Hoàn thiện chính sách trong quản lý, phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính công

Theo Bộ trưởng, thời gian qua Bộ Tài chính đã phối kết hợp với các nhà tài trợ trong việc thực hiện chính sách tài khóa và hỗ trợ cải cách quản lý tài chính công. Đối với việc phối kết hợp trong việc thực hiện chính sách tài khóa, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, trong năm 2021, cũng như thời gian trước đây, Chính phủ, Bộ Tài chính Việt Nam đã phối hợp với các nhà tài trợ trong việc đàm phán, ký kết, triển khai các chương trình, dự án ODA và vay ưu đãi nước ngoài. Riêng trong năm 2021 đã có 12 hiệp định, thỏa thuận với tổng số vốn cam kết khoảng 1 tỷ USD, bên cạnh đó còn 11 khoản vay đang tiếp tục hoàn thiện để ký kết. Việc giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài đã được Bộ Tài chính coi trọng, tổ chức nhiều cuộc họp, làm việc trực tiếp, trực tuyến với các bộ, ngành, địa phương. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 114/2021/NĐ-CP ngày 16/12/2021 về quản lý vốn ODA và vốn vay ưu đãi thay thế cho Nghị định số 56/2020/NĐ-CP ngày 25/5/2020; ban hành Nghị định số 79/2021/NĐ-CP ngày 16/8/2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 97/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 về cho vay lại vốn vay ODA, vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ nhằm tháo gỡ khó khăn về cơ sở pháp lý trong quá trình thực hiện. Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài trong một số năm gần đây từ 2020-2021 đạt tỷ lệ thấp là do việc chuẩn bị, triển khai dự án của các bộ, ngành, địa phương còn chậm, thủ tục giải ngân vốn còn phức tạp, các công việc phải lấy ý kiến không phản đối của nhà tài trợ và ảnh hưởng của COVID-19 nên các chuyên gia không sang được Việt Nam, việc nhập thiết bị cho dự án có khó khăn. Đối với những khó khăn, vướng mắc liên quan đến giải ngân vốn ODA và vốn vay ưu đãi, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với nhà tài trợ để tháo gỡ; đồng thời Bộ Tài chính đề nghị nhà tài trợ xem xét hài hòa thủ tục để tiếp cận với thủ tục trong nước, đẩy nhanh tiến độ thực hiện song phải đảm bảo chặt chẽ. Với chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế đòi hỏi phải có nguồn lực lớn, Bộ Tài chính sẽ xây dựng phương án huy động vốn để thực hiện chương trình, trao đổi cụ thể hơn với các nhà tài trợ trong thời gian tới trên cơ sở đảm bảo kinh tế vĩ mô, quản lý chặt chẽ nợ công, nợ Chính phủ trong phạm vi chỉ số an toàn mà Quốc hội cho phép. Về hỗ trợ cải cách quản lý tài chính công, Bộ Tài chính cho biết, trong thời gian qua đã tiếp nhận chương trình hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức quốc tế và các nhà tài trợ song phương nhằm cải cách quản lý tài chính công, phát triển thị trường tài chính và nâng cao năng lực.

Bộ Tài chính đã và đang triển khai các chương trình, dự án như Chương trình hỗ trợ tư vấn và phân tích quản lý tài chính công tại Việt Nam (gọi tắt là AAA) do Cục Kinh tế liên bang Thụy Sĩ (SECO) và Canada tài trợ ủy thác quản lý qua Ngân hàng Thế giới (WB); Dự án “Nâng cao năng lực về cải thiện tính công bằng và minh bạch của thị trường cổ phiếu Việt Nam”, Dự án “Nâng cao hiệu quả trong quản lý thuế thông qua kinh nghiệm quốc tế” và Dự án “Tăng cường năng lực của Cục Quản lý giám sát kế toán, kiểm toán nhằm đẩy mạnh việc áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) vào Việt Nam” do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ; Dự án “Tài chính công cho trẻ em” do Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) tài trợ… Bộ Tài chính nhận định các chương trình, dự án nói trên đã hỗ trợ cho Bộ Tài chính hoàn thiện chính sách, thủ tục cũng như nâng cao năng lực cán bộ, như xây dựng Chiến lược phát triển tài chính giai đoạn 2021-2030, thực hiện Kế hoạch tài chính ngân sách trung hạn, đánh giá rủi ro ngân sách địa phương, cam kết chi trung hạn, quản lý dòng tiền, thực hiện công khai minh bạch ngân sách, ban hành các chuẩn mực kế toán công; bên cạnh đó hoàn thiện quản lý thuế, phát triển thị trường chứng khoán. Trong thời gian tới, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục cải cách tài chính công trên cơ sở 3 trụ cột là hoàn thiện chính sách; trong đó có vấn đề đổi mới phân cấp quản lý ngân sách, hoàn thiện các chính sách thuế giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp..., thực hiện quản lý tài chính công, quản lý nợ công, quản lý tài sản công chặt chẽ, đẩy mạnh cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước. Bên canh đó là cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho môi trường đầu tư kinh doanh, hoàn thiện quy trình, thủ tục; trong đó có thủ tục quản lý thu thuế, hải quan, chi ngân sách, kho bạc,… với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin, kỹ thuật số, chú trọng kết quả đầu ra, nâng cao minh bạch và trách nhiệm giải trình. Ngoài ra, nâng cao năng lực cán bộ, đặc biệt là cán bộ hoạch định chính sách, quản lý giám sát, xây dựng vị trí việc làm đối với các chức danh ngành tài chính... Theo bà Carolyn Turk, Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam thì những ưu đãi thuế và đầu tư công được Chính phủ ban hành thời gian qua rất kịp thời để kích thích tiêu dùng tư nhân và tổng cầu Bà Carolyn Turk cho rằng, những hoạt động cải cách quản lý tài chính công do Bộ Tài chính chủ trì đã và đang tăng cường cho hệ thống quản lý tài chính công và hệ thống này đã chứng tỏ khả năng chống chịu trong suốt khủng hoảng vừa qua, nhưng vẫn cần nâng cao hiệu quả hơn nữa. “Những ưu tiên cải cách quản lý tài chính công được vạch ra trong Chiến lược phát triển ngành tài chính mới của Bộ là cơ hội tuyệt vời để tiếp tục hiện đại hóa quản lý tài chính công và nâng cao hiệu quả”, bà Carolyn Turk nói. Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết việc hoàn thiện thể chế chính sách, quy định rõ ràng thủ tục về tài chính, ngân sách có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý, phân bổ, sử dụng nguồn lực tài chính và Bộ Tài chính hy vọng rằng với sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương và sự ủng hộ, hỗ trợ của các nhà tài trợ, quá trình cải cách sẽ đạt được kết quả thiết thực.