Quyết liệt trong công tác quản lý an toàn thực phấm

Đoàn giám sát của Quốc hội giám sát công tác đảm bảo ATTP tại chợ đầu mối phía Nam - quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội

Quyết liệt trong kiểm tra, giám sát

Theo bà Nguyễn Kiều Oanh, Hoàng Mai là quận cửa ngõ phía Nam của thành phố Hà Nội, tập trung nhiều tuyến giao thông, chợ đầu mối, các bến bãi, kho tàng - là nơi tập kết, trung chuyển hàng hóa, trong đó có thực phẩm. Trên địa bàn quận hiện có 15 chợ, gồm 01 chợ đầu mối và 14 chợ dân sinh, trong đó 9 chợ hạng 3 và 6 chợ tạm chưa được phân hạng. Các mặt hàng thực phẩm kinh doanh tại các chợ rất đa dạng, từ thủy hải sản tươi sống, thịt gia súc, gia cầm, trứng, rau củ quả, thức ăn chín...

Ngoài ra, toàn quận có khoảng 40 vạn dân với tập quán kinh doanh nhỏ lẻ, bám đường, bám phố nên đã hình thành một số chợ tự phát, lấn chiếm lòng, lề đường gây khó khăn trong công tác quản lý, tiềm ẩn nguy cơ mất vệ sinh ATTP và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của nhân dân

Trước thực tế đó, thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về ATTP và chỉ đạo của UBND thành phố thời gian qua, Hoàng Mai đã quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp quản lý, kiểm tra, xử lý.

Cụ thể, để đảm bảo thực phẩm an toàn cho các bếp ăn tập thể, bếp ăn trường học, ngay từ năm 2013, trên cơ sở Thông tư 15-TT-BCT của Bộ Y tế, UBND quận đã thành lập tổ liên ngành khảo sát thực tế, thẩm định, đánh giá đối với các tổ chức, cá nhân đủ điều cung cấp thực phẩm và sau đó thông tin đến các bếp ăn tập thể biết để hợp tác mua bán thực phẩm, đảm bảo ATTP. Giữa năm 2016, UBND quận tiếp tục tái thẩm định các đơn vị trước đó và bổ sung thêm các đơn vị khác để vừa đảm bảo các đơn vị có đủ điều kiện kinh doanh thực phẩm vừa đảm bảo tính cạnh tranh trên thị trường.

“Hiện gần 50 trường công lập trên địa bàn đã ký hợp đồng mua bán thực phẩm đảm bảo an toàn từ các đơn vị nói trên” - bà Oanh nói và cho biết thêm, tiếp theo thành công này, UBND quận cũng vừa tổ chức kiểm định điều kiện sản xuất đối với các đơn vị sản xuất, cung cấp nước uống trên địa bàn quận.

Trong năm 2016, tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước về ATTP, UBND quận đã ban hành hàng loạt văn bản, kế hoạch và triển khai thực hiện tốt công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát và xử lý các vị phạm về ATTP trong sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn.

Điển hình như trong tháng 3/2016, UBND quận phối hợp với Chi cục quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tổ chức 3 hội nghị tuyên truyền kiến thức chung về ATTP cho 300 người tiêu dùng trên địa bàn một số phường; Tháng 4/2016, tổ chức phát tờ rơi tuyên truyền kiến thức chung về ATTP, các về quy định điều kiện đảm bảo ATTP đối với chợ đầu mối, đấu giá nông sản và quy định điều kiện chung đảm bảo ATTP cho cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản; nhân sự làm việc tại hơn 400 bếp ăn tập thể trên địa bàn đã được tập huấn, xác nhận kiến thức về ATTP và cam kết ATTP.

Đặc biệt, tháng 8/2016, UBND quận đã chỉ đạo tăng cường công tác quản lý nhà nước về ATTP tại các chợ trên địa bàn quận, trong đó yêu cầu niêm yết công khai Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm hoặc Giấy cam kết đảm bảo ATTP tại địa điểm kinh doanh. “Trường hợp khi kiểm tra, các cơ sở, cá nhân không có hoặc không niêm yết công khai các loại giấy tờ nói trên thì trưởng đơn vị quản lý chợ phải chịu trách nhiệm trước UBND quận” – bà Oanh cho biết.

Trong dịp cuối năm 2016 và Tết Nguyên đán 2017, UBND quận cũng đã ban hành Kế hoạch số 50/KH-BCD 389/HM ngày 11/11/2016 về kiểm tra kho tàng, bến bãi, điểm tập kết hàng hóa trên địa bàn quận với mục tiêu phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng hóa vi phạm ATTP.

