FDI- Con đường thúc đẩy các nền kinh tế APEC vào chuỗi giá trị toàn cầu

Tiến sĩ Akhmad Bayhaqi, chuyên gia phân tích cấp cao của Cơ quan Hỗ trợ chính sách APEC cho biết, khi các nền kinh tế APEC giữ vị trí trung tâm trong mạng lưới đầu tư trực tiếp nước ngoài, cũng có xu hướng trở thành trung tâm trong mạng lưới thương mại chuỗi giá trị toàn cầu. Và khi các nền kinh tế tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, cung cấp các con đường để theo đuổi công nghiệp hóa và nâng cấp kinh tế. Điều này đặc biệt đúng với nhiều nền kinh tế đang phát triển trong APEC.

Khu vực APEC là khu vực tiếp nhận nhiều vốn FDI, nắm giữ 52% tổng giá trị FDI tích lũy từ nước ngoài vào toàn cầu. Khu vực này chiếm gần 68% tổng dòng vốn FDI của thế giới, dựa trên các giao dịch được ghi nhận vào năm 2020. FDI đóng một vai trò quan trọng đối với các nền kinh tế vì nó tập hợp vốn, kỹ năng, bí quyết và sự đổi mới cần thiết để vượt qua sự cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Nghiên cứu cho thấy, các nền kinh tế đang phát triển ở Đông Á đặc biệt hào hứng với triển vọng nâng cấp nền kinh tế khi hội nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ví dụ: Các nền kinh tế tiên tiến trong khu vực thường tham gia vào các lĩnh vực sản xuất công nghệ cao hoặc thượng nguồn như nghiên cứu và phát triển trong khi các nền kinh tế thị trường mới nổi của khu vực thường tham gia vào các lĩnh vực sản xuất thâm dụng lao động hoặc hạ nguồn.

Báo cáo chính sách cũng nhấn mạnh rằng, sự tham gia của FDI vào sản xuất trong nước của một nền kinh tế tạo cơ sở cho chuỗi sản xuất toàn cầu, nơi các doanh nghiệp địa phương đóng vai trò là nhà cung cấp và có thể xây dựng liên minh chiến lược với các công ty đa quốc gia. Sở hữu nước ngoài đối với các doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến hoạt động của họ. Ví dụ, ở Indonesia, các doanh nghiệp có từ 10% sở hữu nước ngoài trở lên ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu và năng suất hàng năm mạnh mẽ trong khi ở Việt Nam, đồng thời đạt được mức tăng trưởng mạnh mẽ về cả doanh số và việc làm.

Tiến sĩ Bayhaqi giải thích rằng, mặc dù sự tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu dường như thu hút đầu tư nước ngoài ở nhiều nền kinh tế mới nổi, nhưng mối quan hệ này không có nghĩa là cắt giảm rõ ràng vì đầu tư phụ thuộc nhiều vào các khuôn khổ pháp lý và thể chế rộng lớn hơn. Điều này có nghĩa là các nền kinh tế vẫn cần theo đuổi các nỗ lực cải cách cơ cấu và thúc đẩy các khuôn khổ quy định ổn định và minh bạch cho đầu tư. Các thành viên có thể chuyển sang thực hiện các sáng kiến ​​của APEC như kế hoạch hành động tạo thuận lợi đầu tư, vì trợ dòng vốn FDI thông qua tăng cường sự ổn định của môi trường đầu tư cũng như tăng cường khả năng dự đoán và tính nhất quán trong các chính sách liên quan đến đầu tư.

Báo cáo lưu ý, tỷ lệ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu trong APEC đã đạt 50%, với 5 ngành nghề lớn nhất (không bao gồm xăng dầu và khai khoáng) là hàng dệt may; sản phẩm kim loại; điện và máy móc; thiết bị vận tải; và trung gian tài chính và các hoạt động kinh doanh.

Tiến sĩ Bayhaqi kết luận rằng, APEC cần xem xét những lợi ích kinh tế của việc tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu và FDI, đồng thời khám phá mối quan hệ giữa sự tham gia của GVC và FDI. Điều này sau đó sẽ cung cấp một điểm khởi đầu để các nhà hoạch định chính sách đánh giá mức độ tham gia của các nền kinh tế và xem xét các lựa chọn chính sách liên quan để đảm bảo rằng việc duy trì khả năng cạnh tranh toàn cầu đi đôi với sự phát triển của ngành công nghiệp trong nước.