Người phụ nữ Tày tiên phong làm du lịch cộng đồng ở vùng cao Bắc Hà

Hơn 3 năm qua, ngôi nhà du lịch cộng đồng mang tên “Bản Liền Pinehomestay” của gia đình chị Vàng Thị Thông, thôn Đội 3, xã Bản Liền, huyện Bắc Hà đã trở nên gần gũi, quen thuộc, yêu mến với khách du lịch trong nước và quốc tế và trở thành điểm đến hấp dẫn ở miền cao nguyên trắng Bắc Hà. Để tạo dựng nên thành quả này, người phụ nữ dân tộc Tày - Vàng Thị Thông đã vượt qua mặc cảm, định kiến, mạnh dạn học hỏi và khởi nghiệp thành công.

Trở lại xã vùng cao Bản Liền những ngày đầu tháng 8, chiêm ngưỡng màu xanh tươi trẻ của rừng chè, nương đồi, ruộng lúa xanh lá, ấn tượng ngay cửa ngõ vào xã thuộc địa bàn thôn Đội 3 đã hình thành lên bản Tày làm du lịch cộng đồng là những biển hiệu độc đáo, đẹp mắt, những ngôi nhà sàn truyền thống mái cọ nằm ở vị trí thuận lợi trên đoạn đường vào xã, trong lòng thung lũng nhỏ; có rừng cọ, đồi chè, ruộng bậc thang, gần gũi thiên nhiên tươi đẹp, nên thơ... Nổi bật hơn cả là ngôi nhà du lịch cộng đồng mang tên “Bản Liền Pinehomestay” của gia đình chị Vàng Thị Thông được ca ngợi là người phụ nữ đi tiên phong làm du lịch cộng đồng thành công.

Trong câu chuyện cởi mở, chị Thông kể câu chuyện khởi nghiệp làm du lịch cộng đồng homestay mới mẻ. Trước đây, cũng như bao gia đình người Tày khác ở xã vùng cao Bản Liền, tài sản chính bao đời nay cha ông để lại, chia cho các cặp vợ chồng ra ở riêng là những nương, đồi chè tuyết Shan và nương lúa nương, ruộng lúa nước. Tuy nhiên làm lụng vất vả cũng chỉ đủ ăn.

Từ năm 2004 có Hợp tác xã Chè thành lập tại địa phương thu mua chè cho dân cũng đỡ phần nào song chỉ thực sự khá hơn khi huyện Bắc Hà phối hợp với Trung tâm Khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Lào Caithực hiện Dự án xây dựng mô hình thâm canh chè theo hướng hữu cơ, liên kết theo chuỗi giá trị tại tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2020 - 2022. Mô hình được triển khai trên diện tích 20ha, với sự tham gia của 70 hộ dân thuộc xã Bản Liền và xã Tả Củ Tỷ, huyện Bắc Hà. Sau 3 năm triển khai, các hộ tham gia mô hình đã có chuyển biến, nhận thức tốt trong áp dụng quy trình sản xuất chè hữu cơ. Chè Bản Liền là niềm tự hào của Bắc Hà và là sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của Lào Cai tìm được chỗ đứng ở Mỹ và châu Âu.

Gia đình chị Thông cũng tham gia dự án và trở thành tổ viên của Hợp tác xã Chè Bản Liền. Chị chia sẻ: "Tham gia dự án, gia đình tôi và các hộ trồng chè được hỗ trợ giống, phân bón hữu cơ, kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hái sản phẩm. Với 5ha đồi chè, gia đình tôi đã cải tạo, đốn tỉa, trồng mới và tuân thủ đúng quy định chăm sóc, thu hái, sản xuất chè hữu cơ. Mấy năm gần đây ngoài bán cho Hợp tác xã, nhà tôi chế biến chè đen, chè ống lam phục vụ khách du lịch đến với gia đình. Nhờ dự án khuyến nông, trồng chè hữu cơ gắn với du lịch. gia đình tôi và bà con đã có cuộc sống ổn định".

Thành công nổi bật trong hơn 3 năm khó khăn do ảnh hưởng của đại dịch Covid- 19 mà gia đình chị Thông gây dựng lên ngôi nhà du lịch cộng đồng mang tên Bản Liền Pinehomestay, trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách - mô hình điểm tiêu biểu ở vùng cao Bắc Hà.

Đưa chúng tôi thăm thú toàn cảnh ngôi nhà, chị Thông kể, từ tháng 7/2019 đến nay, dự án Great thúc đẩy bình đẳng giới thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch triển khai tại huyện Bắc Hà, trong đó có xã Bản Liền chính là cơ hội đổi đời cho gia đình. Gia đình chị đã được tập huấn kỹ năng du lịch cộng đồng, được hỗ trợ vay vốn mỗi hộ 50 triệu đồng để đầu tư, còn vay thêm 50 triệu đồng nguồn vốn ưu đãi ngân hàng chính sách xã hội huyện để đầu tư phát triển mô hình homestay này.

Đến nay gia đình chị đã có cơ sở lưu trú, gồm 01 nhà sàn mái cọ truyền thống có thể đón khoảng 50 khách ăn trưa và đón khoảng 20 khách nghỉ qua đêm và 01 ngôi nhà trình tường mái cọ mới hoàn thiện tháng 6/2023 đầu tư thành phòng Vip phục vụ 01 gia đình lưu trú. Suốt hơn 3 năm qua, gia đình vừa giữ nhà, giữ nghề làm du lịch, vừa học hỏi kinh nghiệm và tiếp thu chia sẻ của du khách để hoàn thiện ngôi nhà homestay của mình.

