Ngày này năm xưa 1/8: Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo; Quốc hội phê chuẩn thành lập Bộ Vật tư

Chuyên mục “Ngày này năm xưa” Báo Công Thương tổng hợp, giới thiệu những sự kiện ngày 1/8 trong nước và ngành Công Thương; các sự kiện quốc tế và sự kiện về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Sự kiện trong nước và ngành Công Thương

Ngày 1/8/1930, nhân dịp kỷ niệm Ngày quốc tế đấu tranh chống chiến tranh đế quốc, bảo vệ hòa bình, Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam đã xuất bản tài liệu mang tên “Ngày quốc tế đỏ 1/8”. Ngay sau khi phát hành, tài liệu đã tạo được tiếng vang lớn, có sức cổ vũ mạnh mẽ quần chúng cách mạng nước ta đứng lên đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc, chống áp bức, bóc lột, phản đối chiến tranh xâm lược, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc.

Đánh giá cao sự kiện lịch sử có ý nghĩa đặc biệt này, năm 2000, Bộ Chính trị (khóa VIII) quyết định lấy ngày 1/8 hằng năm làm Ngày truyền thống công tác tư tưởng - văn hóa của Đảng. Năm 2007, sau khi hợp nhất Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương và Ban Khoa giáo Trung ương thành Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) quyết định lấy ngày 1/8 hằng năm làm Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng.

93 năm qua, ngành Tuyên giáo và công tác tuyên giáo trở thành bộ phận không thể tách rời, luôn gắn bó sâu sắc với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Những thắng lợi vĩ đại mà Đảng và nhân dân ta đã đạt được trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước cũng như trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc đều có sự đóng góp to lớn của ngành Tuyên giáo và công tác tuyên giáo của Đảng.

Đặc biệt là từ năm 1986, Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, với chức năng là một bộ phận quan trọng của công tác xây dựng Đảng, tham mưu giúp các cấp ủy đảng trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, về chủ trương, quan điểm và chính sách của Đảng trong lĩnh vực tuyên truyền, lý luận chính trị, lịch sử Đảng, báo chí, xuất bản, văn hóa, văn nghệ, thông tin đối ngoại, khoa giáo, công tác tuyên giáo đã đồng hành cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân thực hiện sự nghiệp đổi mới và đã đạt được những thắng lợi bước đầu. Sự đóng góp của công tác tuyên giáo được thể hiện trên nhiều mặt, nhiều lĩnh vực nổi bật, đó là tạo sự thống nhất về nhận thức, tư tưởng và hành động trong toàn Đảng, sự đồng thuận trong nhân dân để thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới đất nước và hội nhập quốc tế; củng cố niềm tin, niềm tự hào về Đảng, về đất nước và con người Việt Nam; nâng cao uy tín và vị thế của đất nước; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thời gian qua, Ban Tuyên giáo Trung ương đã phối hợp hiệu quả với Bộ Công Thương để phản ánh kịp thời công tác điều hành của Bộ về bảo đảm cung cầu, phát triển thị trường trong nước; công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn lậu, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, gian lận thương mại;.... Đồng thời, tăng cường phổ biến thông tin về các hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế, các cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia và ký kết; hoạt động phòng vệ thương mại bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các ngành sản xuất, xuất khẩu; hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; phối hợp tổ chức các chương trình cung cấp thông tin cơ bản về phòng vệ thương mại cho các cơ quan báo chí...

Ngày 1/8/1969, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn việc thành lập Bộ Vật tư (nay là Bộ Công Thương) trên cơ sở bộ máy của Tổng cục Vật tư; tiếp đó, ngày 19/8/1969, Hội đồng Chính phủ ra Quyết định số 146/CP quy định chức năng và bộ máy của Bộ này. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với ngành Vật tư trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước và đảm bảo đời sống sản xuất cho nhân dân. Bình quân mỗi năm trong giai đoạn này, Bộ Vật tư cung ứng khoảng 1.500 xe vận tải các loại, có năm tới 7.000 xe (thời kỳ 1961 - 1964 chỉ cấp khoảng 100 xe một năm) cùng với hàng chục vạn tấn xăng dầu, hàng vạn tấn kim khí, hàng vạn tấn hóa chất, hàng vạn km cáp các loại và hàng nghìn máy móc thiết bị… phục vụ sản xuất và chiến đấu.

