Máy biến áp 3 pha 500kV- 467MVA: Sản phẩm mang dấu ấn trí tuệ Việt

Báo cáo tại Hội nghị tổng kết công tác chế tạo, lắp đặt, vận hành máy biến áp 3 pha 500kV- 467MVA dự phòng cho Nhà máy Thủy điện Lai Châu và Sơn La, chiều ngày 8/12, tại Hà Nội, ông Bùi Phương Nam – Giám đốc Ban QLDA Điện 1 cho biết: Dự án NMTĐ Sơn La và Dự án NMTĐ Lai Châu là hai dự án thủy điện lớn nhất, thành công nhất của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong khoảng gần 20 năm trở lại đây. Đây là 02 dự án trên bậc thang thủy điện sông Đà với tổng công suất 3.600MW, do các kỹ sư, công nhân Việt Nam trực tiếp thiết kế, thi công và vận hành. Tính đến hết tháng 11/2021, 2 nhà máy đã đóng góp 112 tỷ kWh điện.

Tuy nhiên, trong các dự án này, chúng ta vẫn phụ thuộc nước ngoài đối với các thiết bị chính (tuabin, máy phát, máy biến áp, GIS). Với yêu cầu về an ninh năng lượng cũng như đảm bảo phát điện liên tục của NMTĐ Sơn La, Lai Châu; Bộ Công Thương, EVN đã nhận thấy sự cần thiết của việc đầu tư 01 máy biến áp nguồn dự phòng cho 2 nhà máy thủy điện này. Nhằm tạo điều kiện nâng cao năng lực của các đơn vị sản xuất trong nước có kinh nghiệm, thiết bị công nghệ, Chính phủ, Bộ Công Thương đã chỉ đạo EVN thực hiện cơ chế chỉ định thầu đối với gói thầu mua sắm máy biến áp dự phòng cho Nhà máy Thủy điện Sơn La – Lai Châu.

Dòng máy biến áp nguồn 3 pha điện áp siêu cao áp công suất lớn rất ít nước trên thế giới có công nghệ chế tạo. Tại Việt Nam, Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh (EEMC) là đơn vị đã từng sản xuất máy biến áp 500kV nhưng chỉ là máy biến áp 1 pha và là dòng máy biến áp truyển tải. Tuy nhiên, với sự tin tưởng và tinh thần hỗ trợ tối đa cho sự phát triển của đơn vị chế tạo thiết bị trong nước, EEMC đã được EVN lựa chọn là nhà thầu cung cấp, lắp đặt MBA dự phòng này. Đáp lại sự tin tưởng đó, sau hơn 3 năm nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, EEMC đã thành công trong việc lần đầu tiên sản xuất máy biến áp nguồn 3 pha 500kV, công suất 467MVA.

Báo cáo tại Hội nghị, lãnh đạo EEMC cho biết: Ngày 6/11/2020 máy biến áp được vận chuyển an toàn đến vị trí tổ máy số 3 Nhà máy Thủy điện Sơn La. Đến ngày 14/01/2021, toàn bộ công tác thí nghiệm hiệu chỉnh đã hoàn thành để máy biến áp được đóng điện thành công vào ngày 15/01/2021.

Ngày 22/2/2021 máy biến áp đã mang đầy tải 400MW của tổ máy 3, Nhà máy Thủy điện Sơn La. Các thông số vận hành khi mang đầy tải như nhiệt độ lớp dầy, nhiệt độ bối dây , nhiệt độ điểm hotspot, phân tích hàm lượng khí trong dầu tại các thời điểm sau 3 tháng vận hành, 6 tháng vận hành đều đạt yêu cầu, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế cao nhất đang áp dụng trên thế giới hiện nay.

Qua dự án này, lực lượng kỹ sư thiết kế và công nhân kỹ thuật của EEMC đã học hỏi được nhiều kinh nghiệm về quản lý, kỹ thuật, thiết kế, chế tạo sản phẩm kỹ thuật cao, qua đó làm chủ dây chuyền công nghệ, mở ra triển vọng mới trong việc sản xuất máy biến áp 500kV tại Việt Nam.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch HĐTV EVN Dương Quang Thành cho biết: Việc thiết kế, chế tạo, lắp đặt thành công MBA nguồn 3 pha 500kV-467MVA đầu tiên tại Việt Nam đã giúp tiết kiệm chi phí mua thiết bị nước ngoài, làm tăng hiệu quả đầu tư các dự án và tạo cơ sở vững chắc đối với sự vận hành an toàn, ổn định của NMTĐ Sơn La và Lai Châu, đồng thời cũng đánh dấu sự trưởng thành của ngành chế tạo thiết bị điện trong nước và thêm một lần nữa khẳng định chủ trương đúng đắn của Chính phủ, các bộ, ngành và EVN trong việc tập trung hỗ trợ phát triển các sản phẩm cơ-điện do Việt Nam tự sản xuất.

Trong quá trình vận chuyển, lắp đặt, thí nghiệm máy biến áp từ tháng 8/2020 đến nay, EVN đánh giá cao Ban QLDA Điện 1 cùng các đơn vị đã chủ động, khẩn trương thực hiện nhiệm vụ theo trách nhiệm và phối hợp tốt với EEMC để thực hiện các công việc an toàn, chính xác, tuân thủ các quy định của EVN và tiêu chuẩn, quy phạm hiện hành, đảm bảo điều kiện đóng điện vận hành MBA đúng tiến độ dự kiến. Đến nay, sau hơn 10 tháng đưa vào sử dụng, máy biến áp vận hành an toàn và ổn định.

Chủ tịch HĐTV EVN Dương Quang Thành yêu cầu yêu cầu Tổng công ty thiết bị điện Đông Anh tiếp tục phát huy năng lực và kinh nghiệm sẵn có, tận dụng tốt nguồn lực đã được Chính phủ hỗ trợ để có thể sản xuất tất cả các gam máy biến áp đang vận hành trên lưới điện truyền tải quốc gia, đóng góp lớn hơn nữa cho sự phát triển của ngành điện.

Việc EEMC chế tạo thành công máy biến áp nguồn 500kV – 467MVA đầu tiên tại Việt Nam là cơ sở để EEMC tiếp tục nghiên cứu phát triển sản phẩm mới và đặt quyết tâm thiết kế, chế tạo thành công máy biến áp 500kV – 900MVA.

Hiện EEMC đã được Bộ Khoa học và Công nghệ giao nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp nhà nước thiết kế chế tạo máy biến áp 500kV-900 MVA. Đây là dòng sản phẩm có ý nghĩa quyết định tới việc truyền tải điện an toàn liên tục trên hệ thống điện 500 kV Bắc – Nam. Để đảm bảo an ninh năng lượng, hạ giá thành sản phẩm nhập khẩu và sử dụng hiệu quả các nguồn lực mà Nhà nước đã đầu tư cho EEMC, Tổng Công ty Thiết bị điện Đông Anh kiến nghị EVN tạo điều kiện để EEMC sớm được cung cấp máy biến áp 500 kV-900 MVA cho lưới điện của EVN trong thời gian tới.