Mất ngủ vì ‘vàng đen’

Khoảng ba năm trước, giá tiêu luôn ở mức trên dưới 200.000 đồng/kg, có thời điểm cán mốc 250.000 đồng/kg. Do lời đậm nên nông dân tỉnh Gia Lai ào ạt mở rộng diện tích loại nông sản được ví là “vàng đen” này và diện tích quy hoạch hồ tiêu bị phá vỡ nặng nề.

Cụ thể, theo quy hoạch, diện tích hồ tiêu của tỉnh Gia Lai đến năm 2015 là 6.000ha, tầm nhìn đến năm 2020 vẫn giữ ổn định con số này. Thế nhưng đến thời điểm hiện tại, diện tích hồ tiêu của tỉnh này đã lên đến 16.000ha và nhiều khả năng con số thực tế còn lớn hơn.

Anh Huỳnh Xuân Vinh ở thôn 1, xã Nam Yang, huyện Đắk Đoa có hơn 4ha rẫy chủ yếu trồng cà phê nhưng nay đã thay thế bằng 5.000 trụ tiêu. Anh kể mấy năm trước thấy giá tiêu cao nên dần phá bỏ cà phê chuyển sang trồng tiêu. Đến khi tiêu phủ hết rẫy, anh lại phát rầu vì trong 5.000 trụ tiêu chỉ có 2.000 trụ cho thu hoạch, số còn lại đang trong giai đoạn kiến thiết nhưng đã có hàng ngàn trụ bị bệnh chết.

“Năm vừa rồi gặp hạn hán, dịch bệnh, tiêu chết, giảm năng suất nên chỉ thu được ba tấn, theo giá thị trường thì được khoảng 300 triệu đồng (98.000 đồng/kg). Nếu không đầu tư mở rộng, với số tiền trên cũng có lãi đôi chút nhưng vì đã trót dồn mọi của cải vào rẫy tiêu nên giờ tôi cảm thấy rất lo lắng” - anh nông dân chia sẻ.

Tại thủ phủ hồ tiêu Chư Sê, ông Đào Tiến Tình sở hữu 25ha tiêu. Căn biệt thự to với đầy đủ tiện nghi, ô tô tiền tỉ cũng từ vườn tiêu này mà ra. Tuy nhiên, năm nay hơn 3.000 trụ tiêu nhà ông bị bệnh chết, giá cả giảm mạnh đã khiến ông mất ăn mất ngủ.

Ông Tình nói: “Trong 25ha thì có đến 15ha tiêu đang trong giai đoạn kiến thiết. Từ năm ngoái đến nay, do hạn hán dẫn đến mất mùa, mất giá nên số tiêu cho thu hoạch không đáng kể. Tuy nhiên, tôi vẫn quyết bám trụ với cây tiêu”.

Theo ông Trương Phước Anh, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai, những năm trước giá hồ tiêu liên tục tăng cao, vì vậy nông dân thâm canh quá mức. Đơn cử như sử dụng phân bón, chất kích thích không cân đối… khiến cây mất cân bằng dinh dưỡng, mất khả năng đề kháng tự nhiên dẫn đến dễ bị nấm bệnh tấn công gây hại và chết. Ngoài ra, việc sử dụng nguồn giống trôi nổi, không được chọn lọc cũng là một tác nhân chính khiến tiêu chết hàng loạt.