Gỡ 'thẻ vàng' IUU, Bộ Nông nghiệp yêu cầu rà soát, xác định rõ tình trạng tàu cá mất kết nối

Theo đó, để thực hiện tốt việc chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) lần thứ 5 về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU), gỡ cảnh báo “thẻ vàng," Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương rà soát, xác định rõ tình trạng tàu cá mất kết nối.

Cụ thể, UBND các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương rà soát, kiểm tra và xác định rõ tình trạng tàu cá (đang ở đâu, đang hoạt động hay nằm bờ, chủ sở hữu, hồ sơ đăng ký, đăng kiểm, giấy phép khai thác) mất kết nối qua hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS) trên 6 tháng, đặc biệt đối với tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên; báo cáo rõ nguyên nhân mất kết nối, kết quả xử lý, lý do không xử phạt theo quy định đối với từng trường hợp.

Các tỉnh, thành phố xác minh thông tin để xử lý nghiêm minh, triệt để theo quy định của pháp luật các tàu cá vi phạm quy định về VMS, đặc biệt đối với tàu cá có chiều dài từ 24m trở lên; tàu cá vượt ranh giới trên biển; tàu cá khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Các địa phương tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân thực hiện đăng ký tàu cá theo quy định đối với các tàu cá chưa đăng ký tại địa phương; không để phát sinh tình trạng tàu cá không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác thủy sản hoạt động tại địa phương.

Đồng thời, các địa phương tăng cường nguồn lực để triển khai thực hiện hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử thủy sản khai thác, nhật ký khai thác thủy sản điện tử nhằm minh bạch thông tin, kết nối dữ liệu liên thông phục vụ công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác.

Các địa phương cập nhật dữ liệu hằng ngày lên các cơ sở dữ liệu quản lý nghề cá: thông tin tàu cá lên Cơ sở Dữ liệu Quốc gia ngành thủy sản (VNFishBase); kết quả xử phạt hành chính lên phần mềm xử lý vi phạm hành chính; nhật ký khai thác thủy sản, sản lượng bốc dỡ qua cảng, giấy biên nhận bốc dỡ thủy sản qua cảng, giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác (giấy SC), giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (giấy CC) lên Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử; danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU lên cơ sở dữ liệu VMS... theo hướng dẫn của Cục Thủy sản.

Các tỉnh, thành phố tập trung nguồn lực thực hiện quản lý tàu cá xuất, nhập bến, tàu cá ra, vào cảng để phát hiện và xử lý triệt để các trường hợp tàu cá vi phạm các quy định về khai thác thủy sản bất hợp pháp tại địa phương.

Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thời gian qua vẫn có 7 tàu cá ở Kiên Giang (5 tàu cá), Quảng Ngãi, Tiền Giang vi phạm, vượt ranh giới trên biển.

Có 4.375 tàu cá trên 15m không bật thiết bị giám sát hành trình trên 6 tháng, trong đó có 220 tàu cá trên 24m... Hiện cả nước còn gần 15.200 tàu cá "3 không" (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép).

Tại hội nghị trực tuyến về hướng dẫn truy xuất nguồn gốc thủy sản, phục vụ đợt kiểm tra sắp tới của đoàn công tác Ủy ban châu Âu (EC) diễn ra sáng 21/2, ông Trần Đình Luân - Cục trưởng Cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) - nhấn mạnh, cần kiên quyết thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng và các khuyến nghị của EC để sớm gỡ được "thẻ vàng".

Các lực lượng chức năng tại địa phương tăng cường kiểm tra tại các cảng cá và trên biển, kiên quyết xử lý các vi phạm quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Đối với những tàu thiếu hồ sơ gốc để làm cơ sở cấp giấy phép khai thác thủy sản thì các cơ quan chức năng địa phương khẩn trương triển khai hướng dẫn bà con ngư dân, chủ tàu. Đặc biệt, riêng đối với những tàu cá hành nghề khai thác những nghề đã bị cấm thì sẽ không được cấp phép.

Đồng thời, trong thời gian tới, Cục Thủy sản sẽ tiếp tục đẩy mạnh phối hợp với lực lượng Bộ đội Biên phòng, đặc biệt là các đồn biên phòng ven biển thực hiện việc kiểm soát tàu cá hiệu quả, chặt chẽ hơn, đáp ứng được yêu cầu, khuyến nghị của EC cũng như đảm bảo giúp ngành thủy sản phát triển bền vững, minh bạch, trách nhiệm với cộng đồng.

Trước đó, trong lần thanh tra thứ 4, EC vẫn duy trì cảnh báo "thẻ vàng" và tiếp tục đưa ra 4 nhóm khuyến nghị đối với Việt Nam. Trong đó có nhóm vấn đề về tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài, chưa kiểm soát tốt nguồn gốc thủy sản xuất khẩu và tàu cá, và việc thực thi pháp luật, trong đó có xử phạt tình trạng tàu cá mất kết nối, còn hạn chế.

Dự kiến tháng 4 tới đây, EC sẽ sang Việt Nam để thanh tra lần thứ 5. Đây được xem là cơ hội "cuối cùng" để Việt Nam gỡ thẻ vàng trước khi EU bầu cử. Nếu không gỡ được thẻ vàng trong thời gian sắp tới thì có thể phải mất vài năm nữa mới có cơ hội gỡ, thậm chí có nguy cơ bị phạt "thẻ đỏ", bị hạn chế xuất khẩu thủy sản vào các thị trường quan trọng khác.