Kết nối văn hoá đọc từ không gian cà phê sách

Một nét văn hóa đẹp...

Sự xuất hiện của mô hình cà phê sách trong những năm trở lại đây đã trở thành một trào lưu tao nhã, một nét văn hoá đẹp khắc đậm cá tính của những độc giả yêu thích đọc sách. Đó không chỉ là điểm hẹn lý tưởng để gặp gỡ bạn bè, đối tác, đồng nghiệp mà còn là địa điểm cho những người yêu thích sự yên tĩnh, thoải mái cùng với sách. Có thể nói, cà phê sách là một trong những hình thức thông minh để có thể cải thiện văn hóa đọc trong cộng đồng, đặc biệt đối với giới trẻ.

Tại Hà Nội, nằm trong con ngõ nhỏ trên phố Đặng Dung, Tổ chim xanh - Bluebirds' Nest là một điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm một nơi tĩnh lặng để đọc sách. Tổ chim xanh - Bluebirds' Nest, một không gian sáng tạo, quán cà phê sách không còn xa lạ với nhiều người trẻ tại Hà Nội được khai trương vào tháng 11/2015, đến nay đã được hơn 5 tuổi. Quán ra đời từ ước mơ được ấp ủ từ rất lâu của những sáng lập về một chốn đi về trong những ngày tháng tuổi trẻ.

Tổ chim xanh - Bluebirds' Nest mở ra không gian với kết cấu gồm hai tầng. Tầng 1 với không gian ngồi bệt kết hợp ngồi ghế trong căn phòng ấm áp với những giai điệu sâu lắng để bạn có thể thoải mái tĩnh tâm nghiền ngẫm từng trang sách. Chia sẻ về tủ sách đồ sộ tại Tổ chim xanh, chị Nguyễn Thị Ngoan - quản lý quán cho biết, nhằm tạo cảm hứng cho mọi người về sách, những cuốn sách được bày tại quán để mọi người tiếp cận hầu hết là những nguồn sách về văn hóa, văn học - nghệ thuật, triết học… Những vị khách ghé tới đây ngoài việc thưởng thức đồ uống thơm ngon còn có thể ngồi lại chọn cho mình một cuốn sách thú vị từ giá sách khá lớn của chủ quán để thư giãn sau một ngày làm việc bận rộn.

Tại tầng 2 của quán là một không gian mở với sân thượng ngoài trời. Ấn tượng nhất ở đây là không gian thuần xanh, nhẹ nhàng tạo nên sự thoáng đãng và dễ chịu. Từ sân thượng của quán, nếu trời không mưa, có thể ngắm nhìn những ngôi nhà tập thể lâu đời, nhịp sống của một Hà Nội cổ kính. Hay vào mùa thu có thể hít hà mùi hương hoa sữa toả ra từ cây cổ thụ được trồng giữa khu nhà. Bluebirds' Nest giống một điểm dừng cho tinh thần bất cứ ai đang bị cuốn theo nhịp sống hối hả ngoài kia. Sách, âm nhạc và cây xanh tạo thành một tổng thể đáng yêu như chính tên gọi của quán. Thường tìm đến quán vào những ngày cuối tuần, bạn Lương Anh Tài - sinh viên tại Hà Nội chia sẻ: “Nơi đây khá yên tĩnh và rộng rãi, thích hợp để học tập, tìm những quyển sách liên quan chuyên ngành để soạn bài trước khi lên lớp, ngoài ra những món thức uống ở đây rất ngon và đặc biệt giá thành thích hợp với sinh viên như mình”.

Không chỉ là một địa điểm thú vị với chỗ ngồi thoải mái để nhâm nhi đồ uống thơm ngon trong tiếng nhạc dịu dàng, màu xanh hoa lá quán còn là nơi thường xuyên tổ chức những hoạt động giao lưu chia sẻ về văn hóa và nghệ thuật sáng tạo, về hội hoạ, âm nhạc và đồ thủ công.

“Giữ lửa” văn hóa đọc

Chị Nguyễn Thùy Anh (quận Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ, trước đây, bản thân vốn không thích đọc sách lắm, chỉ hay xem phim, nghe nhạc và thích các hoạt động vui chơi ngoài trời. Tình cờ biết đến Tổ chim xanh - Bluebirds' Nest, ngồi trong không gian tĩnh lặng, thanh thản của cà phê và sách bản thân đã cảm thấy rất thú vị. Từ đó, thói quen giải trí cũng thay đổi dần và ngày càng thích ngồi đọc sách hơn.

Đồng quan điểm, vào những ngày cuối tuần, chị Phan Thị Ngọc (quận Hai bà Trưng, Hà Nội) thường dẫn 2 con đến các không gian sáng tạo và quán cà phê sách để thư giãn. Chị Ngọc cho biết: “Cà phê sách hay những không gian sáng tạo là nơi không quá gò bó, giúp con trẻ vừa được vui chơi vừa rèn luyện thói quen đọc sách từ nhỏ”.

Tuy xuất hiện chưa lâu và phát triển một cách tự phát, nhưng thú vui đến những quán cà phê để đọc sách đã và đang trở thành một trào lưu, một nét văn hóa đẹp ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Đây là một tín hiệu lạc quan khi có rất nhiều người đang lo lắng và cảnh báo về tình trạng người trẻ tuổi đang quay lưng với văn hóa đọc.

Chủ không gian Tổ chim xanh - Bluebirds' Nest chia sẻ, cà phê sách thực chất là mô hình dịch vụ mở, vừa đảm bảo yếu tố kinh doanh, vừa đảm bảo việc phục vụ sách báo cho bạn đọc. Những năm qua, hầu hết các thư viện công cộng đều quan tâm, chú trọng duy trì mô hình cà phê sách sao cho hiệu quả. Tuy nhiên, vẫn còn có nơi, có lúc, việc duy trì phục vụ đọc sách báo trong các địa chỉ cà phê sách còn nặng về hình thức kinh doanh, có thư viện cà phê sách chưa thường xuyên đổi mới hoạt động của mô hình này. Sách, báo chưa được thay đổi thường xuyên, việc quảng bá sách, nhất là sách mới tại những địa chỉ này còn ít. Hơn thế, cà phê sách khiến cho việc đọc sách cạnh tranh với những kênh giải trí hiện đại khác.

Kinh nghiệm trên thế giới cho thấy, rất nhiều không gian sáng tạo hợp tác với nhau để cung cấp một chuỗi sản phẩm hoàn chỉnh cũng như đủ sức thực hiện những dự án lớn. Tuy nhiên, ở nước ta, gợi ý này đang bị bỏ ngỏ, dẫn đến sức mạnh hoạt động của không gian sáng tạo bị hạn chế. Mặt khác, việc đầu tư cho không gian sáng tạo còn nhiều rủi ro bởi đối tượng thụ hưởng thiếu mặn mà trong khi chi phí kiến tạo, duy trì rất tốn kém.

Do vậy, để nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình cà phê sách trong thư viện công cộng, đảm bảo để mô hình này thực sự đáp ứng nhu cầu đọc, thông tin, giải trí của đông đảo độc giả; thiết nghĩ các thư viện cần lưu ý việc chỉnh trang, làm mới không gian cà phê sách trong thư viện. Cần nghiên cứu và đầu tư để cà phê sách thực sự là không gian văn hóa ấn tượng với bạn đọc.