan tới truyền tải điện và việc bàn giao lưới truyền tải ra sao sau khi nhà đầu tư tư nhân đầu tư, xây dựng xong. Việc này chưa được làm rõ trong lần sửa đổi Luật Điện lực lần này.

Ở điểm này, Uỷ ban Kinh tế nêu, Chính phủ cần có phương án sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn liên quan về giá, phí. Hồ sơ này cần được gửi kèm với dự án luật sửa đổi trình Quốc hội.

Riêng về bàn giao lưới truyền tải điện sau khi tư nhân đã đầu tư, ông Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ sớm tháo gỡ vướng mắc trong nhận tài sản, hoạch toán chi phí tài sản bàn giao giữa doanh nghiệp nhà nước và tư nhân.