Bắt đầu từ con số 0, gia đình chị Vàng Thị Thông đã bắt tay vào làm những công đoạn cơ bản nhất, như cải tạo nhà cửa, di dời chuồng trại ra xa nhà, xây thêm nhà tắm và nhà vệ sinh, đào ao thả cá chép, trồng hoa quanh nhà và chiếc ao nhỏ, trồng mấy nương ruộng lúa nếp, chăn nuôi lợn, gà, vịt đặc sản, trồng các loại rau theo mùa để phục vụ bữa ăn cho du khách khi đến nhà, làm các sản phẩm chè Shan tuyết phục vụ du lịch... Ngoài ra gia đình chị còn đầu tư nuôi 6 con trâu, ngựa, trong đó có 03 con ngựa bạch, phục vụ du khách check in, chụp ảnh và từng bước học làm quen với cách đón khách, phục vụ khách.

Mỗi mùa, du khách đến với Bản Liền Pinehomestay được hướng dẫn những hoạt động khám phá, từ ngắm rừng cọ, đồi chè, ruộng bậc thang mùa nước đổ đến trở về tuổi thơ bên ruộng lúa chín vàng hay cắm trại trên đỉnh đồi chè Shan tuyết, câu cá bên dòng suối nhỏ… hoàn toàn phù hợp với những người yêu thiên nhiên, thích những hoạt động ngoài trời. Du khách đến đây có thể trải nghiệm đắm chìm trong không gian chầm chậm, ngồi nhâm nhi chén chè Shan tuyết thơm nồng mang đậm hương vị của vùng cao.

Đặc biệt gia đình chị Thông đã cùng các hộ làm homestay trong xã và nhiều bạn trẻ người dân tộc Tày, Mông đã tìm về với văn hóa truyền thống để vừa khai thác phục vụ du lịch, vừa bảo tồn những nét đẹp của cha ông để lại. Chị Thông cho biết mình cũng là một thành viên trong tổ làm nón lá cọ, đội múa xòe dân tộc Tày ở Bản Liền, một đội văn nghệ khá nổi tiếng đối với khách du lịch tham quan chợ đêm Bắc Hà, đến mức đã có nhiều người, đoàn khách xuống Bản Liền du lịch, lưu trú qua đêm, đặt dịch vụ văn nghệ do Đội văn nghệ Bản Liền biểu diễn, vừa thu hút thêm khách, chị em phụ nữ trong xã lại có thêm thu nhập và ý thức lưu giữ, truyền dạy lại cho con em mình.

Với không gian rộng, thoáng đãng, rừng cọ, đồi chè, ruộng bậc thang mùa nước đổ, lúa chín vàng; nhiều cây xanh, Bản Liền Pinehomestay hoàn toàn phù hợp với những người yêu thiên nhiên, thích những hoạt động ngoài trời. Du khách đến đây có thể trải nghiệm các hoạt động: Cắm trại trên đỉnh đồi chè Shan tuyết, câu cá… hay có thể đắm chìm trong không gian chầm chậm, ngồi nhâm nhi chén chè Shan tuyết thơm nồng mang đậm hương vị của vùng cao.

Với nghị lực vượt khó trong bối cảnh dịch bệnh Covid- 19 ảnh hưởng tới ngành du lịch, vừa học, vừa làm, tiếp thu ý kiến đóng góp của du khách, đến nay ngôi nhà du lịch cộng đồng mang tên Bản liền Pinehomestay của gia đình chị Vàng Thị Thông đã trở thành điểm đến hấp dẫn, gần gũi của du khách. Với sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, các cấp, các ngành, chính quyền địa phương xác định phát triển du lịch nông nghiệp bền vững là mũi nhọn giảm nghèo của địa phương, mô hình du lịch của gia đình chị Thông cùng 4 hộ khác là 5 hộ tiên phong đầu tiên làm du lịch cộng đồng ở Bản Liền đã và đang được nhiều đoàn tham quan của các tỉnh miền núi phía Bắc, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai và Hội Phụ nữ xã biểu dương, tổ chức cho hội viên thăm quan, học tập, nhân rộng, góp phần phát triển du lịch nông nghiệp bền vững.

Nhờ tham gia dự án Great thúc đẩy bình đẳng giới thông qua nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất nông nghiệp và phát triển du lịch, lại tích cực học hỏi, chủ động khai thác nét văn hóa truyền thống dân tộc Tày; kết hợp hài hòa phát triển du lịch nông nghiệp bền vững thông qua việc tham gia dự án khuyến nông cải tạo phát triển đồi chè Shan tuyết cổ thụ hữu cơ trở thành điểm trải nghiệm lý thú… ngôi nhà du lịch cộng đồng mang tên Bản Liền Pinehomestay của gia đình chị Vàng Thị Thông đã và đang trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách. Trên hết, mô hình mới này trở thành điểm sáng tham quan, học tập, nhân rộng góp phần giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới vùng cao ngày một khởi sắc trù phú, thanh bình, nên thơ, đáng sống.