Động đất tại huyện Kon Plông (Kon Tum): Đánh giá nguyên nhân, sớm có phương án ứng phó

Tại cuộc họp Ban chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai với các bộ, ngành, chuyên gia để ứng phó với các tình huống có thể xảy ra do động đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum sáng 19/4, ông Phạm Trọng Thực – Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay, thủy điện Thượng Kon Tum đang tích nước đến mức 1.153,1 m, so với mức nước dâng bình thường là 1.160m, tức là còn 7m nước nữa mới đến mức dâng bình thường. Dung tích toàn bộ mới chỉ đạt 73%. Dung tích hữu ích để phục vụ sản xuất điện đạt 61%. Hiện đang giữa mùa khô ở Tây Nguyên, vì vậy, mực nước hiện tại không quá lớn so với dung tích của hồ (145 triệu m3, hiện mới tích được 106 triệu m3). Về mặt kỹ thuật vẫn đảm bảo quá trình vận hành nhà máy, không có vấn đề gì ngoài kiểm soát.

Bản đồ các điểm động đất tại Kon Tum từ năm 2021 đến nay (nguồn: Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống thiên tai)

Về việc làm rõ nguyên nhân động đất , ông Phạm Trọng Thực cho rằng, cần phải có quá trình làm rõ. “Từ kinh nghiệm của trường hợp Thủy điện Sông Tranh 2 (Quảng Nam) trước đây, phải mất 1 – 2 năm mới có kết quả chính thức. Vì vậy, không loại trừ khả năng còn những nguyên nhân khác” - ông Thực nói. Đồng thời đề nghị các nhà máy thủy điện trên địa bàn tỉnh Kon Tum, các hồ chứa thủy lợi cũng như thủy điện Thượng Kon Tum phải giám sát để nếu có biến động bất thường thì kịp thời ứng phó.

Trong quá trình thông tin, địa phương cần có cơ quan thống nhất để đưa ra số liệu nhằm thông tin truyền thông, hướng dẫn cho người dân. Kể cả những lúc rung lắc, dư chấn, cũng như lên phương án để đảm bảo ổn định đời sống người dân.

Đại diện Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp cũng đề nghị thêm, do Công ty thủy điện Thượng Kon Tum mới đi vào vận hành nên yêu cầu Sở Công Thương Kon Tum cũng như UBND tỉnh hoàn thiện những phương án phê duyệt bảo vệ hồ chứa, an toàn hồ đập; cập nhật lại quy trình vận hành… để đảm bảo vận hành hồ an toàn.

Theo ông Phạm Hồng Long – Trưởng ban An toàn, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), qua kiểm tra và đánh giá của các đơn vị thì tại vị trí của nhà máy và đập thủy điện chỉ có những rung chấn nhẹ. Các thiết bị trong trạm, trong nhà máy vẫn vận hành bình thường.

Đại diện EVN khuyến nghị tỉnh Gia Lai, Kon Tum sớm phê duyệt phương án ứng phó khẩn cấp của các nhà máy thủy điện để có cơ sở cho các nhà máy thủy điện chủ động ứng phó với các tình huống khẩn cấp

Với dự báo từ Viện Vật lý địa cầu, động đất tại Kon Tum có thể lên tới 5,5 độ richter, đại diện EVN cũng đề xuất bổ sung thêm các trạm quan trắc (hiện hồ thủy điện Thượng Kon Tum đã có 3 trạm quan trắc). Đồng thời, kiến nghị Viện Vật lý địa cầu có các chỉ đạo để thông tin cảnh báo, dự báo cho khu vực đầy đủ, sát tình hình thực tế.

Cũng tại buổi làm việc, ông Nguyễn Xuân Anh - Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu đề xuất phải tiến hành đánh giá chi tiết mô hình cấu trúc và độ lớn động đất cực đại có khả năng phát sinh của các hệ thống đứt gãy khu vực huyện Kon Plông và lân cận. Song song với đó, thiết lập thêm 1 mạng quan sát động đất địa phương (gồm 5 trạm) tại khu vực này để kịp thời cập nhật thông tin, có dự báo chính xác hơn về động đất...