Năm 2021, kim ngạch xuất khẩu có thể đạt 313 tỷ USD

Theo Tổng cục Thống kê, ước tính tháng 8/2021 kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 26,2 tỷ USD, giảm 6% so với tháng trước và giảm 5,4% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 8 tháng năm 2021, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước tính đạt 212,55 tỷ USD, tăng 21,2% so với cùng kỳ năm trước. Hiện cả nước đã có 30 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD.

Hoạt động xuất khẩu hàng hóa 8 tháng đầu năm gặp nhiều khó khăn khi các địa phương phía Nam giãn cách kéo dài; các địa phương phía Bắc còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây lan dịch bệnh. Thống kê của Ban quản lý các khu công nghiệp và chế xuất TP Hồ Chí Minh, chỉ có khoảng 600 doanh nghiệp (DN) của thành phố tiếp tục hoạt động nhờ áp dụng chế độ này, là con số quá ít ỏi so với hàng chục nghìn DN của thành phố. DN ngừng hoạt động sẽ không đáp ứng được đơn hàng xuất khẩu. Ở phía Bắc, hiện nay vấn đề về tiêm vắc xin cho người lao động đang là khó khăn đối với DN. Những tỉnh như Bắc Ninh, Bắc Giang đang có nhu cầu triển khai nhanh việc tiêm chủng vì trong môi trường sản xuất tập trung, số lượng nhân công lớn như vậy tiềm ẩn nguy cơ rất lớn về dịch bệnh, nhất là khi biến chủng Delta có tốc độ lây lan rất nhanh.

Bộ Công Thương nhận định, xuất nhập khẩu hàng hóa từ nay đến cuối năm được dự báo đối diện với những thuận lợi và thách thức đan xen. Trong đó, dịch bệnh là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu sẽ phụ thuộc rất lớn vào tốc độ kiểm soát dịch bệnh.

Bên cạnh đó, thời điểm hiện tại, mặc dù công tác triển khai tiêm phòng vắc xin Covid-19 đã có những tín hiệu tích cực ở một số quốc gia, trong ngắn hạn dịch bệnh chưa thể được ngăn chặn hoàn toàn. Trên thế giới, dịch bệnh vẫn nghiêm trọng tại một số quốc gia châu Á như Ấn Độ, Nhật Bản, Đài Loan, Indonesia, Thái Lan… Trong nước, dịch bệnh lây lan nhanh tại một số địa phương như Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương và 16 tỉnh thành phía Nam (là các tỉnh trọng điểm xuất khẩu của cả nước) đã ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất phục vụ xuất khẩu, nhất là khi thời điểm hiện tại (quý II) là giai đoạn rất quan trọng để chuẩn bị các đơn hàng cuối năm.

Tuy nhiên, nhiều khu công nghiệp, nhà máy sản xuất lớn đang hoạt động cầm chừng hoặc ngừng hoạt động, đã ảnh hưởng rất lớn trong việc hoàn thành các đơn hàng đã ký kết. Trong ngắn hạn, tiến độ xuất khẩu phụ thuộc vào diễn biến phòng chống dịch và khôi phục lại hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp tại các tỉnh phía Nam. Nếu dịch bệnh sớm được kiểm soát, sản xuất, xuất khẩu được phục hồi mạnh mẽ sẽ dần cân bằng lại cán cân thương mại thâm hụt hiện nay.

Bên cạnh đó, nửa cuối năm 2021, nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng cao theo chu kì xuất nhập khẩu hàng hóa và tín hiệu phục hồi của cầu hàng hóa trên thị trường thế giới, đặc biệt đối với ngành điện tử, máy móc thiết bị, đồ gỗ, hàng dệt may và thủy sản. Các FTA, đặc biệt là CPTPP, EVFTA và UKVFTA đang dần được thực thi một cách toàn diện hơn, hiệu quả hơn, dự báo hoạt động xuất nhập khẩu sẽ tiếp tục khởi sắc.

Trên cơ sở sơ bộ tình hình xuất khẩu những tháng đầu năm, trường hợp dịch bệnh được kiểm soát, hoạt động sản xuất sớm được khôi phục trở lại, theo Bộ Công Thương, xuất khẩu cả năm 2021 ước đạt khoảng 313 tỷ USD, tăng khoảng 10,7% so với năm 2020, vượt mục tiêu Chính phủ giao (4-5%) và vượt mục tiêu Kế hoạch đề ra của Bộ Công Thương tại Quyết định số 163/BCT-KH ngày 19/1/2021 (4-5%).

Về cán cân thương mại, nếu dịch bệnh được kiểm soát trong Quý III, xuất khẩu sẽ được đẩy mạnh. Tuy nhiên theo chu kỳ, nhập khẩu quý IV thường tăng cao do đó dự kiến, năm 2021 có thể nhập siêu khoảng 2 tỷ USD.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương, khi dịch bệnh diễn biến căng thẳng ở phía Nam, Bộ Công Thương đã thành lập "Ban Chỉ đạo cung ứng hàng hóa, dịch vụ thiết yếu cho các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phía Nam trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp", sau này đổi tên thành "Ban Chỉ đạo cung ứng hàng hóa, dịch vụ thiết yếu và hỗ trợ duy trì sản xuất, kinh doanh cho các tỉnh, thành phố trên cả nước trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp". Ngay sau đó, Bộ đã thành lập Tổ công tác đặc biệt gồm đại diện các cục, vụ thuộc Bộ liên tục làm việc với các DN phía Nam, nắm bắt khó khăn và tham mưu Bộ để tham mưu với Chính phủ các giải pháp tháo gỡ khó khăn như: Vận chuyển hàng hóa thiết yếu; đề xuất tiêm vắc-xin cho đội ngũ vận chuyển, logistics; đề xuất tạo "luồng xanh" đường thủy; tháo gỡ khó khăn cho vận chuyển hàng hóa… Từ Tổ công tác đặc biệt miền Nam, hiện nay, Bộ Công Thương đã thành lập Tổ công tác đặc biệt miền Bắc và miền Trung. Các Tổ công tác đang tập trung tháo gỡ khó khăn để phục vụ sản xuất của DN, qua đó giúp lấy lại đà tăng trưởng trong sản xuất, đóng góp cho hoạt động xuất khẩu.

Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng liên tục tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối các DN trong bối cảnh dịch bệnh. Đồng thời, tích cực đưa hàng hóa tiêu thụ trên các nền tảng thương mại điện tử. Các hoạt động này đã giúp tiêu thụ rất tốt nông sản cho các địa phương: Bắc Giang, Hải Dương, Sơn La, các tỉnh, thành phố phía Nam… Các giải pháp này được kỳ vọng sẽ góp phần tháo gỡ khó khăn, giúp hoạt động xuất nhập khẩu khởi sắc hơn trong thời gian tới.

(Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ)