Bước chân vào cổng làng cốm Mễ Trì, có thể thấy những âm thanh quen thuộc - tiếng giã, sàng, sảy và đặc biệt là những hạt cốm vàng xanh mềm dẻo với mùi thơm ngọt ngào.
|
| Những hình ảnh quen thuộc của làng cốm Mễ Trì |
Để làm ra những hạt cốm còn giữ nguyên được hương vị đậm đà, thơm dịu đầy sức quyến rũ, những người làm cốm Mễ Trì phải chế biến rất công phu. Được tận mắt chứng kiến quy trình làm cốm mới thấy hết sự vất vả của nghề: Lúa gặt về, tuốt lấy hạt, sàng bỏ những cọng rơm, đãi qua nước, chọn lấy những hạt mẩy rồi đổ vào chảo rang bằng gang đúc... trong thời gian mấy tiếng đồng hồ. Do diện tích trồng lúa ở Hà Nội ngày càng thu hẹp nên các gia đình làm cốm ở Mễ Trì phải mang giống lúa nếp cái hoa vàng đến các vùng như Mê Linh, Sóc Sơn, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh… đặt nông dân trồng và chăm sóc đến mùa thu hoạch sẽ thu mua lại. Bởi thế, khi trời tờ mờ sáng, người dân Mễ Trì phải ra đồng gặt lúa lúa, hoặc đến các địa điểm để thu mua mang về tuốt và rang cốm trong ngày. Theo kinh nghiệm của những người làm cốm Mễ Trì, muốn cốm ngon phải cắt lúa đúng lúc, đúng thời điểm, nếu để già cốm không được xanh và gãy nát, còn nếu lúa non thì hạt cốm bết, mềm nhão không ngon.
|
| Lúa được gặt và đưa về làng từ sáng sớm |
|
| Phải lựa thời điểm lúa chuyển từ xanh sang vàng |
|
| Chọn những bông hạt mẩy đều rồi mới tuốt |
|
| “Mắc màn” cho lúa khỏi khô hạt |
Dù việc làm cốm hiện nay một số công đoạn đã được hỗ trợ bởi thiết bị cơ khí hóa giúp rút ngắn thời gian chế biến, nhưng hầu hết các công đoạn làm cốm vẫn được tiến hành thủ công. Từ tuốt lúa đến rửa thóc, loại thóc lép, lấy hạt mẩy tới rang cốm, điều lửa… đều đòi hỏi kinh nghiệm và bàn tay khéo léo của người thực hiện. Vào trong làng Mễ Trì, chúng ta được chứng kiến khung cảnh làm cốm khá nhộn nhịp. Mỗi người một công một việc, những âm thanh quen thuộc vang lên từ đầu làng đến cuối xóm: Tiếng soàn soạt của tuốt lúa, xào xạc của sàng sảy, đặc biệt là tiếng thậm thịch, thập thình đều đều của chày cối giã cốm hòa cùng tiếng cười nói râm ran của những người làm cốm rộn rã khắp làng.
|
| Cốm Mễ Trì, sôi động trở lại sau giãn cách |
|
| Lò luyện cốm đã đỏ lửa trở lại sau thời gian giãn cách |
|
| Tay đảo đều nhịp nhàng trong lúc giã cốm |
Ông Đoàn Mạnh, một người có thâm niên làm cốm lâu năm tại Mễ Trì cho biết: Cốm thu thường vào vụ từ tháng 7 đến tháng 9 âm lịch. Thế nhưng làng cốm Mễ Trì thời gian qua đều tạm nghỉ để thực hiện cao điểm phòng, chống dịch khi thành phố yêu cầu giãn cách xã hội. Suốt 2 tháng, cả làng chỉ vài gia đình đỏ lửa làm việc cầm chừng (sản lượng chỉ khoảng 20 - 30kg cốm/ngày) chờ ngày hết giãn cách xã hội. Sau khi hết giãn cách, hầu hết các gia đình đã bước vào vụ, nhịp sống đã sôi động trở lại, mỗi ngày trung bình chúng tôi cũng tiêu thụ được khoảng 60 - 70 kg cốm, có gia đình tiêu thụ trên 1 - 2 tạ. Cốm ở đây chúng tôi chủ yếu là bán buôn, hiện tại giá cốm dao động từ 150 nghìn đến 180 nghìn đồng/kg.
|
| Cốm món quà đặc trưng của người Hà Nội |
Bà con trong làng Mễ Trì rất vui khi được tái sản xuất trở lại, mọi người trong làng cốm Mễ Trì ai cũng đều phấn khởi. Mong rằng dịch Covid qua mau để bà con làng cốm Mễ Trì yên tâm sản xuất đem những hạt cốm thơm ngon nhất đến tay người tiêu dùng.