Ngày 1/8/1955, đường liên vận quốc tế Hà Nội - Bắc Kinh - Moscow - Berlin chính thức khai thông, trung tuần tháng 8/1955 chuyến tàu liên vận quốc tế Bắc Kinh - Hà Nội đưa những hành khách đầu tiên về đến ga Hà Nội. Trước đó, ngày 19/7/1955, Hội nghị liên vận 10 nước xã hội chủ nghĩa (OSZD) họp ở Berlin (Đức) thống nhất kết nạp Đường sắt Việt Nam là thành viên.

Ngày 1/8/2001, Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương) ban hành Quyết định số 815/2001/QĐ-BTM về việc ban hành bản quy định về thực hiện thí điểm dịch vụ trung chuyển container tại cảng Bến Nghé TP. Hồ Chí Minh.

Ngày 1/8/2001, Bộ Công nghiệp (nay là Bộ Công Thương) ban hành Quyết định số 38/2001/QĐ-BCN về việc quy định chức năng, nhiệm vụ cho Viện Cơ khí Năng lượng và Mỏ, đơn vị thành viên của Tổng công ty Than Việt Nam.

Ngày 1/8/2001, Bộ Công nghiệp ban hành Chỉ thị số 04/CT-KH về thực hiện các giải pháp giảm chi phí sản xuất nhằm nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp.

Ngày 1/8/2006, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 176/2006/QĐ-TTg về việc phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng quặng chì, kẽm giai đoạn 2006 - 2015, có xét đến năm 2020.

Ngày 1/8/2007, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 16-NQ/TW về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới.

Ngày 1/8/2007, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 18/2007/CT-TTg về một số biện pháp cấp bách kiềm chế tốc độ tăng giá thị trường.

Ngày 1/8/2007, Bộ Thương mại ban hành Quyết định số 1264/QĐ-BTM về việc ủy quyền cho Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại xác nhận hoặc không xác nhận việc đăng ký thực hiện khuyến mại, đăng ký tổ chức hội chợ, triển lãm thương mại thuộc thẩm quyền của Bộ Thương mại.

Ngày 1/8/2008, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 4231/QĐ-BCT về việc giao kế hoạch khoa học và công nghệ năm 2008 thuộc "Chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ trọng điểm quốc gia phát triển công nghiệp hoá dược đến năm 2020".

Ngày 1/8/2008, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 24/2008/QĐ-BCT về việc áp dụng chế độ cấp giấy phép nhập khẩu tự động đối với một số mặt hàng.

Ngày 1/8/2008, Bộ Tài chính ban hành Quyết định số 64/2008/QĐ-BTC sửa đổi mức thuế suất thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng sắt thép không hợp kim của Biểu thuế xuất khẩu.

Ngày 1/8/2011, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1294/QĐ-TTg về việc ban hành Danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm đến năm 2011.

Ngày 1/8/2011, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành Thông tư số 08/2011/TT-BKHĐT quy định nội dung Danh mục dịch vụ xuất, nhập khẩu Việt Nam.

Ngày 1/8/2012, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 4385/QĐ-BCT về việc công bố danh mục văn bản quy phạm pháp luật do Bộ Công Thương ban hành và liên tịch ban hành hết hiệu lực thi hành.

Ngày 1/8/2013, Bộ Công Thương ban hành Công văn số 6827/BCT-TTB về việc quy định chế độ báo cáo công tác thanh tra, khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng.

Ngày 1/8/2016, Bộ Công Thương ban hành Công điện số 7049 CĐ/BCT-PCTT về việc chuẩn bị ứng phó với cơn bão số 2 - Bão NIDA.

Ngày 1/8/2019, Bộ Công Thương ban hành Công văn số 5531/BCT-TTTN về việc điều hành kinh doanh xăng dầu.

Ngày 1/8/2022, Bộ Công Thương ban hành Công văn số 4479/BCT-TTTN về việc điều hành kinh doanh xăng dầu.

Ngày 1/8/2022, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 96/NQ-CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Ngày 1/8/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 919/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2021 - 2025.

Sự kiện quốc tế

Ngày 1/8/1774, nhà khoa học Anh Joseph Priestley khám phá khí oxy, chứng thực nguyên tố do nhà hóa học Đức - Thụy Điển Carl Wilhelm Scheele phát hiện từ trước đó.

Ngày 1/8/1885, ngày sinh nhà hóa học Hevesy. Ông sinh ra tại Budapest (Hungari) và qua đời ngày 5/7/1966, là người phát minh ra nguyên tố 72, là phốt pho 32. Ông được giải Nobel hóa học năm 1943.

Ngày 1/8/1894, chiến tranh Thanh - Nhật chính thức bùng nổ giữa nhà Thanh và Nhật Bản vì những mâu thuẫn tại Triều Tiên.

