EVFTA và thời cơ “vàng” - Bài 1: Điểm sáng trong “bão” Covid-19

Quan hệ hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị bước sang một thời khắc lịch sử mới khi thời điểm Quốc hội Việt Nam phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Liên minh châu Âu (EVFTA) đang đến rất gần. Điều đó có nghĩa, hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đang chuẩn bị bước sang một giai đoạn mới với những cơ hội rộng mở hơn.

Gấp rút hoàn thiện thủ tục

Trong cuộc điện đàm với với Cao ủy Thương mại EU Phil Hogan mới đây, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh cho biết, hồ sơ phê chuẩn Hiệp định EVFTA đã được Chính phủ trình lên Chủ tịch nước xem xét trình Quốc hội thảo luận và phê chuẩn ngay trong phiên làm việc của Quốc hội Việt Nam vào tháng 5/2020.

Theo đó, Bộ Công Thương đang chủ động và tích cực phối hợp với Văn phòng Chính phủ và Văn phòng Chủ tịch nước hoàn thiện Tờ trình của Chủ tịch nước trình Quốc hội cũng như chuẩn bị các nội dung có liên quan để đưa vào bộ hồ sơ chính thức trình Quốc hội về việc phê chuẩn Hiệp định EVFTA, để phục vụ cho phiên họp lần thứ 44 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự kiến khai mạc vào ngày 20/4/2020.

Còn về phía EU, ngày 30/3 vừa qua, Hội đồng châu Âu cũng đã phê duyệt Hiệp định, hoàn tất thủ tục pháp lí cuối cùng theo quy trình phê chuẩn nội bộ của EU. Việc EU sớm hoàn tất toàn bộ tiến trình phê chuẩn Hiệp định EVFTA, thậm chí thúc đẩy chuẩn y bằng hình thức văn bản khi không thể tiến hành các cuộc họp như thường lệ, thể hiện EU coi trọng quan hệ với Việt Nam và đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong khu vực.

Như vậy, EVFTA chỉ cần được Quốc hội Việt Nam phê chuẩn và hai bên hoàn tất thủ tục thông báo theo qui định của Hiệp định là sẽ chính thức có hiệu lực đối với cả EU và Việt Nam.

Song song với việc hoàn tất các thủ tục phê chuẩn, công tác chuẩn bị cho việc thực thi Hiệp định cũng đã được tiến hành. Hiện, Bộ Công Thương đã xây dựng và trình Chính phủ dự thảo Kế hoạch hành động để chuẩn bị cho việc thực thi Hiệp định EVFTA. Kế hoạch hành động này xác định rõ mục tiêu, các nhiệm vụ chủ yếu và các Bộ, ngành có liên quan trong việc thực hiện với lộ trình cụ thể.

Cơ hội giữa thách thức

Dù dịch bệnh Covid-19 đang ảnh hưởng nặng nề đến kinh doanh và kế hoạch kinh doanh của các doanh nghiệp (DN), những thông tin liên quan đến tiến trình phê chuẩn hiệp định này thực sự vẫn là một tín hiệu mừng.

Đặc biệt, việc sớm phê chuẩn EVFTA cùng với các biện pháp hỗ trợ, sẽ sớm giúp DN vượt qua khó khăn, tiếp cận thị trường tốt hơn và phục hồi sản xuất. Xét về tổng thể, EVFTA sẽ góp phần giúp đa dạng hóa thị trường của ta để không bị phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường nào, từ đó giúp bảo đảm an ninh kinh tế của Việt Nam. Theo Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành: “Ở góc nhìn thời hậu dịch và nhất là trung và dài hạn, EVFTA chắc chắn là cơ hội lớn với kinh tế Việt Nam. Đây là thời điểm mọi sự chuẩn bị vẫn phải được nhắc đến để việc tận dụng cơ hội là tốt nhất, cả từ phía Chính phủ”.

Nhận định về những cơ hội mà EVFTA mang lại, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Quốc Khánh cho rằng, EVFTA giúp ta có cơ hội tiếp cận thị trường EU với thuế suất ưu đãi hơn các đối thủ cạnh tranh. Kết hợp với các cam kết cao về mở cửa đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh, EVFTA chắc chắn sẽ là cú hích lớn cho đầu tư, cả đầu tư nước ngoài lẫn đầu tư trong nước, từ đó tạo ra năng lực sản xuất mới.

Cũng theo Thứ trưởng Trần Quốc Khánh, xuất khẩu tăng là hiệu ứng đầu tiên, dễ nhận biết nhất nhưng cải thiện môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư, cả từ trong nước và từ nước ngoài, nhằm nâng cao năng lực sản xuất mới là hiệu ứng được trông đợi nhất bởi nó sẽ giúp GDP tăng trưởng bền vững hơn trong dài hạn. “Nhiệm vụ của ta là chuẩn bị những điều kiện tốt nhất, đặc biệt là giải tỏa những điểm nghẽn về hạ tầng, về nhân lực, về cơ chế... để đón dòng đầu tư này”- Thứ trưởng nhấn mạnh.

Ông Nicolas Audier, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cũng khẳng định, trong khi tất cả chúng ta đang trải qua giai đoạn khó khăn do dịch Covid-19, EVFTA là một bước thay đổi dài hạn trong quan hệ giữa EU và Việt Nam, kỳ vọng sẽ mở ra một làn sóng thương mại và đầu tư mới. Tuy nhiên, vị Chủ tịch EuroCham cũng cho rằng, ngay bây giờ, các bên cần bảo đảm việc triển khai Hiệp định diễn ra suôn sẻ để các DN và người tiêu dùng ở cả Việt Nam và châu Âu có thể tận dụng mọi cơ hội mà Hiệp định này mang lại.

Bài II: “Liều thuốc” trợ lực cho doanh nghiệp