Giá xuất khẩu cà phê thiết lập mức cao kỷ lục

Theo Sở Giao dịch hàng hoá Việt Nam (MXV), kết phiên giao dịch 7/8, giá hai mặt hàng cà phê tiếp đà tăng mạnh. Cụ thể, giá cà phê Arabica nhảy vọt 4,39% lên 5.429,98 USD/tấn, thiết lập mức cao nhất trong ba tuần; giá cà phê Robusta cũng cao hơn 2,24% so với tham chiếu, lên gần 4.500 USD/tấn. Tỷ giá USD/BRL thu hẹp và lo ngại nhiệt độ giảm tại Brazil đã đẩy giá đi lên.

Chỉ số Dollar Index tăng nhẹ trong khi đồng Real của Brazil cũng mạnh lên trong phiên hôm qua đã kéo tỷ giá USD/BRL suy yếu về mức thấp nhất một tuần, ghi nhận phiên giảm thứ 4 liên tiếp. Chênh lệch tỷ giá ngày càng thu hẹp, đẩy mạnh tâm lý hạn chế bán cà phê của nông dân Brazil do thu về ít ngoại tệ hơn, nguồn cung ra thị trường vì thế cũng eo hẹp hơn đẩy lo ngại thiếu hụt nguồn cung lên cao.

Thêm vào đó, thị trường cũng lo lắng về việc sương giá đang trở lại Brazil cũng ảnh hưởng trực tiếp lên kỳ vọng về nguồn cung tại quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Viện Khí tượng Quốc gia (Inmet) dự báo khối không khí lạnh dự kiến ​​sẽ tràn vào các vùng trồng cà phê của Brazil sẽ khiến nhiệt độ giảm trong hai ngày 10 - 11/8. Nhiệt độ giảm làm dấy lên lo ngại sương giá sẽ xảy ra. Sương giá ở thời điểm hiện tại không ảnh hưởng quá lớn lên nguồn cung cà phê vụ 2024 - 2025 khi nông dân đã thu hoạch gần 90% sản lượng dự kiến. Tuy vậy, nguồn cung cà phê vụ tiếp theo khả năng cao sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề do nguy cơ cây cà phê chết lạnh vì sương giá.

Dù vậy, triển vọng tích cực mùa vụ cà phê thu hoạch năm 2024 cũng giảm bớt do điều kiện thời tiết không thuận lợi. Hãng tư vấn StoneX hạ dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2024 - 2025 của Brazil xuống còn 65,9 triệu bao loại 60 kg, thấp hơn 1,7% so với dự báo trước đó. Nguyên nhân chủ yếu là do sự sụt giảm sản lượng cà phê Robusta. Hiện, sản lượng cà phê Robusta dạng hạt ước tính đạt 21,2 triệu bao, thấp hơn 6,8% so với dự báo trước.

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) dự báo, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong các tháng còn lại của quý III sẽ giảm do nguồn cung thấp. Đến tháng 10, khi vụ thu hoạch cà phê niên vụ 2024 - 2025 bắt đầu, nguồn cung cà phê mới tăng trở lại. Theo ước tính, 7 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu cà phê đạt 964 nghìn tấn, trị giá gần 3,54 tỷ USD, giảm 13,8% về lượng, nhưng tăng 30,9% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.

Niên vụ 2023/2024, sản lượng cà phê của Việt Nam ước đạt 1,47 triệu tấn - mức thấp nhất trong 4 năm, giảm 20% so với niên vụ 2022/2023 (số liệu thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Nông thôn). Sản lượng cà phê niên vụ 2024/2025 nhiều khả năng sẽ vẫn giảm do yếu tố thời tiết không thuận lợi. Như vậy, nếu không tính lượng hàng tồn kho của năm trước chuyển sang, Việt Nam sẽ chỉ còn khoảng 200.000 tấn để xuất khẩu từ nay đến tháng 9.

Dù vậy, ngành hàng cà phê Việt Nam sẽ được hưởng lợi về giá. Theo Bloomberg, giá cà phê Robusta toàn cầu sẽ biến động theo xu hướng tăng mạnh và kéo dài do lo ngại nguồn cung khan hiếm từ Việt Nam. Theo nhận định thị trường, giá cà phê sẽ vẫn tăng cho đến giữa năm 2025 do tình trạng thiếu hụt nguồn cung từ những vùng trồng chính. Theo Tổ chức Cà phê thế giới (ICO), thế giới có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu cà phê Robusta lên tới 35 triệu bao (60kg/bao) vào năm 2040.

Tuy nhiên, ngành cà phê Việt Nam đang phải đối mặt với những thách thức và thay đổi đáng kể trong bối cảnh thị trường nhiều biến động và áp lực môi trường tăng cao. Cụ thể, thị trường cà phê Việt Nam phải đối mặt với 2 thách thức chính trong năm nay: Sản lượng giảm và giá tăng. Giá tăng do nhu cầu cả trong và ngoài nước đều tăng cao, đặc biệt là tại các nước Đông Nam Á. Mặt khác, điều kiện thời tiết bất lợi và gián đoạn chuỗi cung ứng góp phần khiến sản lượng giảm.

Sản xuất cà phê Việt Nam ngày càng bị ảnh hưởng bởi hạn hán kéo dài và nhiệt độ tăng cao, khiến năng suất giảm và chất lượng cây trồng bị ảnh hưởng.