Sự kiện về Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ngày 1/8/1922, Báo “Le Paria” (Người Cùng Khổ) đăng 3 bài báo của Nguyễn Ái Quốc tố cáo cuộc sống xa hoa và tính cách khác thường của Vua Khải Định (bài “Sở thích đặc biệt”); thông qua cái chết của một nhân viên Sở Hỏa xa Nam Kỳ để lên án “Trong lúc ở Mácxây, người ta triển lãm cảnh phồn thịnh giả tạo của xứ Đông Dương thì ở An Nam đang có những người bị chết đói. Ở bên này, người ta ca tụng lòng trung thành, còn ở bên kia, người ta đang giết người!” (bài “Khai hóa giết người”); thuật lại vụ án binh lính Pháp hãm hiếp một bé gái và hai phụ nữ Việt Nam rồi giết hại, bài báo kết luận: “Chế độ thực dân, tự bản thân nó, đã là một hành động bạo lực của kẻ mạnh đối với kẻ yếu rồi. Bạo lực đó, đem ra đối xử với trẻ em và phụ nữ, lại càng bỉ ổi hơn nữa...” (bài “Phụ nữ An Nam và sự đô hộ của Pháp”).

Ngày 1/8/1941, Nguyễn Ái Quốc ra số báo “Việt Nam Độc Lập” đầu tiên nhằm tuyên truyền đường lối của Mặt trận Việt Minh đăng lời kêu gọi “Khuyên đồng bào mua báo Việt Nam Độc Lập” bằng bài văn vần:

“…Báo “Độc lập” hợp thời đệ nhất, / Làm cho ta mở mắt mở tai. / Cho ta biết đó biết đây, / Ở trong việc nước, ở ngoài thế gian: / Cho ta biết kết đoàn tổ chức. / Cho ta hay sức lực của ta / Cho ta biết chuyện gần xa. / Cho ta biết nước non ta là gì...”.

Ngày 1/8/1942, cũng trên báo này, đăng bài thơ “Nhóm Lửa” của Nguyễn Ái Quốc ví sự nghiệp cách mạng như việc nhóm lửa để có ngày:

“Lửa cách mạng sáng choang bờ cõi,

Chiếu lá cờ độc lập, tự do!”.

Ngày 1/8/1945, tại chiến khu Tân Trào, Đại đội Việt - Mỹ, đơn vị vũ trang hỗn hợp giữa 200 chiến sĩ Việt Minh và đơn vị “Con Nai” của tổ chức OSS được thành lập bước vào đợt huấn luyện sử dụng các loại vũ khí mới, để tổ chức chống phát xít Nhật.

Ngày 1/8/1949, Bác ra “Lời kêu gọi thi đua chuẩn bị tổng phản công” khẳng định: “Trong các việc thi đua ái quốc, cần phải nêu rõ tinh thần cần, kiệm, liêm, chính. Khẩu hiệu Thi đua ái quốc, hiện nay là: Tất cả để chiến thắng. Chiến thắng giặc thực dân. Chiến thắng giặc dốt. Chiến thắng giặc đói. Chiến thắng mọi tính xấu trong mình ta...”.

Ngày 1/8/1951, Bác viết lời điếu đồng chí Hồ Tùng Mậu với tình cảm “thân thiết hơn anh em ruột”: “Mất chú, đồng bào mất một người lãnh đạo tận tụy, Chính phủ mất một người cán bộ lão luyện, Đoàn thể mất một người đồng chí trung thành, và tôi mất một người anh em chí thiết. Mấy nguồn thương tiếc, cộng vào trong một lòng tôi!... Tôi lại hứa với chú: Toàn thể đồng sự và đồng chí sẽ cố gắng noi gương đạo đức cách mạng của chú, noi gương chú đó tận trung với nước, tận hiếu với dân”.

Ngày 1/8/1959, kết thúc chuyến thăm Liên Xô, khi máy bay bay ngang ngọn Thiên Sơn (Trung Quốc), Bác cảm tác một bài thơ chữ Hán và tự dịch:

“Xa trông cảnh đẹp núi Thiên San / Ráng đỏ vây quanh, tuyết trắng ngàn / Sáng dậy mặt trời như lửa tía / Muôn hào quang đỏ chiếu nhân gian”.

Ngày 1/8/1969, tiếp Thứ trưởng Bộ Văn hóa Hà Huy Giáp bàn về việc xuất bản sách “Người tốt việc tốt”, Bác căn dặn: “Đào tạo con người là vấn đề chiến lược, phong trào “Người tốt việc tốt” chính là một biện pháp quan trọng của chiến lược đào tạo con người đó”.