Còn nhiều khó khăn

Tuy nhiên, bà Nguyễn Kiều Oanh cũng thẳng thắn thừa nhận, tình trạng mua bán, sử dụng các chất phụ gia, chất bảo quản, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm không rõ nguồn gốc, ngoài danh mục cho phép sử dụng vẫn còn diễn ra ở các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, chế biến thủ công. Bên cạnh đó, việc kiểm soát, ngăn chặn các sản phẩm thực phẩm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm an toàn thực phẩm chưa được tiến hành thường xuyên.

Nguyên nhân, theo bà Oanh, trước hết do ý thức của người sản xuất, chế biến, kinh doanh còn nhiều hạn chế và cũng không tránh khỏi trường hợp nhiều cơ sở, cá nhân cố tình sử dụng chất cấm, hoặc kinh doanh, buôn bán thực phẩm không an toàn để trục lợi.

Trong khi đó, nguồn nhân lực chịu trách nhiệm kiểm tra ATTP ở cơ sở, nhất là ở cấp phường chủ yếu là kiêm nghiệm, thiếu trang thiết bị, phương tiện hỗ trợ, đặc biệt là các máy test nhanh thực phẩm.

Bà Nguyễn Kiều Oanh – Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai: Phòng Y tế quận - cơ quan thường trực của UBND quận về công tác ATTP với rất nhiều chức năng, nhiệm vụ nhưng cũng chỉ có 6 biên chế.

“Hiện mỗi phường chỉ có 1 cán bộ làm công tác quản lý ATTP” - bà Oanh nói và cho biết thêm, ngay ở cấp quận, dù Phòng Y tế - cơ quan thường trực của UBND quận về công tác ATTP với rất nhiều chức năng, từ tham mưu cho UBND quận về công tác phòng chống dịch bệnh, công tác hành nghề y dược tư nhân, công tác quân, dân y; công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu đến công tác ATTP... nhưng cũng chỉ có 6 biên chế.

Hơn nữa, hiện ở cấp phường chưa có nguồn kinh phí dành riêng cho công tác kiểm tra về ATTP mà sử dụng nguồn ngân sách chi thường xuyên, trong khi đó, chi phí xét nghiệm mẫu thực phẩm thường khá lớn nên công tác kiểm tra hiện chủ yếu được thực hiện bằng cảm quan.

“Đặc biệt, chế tài xử lý đối với các hành vi vi phạm về ATTP còn rất thấp, không có tính răn đe” - bà Oanh nói và dẫn chứng, với mức phạt vài trăm nghìn đồng cho một lỗi vi phạm nên không ít trường hợp đối tượng vi phạm tái phạm nhiều lần.

Về chợ đầu mối phía Nam, bà Oanh cho biết, từ năm 2008, chợ được giao cho Tổng Công ty Thương mại Hà Nội quản lý nên gây khó khăn trong công tác quản lý nhà nước, đầu tư, nâng cấp hạ tầng, công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong ATTP. Đề nghị chuyển giao về UBND quận quản lý để tiến tới thực hiện xã hội hóa đầu tư xây dựng hình thành chợ và trung tâm thương mại tại địa điếm này để đảm bảo công tác quản lý chung, trong đó có quản lý về ATTP.

Một khó khăn lớn nữa được lãnh đạo UBND quận Hoàng Mai nêu ra với Đoàn giám sát là, từ tháng 7/2016, Luật Thú y có hiệu lực thay thế cho Pháp Lệnh thú y, trong đó quy định, gia súc, gia cầm được giết mổ tại lò mổ thì phải nộp phí kiểm soát giết mổ. Tuy nhiên, còn một lượng không nhỏ gia súc, gia cầm không được giết mổ tại lò giết mổ tập trung nên không chỉ không thu được phí quản lý mà còn không kiểm soát được vệ sinh ATTP.

Phát biểu tại buổi giám sát, ông Phùng Đức Tiến đánh giá cao công tác bảo đảm ATTP trên địa bàn quận Hoàng Mai, tuy nhiên, quận cần tiếp tục chỉ đạo và tổ chức thực hiện việc kiểm soát, truy xuất nguồn gốc thực phẩm.

“Hiện nay, việc kiểm soát mới chỉ thực hiện được ở những cơ sở kinh doanh lớn. Còn với những cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ vẫn khó kiểm soát” - ông Tiến nhận xét.

Ngoài ra, ông Phùng Đức Tiến cũng yêu cầu, việc sản xuất, nuôi trồng trên địa bàn quận cần được tổ chức lại tốt hơn, theo chu trình khép kín, tránh manh mún để kiểm soát được chất lượng, không vì lợi ích trước mắt mà cần vì mục tiêu lâu dài, hướng đến việc xây dựng nền nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch...

Theo ông Tiến, trên cơ sở kết quả giám sát và những kiến nghị, đề xuất của UBND quận Hoàng Mai, Đoàn giám sát sẽ tổng hợp, báo cáo Quốc hội và có ý kiến với các cơ quan hữu quan xem xét, giải quyết trong thời gian tới.