Khám phá “độ chơi sang” của Ukraine trong việc bắn hạ UAV của Nga

Theo Tân Hoa Xã ngày 5/1/2023, cả thế giới đang “trầm trồ” trước việc Ukraine liên tục bắn hạ các máy bay không người lái (UAV) của Nga. Tuy nhiên, tờ New York Times của Mỹ vào ngày 4/1/2023 lưu ý, chi phí cho việc Ukraine sử dụng tên lửa để bắn hạ có thể gấp 7 lần chi phí cho việc điều động máy bay không người lái của Nga, điều này sẽ khiến Ukraine và các đồng minh phải trả giá đắt.

Theo New York Times, Lực lượng Không quân Ukraine cho biết họ đã bắn hạ khoảng 80 UAV do Nga gửi tới Ukraine vào dịp cuối tuần năm mới. “Đây là kết quả chưa bao giờ đạt được”, người phát ngôn lực lượng phòng không Ukraine cho biết hôm 3/1.

Báo cáo chỉ ra rằng Ukraine dường như đang trở nên “lợi hại hơn” trong việc bắn hạ UAV của Nga. Nhưng câu hỏi đặt ra là: Những nỗ lực của Ukraine có thể kéo dài bao lâu khi nhiều hệ thống phòng thủ tốn kém hơn nhiều so với UAV của Nga?

Theo các báo cáo, số lượng UAV xuất hiện ở Ukraine hoạt động tương đối chậm, phát ra tiếng ồn lớn và dễ bị bắn hạ trên không. Nhưng điều đáng chú ý, UAV mà Nga sử dụng lại tương đối rẻ, trong khi vũ khí Ukraine sử dụng để bắn hạ chúng từ trên không lại đắt hơn nhiều.

Ông Artem Starosiek, người đứng đầu Molfar - một công ty tư vấn hỗ trợ Ukraine, ước tính rằng việc sử dụng tên lửa để bắn hạ một UAV tốn kém gấp 7 lần. Từ tháng 9/2022 đến nay, Nga đã điều động khoảng 600 UAV tới Ukraine.

Chi phí sản xuất UAV của Nga chỉ ở khoảng 20.000 USD, nhưng chi phí phóng tên lửa đất đối không từ kho vũ khí của Ukraine có giá từ 140.000 USD đối với hệ thống S-300 thời Liên Xô, đến 500.000 USD đối với hệ thống NASAM do Mỹ cung cấp

Trong khi đó, ông Michael Kofman, chuyên gia quân sự Nga của tổ chức phi lợi nhuận think tank CNA cũng phân tích rằng, Ukraine đang sử dụng “hệ thống phòng không chắp vá” để chống lại các mối đe dọa. Trong số đó, so với các hệ thống phòng thủ hiện có của Liên Xô và châu Âu hay một số loại súng phòng không của Ukraine thì chi phí trên không được coi là đắt, nhưng so với máy bay không người lái, hoặc tên lửa đánh chặn do Mỹ sản xuất thì chi phí trên là khá đắt đỏ.

Theo báo cáo, Ukraine hiện đang dựa vào các đồng minh của mình, chủ yếu là Mỹ, để cung cấp và trả tiền cho các hệ thống phòng không, nhưng theo thời gian, những đồng minh đó có thể sẽ mệt mỏi vì chi phí cao, khi đó, Ukraine sẽ đối phó thế nào trước UAV cảm tử “bầy đàn” của Nga?

Báo cáo của Viện nghiên cứu Chiến tranh của Mỹ (ISW) đánh giá, thời gian qua Nga đã sử dụng UAV Geran-2 tấn công một loạt mục tiêu ở Dnipro, Kiev, Poltava, Zhytomyr và Zaporizhzhia. Hiện nay, Nga có thể đã chỉnh sửa các UAV để hoạt động được trong thời tiết băng giá, UAV này sẽ được Nga sử dụng thường xuyên hơn ở Ukraine trong những tuần tới để tấn công các mục tiêu trọng yếu.

Giá mỗi UAV Geran-2 ước tính chỉ từ 20.000-50.000 USD, loại UAV này được sử dụng để tấn công các mục tiêu quân sự và hạ tầng trọng yếu của Ukraine, bao gồm mạng lưới điện. Việc lưới điện Ukraine bị phá hủy đã gây khó khăn lớn cho quốc gia này.

Được biết, lực lượng Nga bắt đầu thực hiện các đòn tấn công bằng UAV “bầy đàn” (trong đó, sử dụng đồng thời nhiều UAV cảm tử, thường là theo nhóm 5 chiếc hoặc hơn). Có trường hợp Nga sử dụng tới 12 UAV cho một cuộc tấn công như thế.

Theo một số báo cáo, quân đội Nga còn phóng UAV theo từng cặp, với một chiếc bay phía trên chiếc còn lại, để đề phòng chiếc bên dưới bị bắn rơi, hoặc nếu chiếc phía dưới thành công, chiếc thứ 2 sẽ được điều khiển sang một mục tiêu khác.

Chiến lược của Nga từ đầu tháng 10/2022 là lấp đầy bầu trời Ukraine bằng những loạt tên lửa và UAV “lảng vảng” để áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine nhằm phá hủy hệ thống năng lượng Ukraine và cơ sở hạ tầng trọng yếu của nước này khi mùa đông đến. Cách tiếp cận này khá giống với lối ném bom chiến lược mà quân Đồng minh áp dụng trong Thế chiến II.