Đăng ký FDI giảm nhưng đi vào thực chất

Theo các chuyên gia phân tích của Công ty Chứng khoán SSI, mặc dù giảm về giá trị nhưng số lượng dự án FDI vào Việt Nam trong 10 tháng 2019 vẫn tăng. Số dự án FDI đăng ký mới và tăng vốn (không bao gồm góp vốn, mua cổ phần) trong 10 tháng đầu năm đã tăng lần lượt là 26% và 20%. Số lượng dự án tăng cao đi cùng với nhu cầu lao động, thuê mặt bằng và các dịch vụ logistics. Giá thuê đất khu công nghiệp tại các tỉnh/thành phố trọng điểm như Đồng Nai, Bình Dương, Bắc Ninh đã tăng liên tục trong các năm vừa qua là một minh chứng.

Dòng vốn FDI vào Việt Nam trong 10 tháng 2019 giảm nhưng đã đi vào thực chất hơn

Một điểm đáng chú ý là công nghiệp chế biến chế tạo - lĩnh vực có vai trò xương sống cho tăng trưởng kinh tế vẫn tiếp tục thu hút dòng vốn FDI tốt. Đã có 9,1 tỷ USD đăng ký mới và 4,7 tỷ USD tăng vốn vào lĩnh vực này trong 10 tháng, tăng lần lượt 33% và 1%. Giá trị đăng ký mới trung bình 1 dự án thuộc lĩnh vực chế biến chế tạo là 8,7 triệu USD/dự án, cao hơn so với cùng kỳ năm 2018 là 8 triệu USD.

Theo thống kê, trong 10 tháng đầu năm nay, Trung Quốc đứng số 2 cả về giá trị lẫn số lượng dự án FDI đăng ký mới, tương ứng là 2,1 tỷ USD và 541 dự án, tăng 169% và 83% (cùng kỳ 2018, Trung Quốc chỉ đứng thứ 5 về giá trị và thứ 3 về số lượng). Trong khi đó, FDI đăng ký mới của Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Thái Lan, 4 nước đứng đầu trong 10 tháng năm 2018 đều giảm trong năm nay.

Ngoài Trung Quốc, Hong Kong vượt lên trên Nhật Bản để đứng thứ 4 về số vốn đăng ký mới với 1,63 tỷ USD, tăng mạnh 151%.

Theo giới chuyên môn, xu hướng đầu tư từ Trung Quốc và Hong Kong gia tăng nhanh, ngược lại với xu hướng chung là một tín hiệu tích cực. Tuy nhiên bên cạnh nguyên nhân chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, một nguyên nhân cần lưu ý là môi trường đầu tư.

Với Hàn Quốc, Nhật Bản, theo giới phân tích, tổng giá trị FDI còn hiệu lực của Hàn Quốc và Nhật Bản tính đến cuối tháng 10/2019 là 66 tỷ USD và 59 tỷ USD, bỏ xa Hong Kong (22,3 tỷ USD) và Trung Quốc (15,8 tỷ USD).

Tuy vậy vốn FDI của Trung Quốc và Hong Kong lại đang tăng tốc nhanh. Lý do, tăng trưởng giá trị FDI còn hiệu lực tính đến cuối tháng 10/2019 của Hàn Quốc đạt 6,5% và Nhật Bản là 3,3%. Trong khi đó tăng trưởng của Trung Quốc và Hong Kong là 18,5% và 12,7%.

"Nhìn một cách tổng thể, dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn đang ở xu hướng tích cực. Điều này đảm bảo cho tăng trưởng nội lực của khối cùng tác động lan tỏa sang các ngành dịch vụ và công nghiệp phụ trợ trong nước. Những khó khăn về thị trường xuất khẩu trong năm 2019 và có thể cả năm 2020 sẽ kìm hãm tăng trưởng chung. Tuy vậy, đây lại là cơ hội để cơ cấu lại các ngành sản xuất, đa dạng hàng hóa xuất khẩu và đặc biệt là chủ đầu tư, cụ thể hóa chủ trương của Nghị quyết 50 về “đa phương hoá, đa dạng hoá đối tác, hình thức đầu tư” - đại diện của SSI cho biết.

Về triển vọng thu hút FDI cũng như làm sao để thu hút một cách hiệu quả, nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam phải cải thiện hạ tầng, logistics và thể chế chính sách. Bởi lẽ các hiệp định thương mại hay cơ hội từ thương chiến sẽ chỉ phát huy hiệu quả khi những nút thắt về hạ tầng và nguồn nhân lực được tháo gỡ.

TS Võ Trí Thành - nguyên Phó Viện Trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương - nhấn mạnh, trong năm tới Việt Nam phải ứng xử hài hòa 3 vấn đề: Ổn định kinh tế, giảm bức xúc xã hội và cải cách thể chế. Có như thế kinh tế mới phát triển và thu hút được các nguồn lực FDI hiệu quả.